Ν. 4951/2022 (ΦΕΚ 129/Α` 4.7.2022)

Αντικείμενο του παρόντος νόμου είναι η ενιαία και συνεκτική διαμόρφωση της λεγόμενης Β΄ φάσης αδειοδότησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η οποία άρχεται με την υποβολή αίτησης στον αρμόδιο Διαχειριστή για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και ολοκληρώνεται με την έκδοση της Άδειας Λειτουργίας, σε συνέχεια της αντίστοιχης Α΄ φάσης του ν. 4685/2020 (Α΄ 92). Επίσης, ρυθμίζονται ειδικότερα ζητήματα για την παραγωγή και αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και τίθεται το πρώτον το πλαίσιο για την ανάπτυξη θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών, με την παράλληλη ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων που αφορούν στην αγορά ενέργειας, καθώς και στην προστασία του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος. 

1. Η διαδικασία παροχής των γνωμοδοτήσεων που απαιτούνται για την περιβαλλοντική αδειοδότηση σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.), Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού - Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) και σταθμών αποθήκευσης δύναται να προηγηθεί της έκδοσης Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου στις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι αρμόδιες για την παροχή γνωμοδότησης υπηρεσίες εξετάζουν τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και τους αποστέλλουν τις γνωμοδοτήσεις τους.
2. Μετά την έκδοση της Βεβαίωσης ή της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων από τον Φορέα Αδειοδότησης Α΄ Φάσης, ο ενδιαφερόμενος προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για την έκδοση:
α) της Απόφασης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης,
β) της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή,
γ) της έγκρισης επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση, του άρθρου 45 του ν. 998/1979 (Α΄ 289), εφόσον απαιτείται και δεν είναι ενσωματωμένη στην απόφαση της περ. α) της παρούσας, άλλως των αναγκαίων αδειών για την κτήση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης του έργου.
3. Μετά την αποδοχή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, ο ενδιαφερόμενος:
α) Υποβάλλει αίτηση για την έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης.
β) Προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για τη σύναψη:
βα) της Σύμβασης Σύνδεσης, και
ββ) της Σύμβασης Λειτουργικής Ενίσχυσης, με την επιφύλαξη των περιπτώσεων κατά τις οποίες υφίσταται υποχρέωση συμμετοχής σε διαγωνιστική διαδικασία, άλλως υποβάλλει δήλωση σύμφωνα με το άρθρο 25 για έκδοση Βεβαίωσης Απευθείας Συμμετοχής στην Αγορά και προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τη συμμετοχή του σταθμού στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
γ) Προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες για τη χορήγηση αδειών (συμπεριλαμβανομένων των οικοδομικών αδειών ή εγκρίσεων εργασιών μικρής κλίμακας κατά περίπτωση), πράξεων, πρωτοκόλλων ή άλλων εγκρίσεων που απαιτούνται για την εγκατάσταση του σταθμού, χωρίς να αποτελεί προαπαιτούμενο στοιχειο για τη χορήγηση αυτών η έκδοση της Αδειας Εγκατάστασης.
4. Οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α., οι σταθμοί αποθήκευσης, καθώς και τα συνοδά τους έργα, επιτρέπεται να εγκαθίστανται και να λειτουργούν:
α) Σε γήπεδο ή σε χώρο, επί των οποίων είναι καταρχήν επιτρεπτή, με βάση την κείμενη νομοθεσία, η εγκατάσταση σταθμού Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή/και σταθμού αποθήκευσης και εφόσον ο αιτών έχει το δικαίωμα νόμιμης χρήσης.
β) Σε δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 53 του ν. 998/1979.
γ) Σε αιγιαλό, παραλία, θάλασσα ή σε πυθμένα της, εφόσον έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα χρήσης τους, σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 2971/2001 (Α΄ 285).
5. Τα υπόγεια κτίρια και οι υπόγειοι αγωγοί των Υδροηλεκτρικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας κατασκευάζονται στο επιβαλλόμενο βάθος, με ενημέρωση των ιδιοκτητών και χωρίς αποζημίωση των υπερκειμένων, υπό τον όρο ότι δεν παραβλάπτεται η συνήθης εκμετάλλευση των υπερκειμένων ακινήτων.
6. Ειδικότερα, τα συνοδά έργα για τη σύνδεση των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. ή/και σταθμών αποθήκευσης, επιτρέπεται να διέρχονται:
α) υπόγεια στο σύνολο του οδικού δικτύου, κατόπιν έγκρισης του αρμόδιου φορέα συντήρησης και διαχείρισης αυτού. Ο ενδιαφερόμενος σε αυτήν την περίπτωση προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την πλήρη αποκατάσταση του οδικού δικτύου,
β) υπόγεια από υφιστάμενους δασικούς δρόμους, χωρίς έγκριση, παρά μόνο με ενημέρωση της οικείας δασικής αρχής, ως προς το χρονοδιάγραμμα των εργασιών και την ακριβή όδευση του υπόγειου δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Η ανωτέρω επέμβαση εξαιρείται από την υποχρέωση αναδάσωσης ή δάσωσης και καταβολής ανταλλάγματος χρήσης της παρ. 8 του άρθρου 45 του ν. 998/1979.
7. Σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ή/και σταθμοί αποθήκευσης, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα έργα δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, κατασκευής υποσταθμών, οδοποιίας, και εν γένει κάθε κατασκευής που αφορά στην υποδομή, εγκατάσταση και λειτουργία σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. ή/και σταθμών αποθήκευσης, χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετούν, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία και έχουν θετικές επιδράσεις πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους. Η αναγκαστική απαλλοτρίωση ακινήτων ή η εις βάρος αυτών σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τον ν. 2882/2001 (Α΄ 17). Ο βαρυνόμενος με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης υποχρεούται στην αποκατάσταση και κάθε βλάβης ή φθοράς ή στέρησης της χρήσης που προέρχεται από την εκτέλεση των ανωτέρω τεχνικών εργασιών. Η δαπάνη για τη συντέλεση των κατά τα ανωτέρω αναγκαίων αναγκαστικών απαλλοτριώσεων βαρύνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η άδεια εγκατάστασης ή η Οριστική Προσφορά Συνδεσης στις περιπτώσεις που δεν εκδίδεται Αδεια Εγκατάστασης. Ο κάτοχος του σταθμού παραγωγής προβαίνει σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης, εφόσον έχει εξαντλήσει κάθε άλλο μέσο απόκτησης της νόμιμης χρήσης αυτού.
Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Ο ως άνω περιορισμός δεν ισχύει για δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων, σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 53 του ν. 998/1979.

1. Για την τεκμηρίωση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης, ο ενδιαφερόμενος, σύμφωνα με το παρόν και τον οικείο Κανονισμό, προσκομίζει:
α) Για την περίπτωση ιδιωτικών, καθώς και δημοτικών εκτάσεων, τη Βεβαίωση Τεκμηρίωσης Νόμιμης Χρήσης, συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα και τα κάτωθι κατά περίπτωση:
αα) Τίτλο κυριότητας, ήτοι αντίγραφο συμβολαιογραφικής πράξης ή τελεσίδικη δικαστική απόφαση, καθώς και είτε πιστοποιητικό μεταγραφής από το αρμόδιο υποθηκοφυλακείο, είτε, στην περίπτωση λειτουργούντος κτηματολογικού γραφείου, αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου και το σχετικό Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος.
αβ) Σε περίπτωση τρίτου που έχει τη νόμιμη χρήση του χώρου, τα αποδεικτικά έγγραφα της υποπερ. αα), καθώς και αποδεικτικό τίτλο νόμιμης χρήσης, ήτοι αντίγραφο του ιδιωτικού συμφωνητικού μακροχρόνιας μίσθωσης και απόδειξη ηλεκτρονικής υποβολής του στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, ή αντίγραφο της συμβολαιογραφικής πράξης μίσθωσης και του πιστοποιητικού μεταγραφής αυτής στο υποθηκοφυλακείο ή το αντίγραφο κτηματολογικού φύλλου αυτής του αρμόδιου Κτηματολογικού Γραφείου.
β) Για δημόσιες εκτάσεις που διαχειρίζεται ο ενδιαφερόμενος, οι οποίες εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία, προσκομίζεται η Έγκριση Επέμβασης σύμφωνα με τα άρθρα 45 και 53 του ν. 998/1979 (Α΄ 289).
γ) Για εκτάσεις του Δημοσίου που δεν διαχειρίζεται ο ενδιαφερόμενος, οι οποίες δεν εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία, περιλαμβανομένων αυτών που διαχειρίζονται η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, οι Κτηματικές Υπηρεσίες ή το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προσκομίζεται η απόφαση του αρμοδίου οργάνου, εφόσον εγκρίνει τη μίσθωση ή την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Στην περίπτωση αυτή, τα λοιπά νόμιμα αποδεικτικά έγγραφα τα οποία τεκμηριώνουν την εξασφάλιση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης, προσκομίζονται προς συμπλήρωση του φακέλου με την έκδοσή τους.
2. Ειδικά για τους αιολικούς σταθμούς, ως προς την τεκμηρίωση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου ασφαλείας που δεν περιλαμβάνεται στο γήπεδο εγκατάστασης, ο ενδιαφερόμενος προσκομίζει τοπογραφικό διάγραμμα, συνοδευόμενο από:
α) Για την περίπτωση ιδιωτικών εκτάσεων, έγγραφη συναίνεση του ιδιοκτήτη.
β) Για την περίπτωση δημοσίων και δημοτικών εκτάσεων, επιστολή ενημέρωσης εκ μέρους του ενδιαφερόμενου προς την αρμόδια αρχή για την εγκατάσταση του εν λόγω σταθμού, καθώς και τα αποδεικτικά στοιχεία ως προς τον χαρακτήρα της έκτασης.
γ) Ειδικώς για την περιπτωση εκτάσεων που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετική απόφαση παραχώρησης.

1. Η Άδεια Εγκατάστασης εκδίδεται άπαξ και ισχύει για τρία (3) έτη, με την επιφύλαξη της παρ. 6, με δυνατότητα παράτασης, σύμφωνα με το παρόν.
2. Ειδικά για τα ειδικά έργα της παρ. 5 του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92), η Άδεια Εγκατάστασης εκδίδεται άπαξ και ισχύει για τέσσερα (4) έτη, με την επιφύλαξη της παρ. 6, με δυνατότητα παράτασης, σύμφωνα με το παρόν.
3. Ειδικά εάν υφίσταται υποχρέωση εκ του θεσμικού πλαισίου περί δημοσίων συμβάσεων για διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας, προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο, η Άδεια Εγκατάστασης ισχύει για ένα (1) επιπλέον έτος κατά περίπτωση, και δύναται να παραταθεί υπό τις προϋποθέσεις του παρόντος.
4. Η διάρκεια ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης δύναται να παραταθεί, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον οικείο Κανονισμό, έως δώδεκα (12) μήνες, εφόσον ο κάτοχος της Άδειας Εγκατάστασης δηλώσει εγγράφως στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή την πρόθεσή του να ολοκληρώσει το έργο και εφόσον έχει καταβάλει το «Τέλος Παράτασης Εγκατάστασης και Δέσμευσης Ηλεκτρικού Χώρου», το οποίο ορίζεται σε χίλια (1.000) ευρώ ανά μεγαβάτ (MW) Μέγιστης Ισχύος Παραγωγής, για κάθε μήνα παράτασης.
Σε περίπτωση παρέλευσης άπρακτης της προθεσμίας των δώδεκα (12) μηνών ή μη καταβολής του αντίστοιχου τέλους, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στον Οικείο Κανονισμό, η ισχύς της Άδειας Εγκατάστασης παύει αυτοδικαίως. Τα ποσά, τα οποία έχουν καταβληθεί έναντι του ως άνω τέλους, δεν επιστρέφονται σε καμία περίπτωση.
5. Κατά τον υπολογισμό της διάρκειας ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης και τυχόν παρατάσεων αυτής, δεν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα κατά το οποίο υφίσταται δικαστική αναστολή ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης ή οποιασδήποτε Βεβαίωσης, άδειας ή έγκρισης που απαιτείται για την έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης του σταθμού, εφόσον κατά την ημερομηνία άρσης της αναστολής είναι σε ισχύ οι λοιπές απαιτούμενες Βεβαιώσεις, άδειες ή εγκρίσεις που απαιτούνται για την έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στον οικείο Κανονισμό. Στην περίπτωση αυτή, ο ενδιαφερόμενος ενημερώνει την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή περί της αναστολής ισχύος και ιδίως περί της ημερομηνίας έναρξης αυτής. Η αδειοδοτούσα αρχή, εφόσον απαιτηθεί, εκδίδει διαπιστωτική πράξη σχετικά με την αναστολή ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης και την ημερομηνία έναρξης αυτής. Αντιστοίχως, σε περίπτωση άρσης της αναστολής, ο ενδιαφερόμενος ενημερώνει την αδειοδοτούσα αρχή και αυτή με τη σειρά της, εφόσον ο ενδιαφερόμενος το αιτηθεί, εκδίδει διαπιστωτική πράξη σχετικά με τη νέα διάρκεια ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης.
6. Η διάρκεια ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης των σταθμών, οι οποίοι επιλέγονται για ένταξη σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή λειτουργικής ενίσχυσης, μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών, παρατείνεται μέχρι τη λήξη της προθεσμίας ενεργοποίησης της σύνδεσής τους (θέση σε κανονική ή δοκιμαστική λειτουργία), που καθορίζεται με την απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149). Για τον σκοπό αυτόν, ο ενδιαφερόμενος ενημερώνει την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή, η οποία, εφόσον το αιτηθεί ο ενδιαφερόμενος, εκδίδει τη σχετική διαπιστωτική πράξη, στην οποία αναφέρεται η διάρκεια ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης.
7. Η Άδεια Εγκατάστασης, καθώς και όλες οι άδειες που απαιτούνται για την εγκατάσταση του σταθμού, παραμένουν σε ισχύ ακόμα και μετά την παρέλευση της ημερομηνίας λήξης τους, εφόσον κατά την ισχύ τους έχει υποβληθεί από τον κάτοχο παραδεκτώς:
α) Αίτηση για την προσωρινή σύνδεση του σταθμού, ή
β) δήλωση Ετοιμότητας του άρθρου 4Α του ν. 4414/2016, ή
γ) αίτηση για χορήγηση Άδειας Λειτουργίας ή τμηματικής Άδειας Λειτουργίας.
8. Η Άδεια Εγκατάστασης παύει αυτοδικαίως, χωρίς την έκδοση διαπιστωτικής πράξης, στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Αν ανακληθεί η Βεβαίωση ή η Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή η Άδεια Παραγωγής,
β) αν παρέλθει η διάρκεια ισχύος της Άδειας Εγκατάστασης.
9. Η Άδεια Εγκατάστασης ανακαλείται κατά τον οικείο Κανονισμό.

1. Η Άδεια Εγκατάστασης τροποποιείται κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται κατά τα οριζόμενα στον οικείο Κανονισμό, στην περίπτωση οποιασδήποτε μεταβολής, η οποία απαιτεί εκ νέου τεκμηρίωση του δικαιώματος χρήσης του γηπέδου εγκατάστασης των μονάδων του σταθμού ή του γηπέδου ασφαλείας σε περίπτωση που δεν συμπεριλαμβάνεται στο γήπεδο εγκατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 18 και συγκεκριμένα στις περιπτώσεις:
α) Αύξησης των ορίων του γηπέδου εγκατάστασης, εντός του ήδη εγκεκριμένου πολυγώνου, όπως αυτό καταχωρείται στον γεωπληροφοριακό χάρτη του Φορέα Αδειοδότησης, κατά το άρθρο 13 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92).
β) Μεταβολής, για τους αιολικούς σταθμούς:
βα) της θέσης εγκατάστασης των ανεμογεννητριών (Α/Γ),
ββ) του τύπου των Α/Γ, εφόσον το «γήπεδο ασφαλείας» που καθορίζεται είτε από τη νέα θέση, είτε με βάση τα νέα χαρακτηριστικά των Α/Γ, βρίσκεται εκτός των ορίων του υφιστάμενου γηπέδου εγκατάστασης.
2. Για κάθε άλλη περίπτωση μεταβολής στοιχείων ή αλλαγών στην εσωτερική διάταξη του σταθμού ή στον εξοπλισμό, εκτός των οριζομένων στην παρ. 1 και στον οικείο Κανονισμό, απαιτείται ενημέρωση φακέλου, η οποία λαμβάνει χώρα μέσω γνωστοποίησης της μεταβολής από τον ενδιαφερόμενο και κάτοχο της Άδειας
Εγκατάστασης στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή, η οποία δύναται, εφόσον απαιτηθεί, να εκδώσει διαπιστωτική πράξη.
3. Στις περιπτώσεις μεταβολής της θέσης εγκατάστασης των Α/Γ ή μεταβολής του τύπου των Α/Γ, τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας των Α/Γ, σύμφωνα με το άρθρο 21.
4. Υποβολή αιτήματος περί τροποποίησης της Άδειας Εγκατάστασης δεν συνιστά σε καμία περίπτωση παράταση της χρονικής διάρκειας ισχύος της άδειας και δεν αποτελεί αιτία διακοπής των εργασιών και της κατασκευής του έργου, εφόσον οι εργασίες δεν επηρεάζονται από την εν λόγω τροποποίηση.
5. Δεν δύναται να υποβληθεί αίτημα για τροποποίηση της Άδειας Εγκατάστασης σε περίπτωση που εκκρεμεί αίτημα τροποποίησης της Άδειας Παραγωγής, της Βεβαίωσης ή της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, ή της Απόφασης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης.

1. Στους χερσαίους αιολικούς σταθμούς δεν επιτρέπεται η απόσταση μεταξύ ανεμογεννητριών (Α/Γ) να είναι μικρότερη από «2,5*D», υπό την επιφύλαξη του εκάστοτε ισχύοντος Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.). Ως «D», θεωρείται η μεγαλύτερη διάμετρος των γειτονικών ανεμογεννητριών.
2. Για την έκδοση άδειας εγκατάστασης η επιτρεπόμενη ελάχιστη απόσταση ανεμογεννητριών χερσαίων αιολικών σταθμών από ανεμογεννήτριες γειτονικών σταθμών καθορίζεται σε «5D», εφόσον ο γειτονικός σταθμός διαθέτει Άδεια Εγκατάστασης ή βρίσκεται σε λειτουργία, εκτός αν υπάρχει ειδικότερη συμφωνία μεταξύ των κατόχων των δύο (2) σταθμών. Ως «D», θεωρείται η διάμετρος των ανεμογεννητριών του σταθμού που αιτείται άδεια εγκατάστασης.
3. Το γήπεδο ασφαλείας ορίζεται από το περίγραμμα που σχηματίζεται λαμβάνοντας υπόψη κύκλο με κέντρο το κέντρο της Α/Γ και ακτίνα ίση με την ακτίνα της Α/Γ.
4. Το γήπεδο ασφαλείας δεν απαιτείται να περιλαμβάνεται στο σύνολό του, εντός του γηπέδου εγκατάστασης.
5. Το γήπεδο ασφαλείας δεν εισέρχεται εντός:
α) των ορίων γειτονικού ακινήτου, με την επιφύλαξη έγγραφης συναίνεσης από τον κύριο του γειτονικού ακινήτου,
β) του καταστρώματος εθνικών ή επαρχιακών οδών, γ) της θέσης εγκατάστασης (άξονας) αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, με την επιφύλαξη έγγραφης συναίνεσης του κυρίου ή του Διαχειριστή του αγωγού,
δ) σιδηροδρομικής γραμμής.
4. Το ύψος του πύργου των ανεμογεννητριών νοείται από την ανώτερη επιφάνεια του σκυροδέματος των βάσεων, μέχρι τον άξονα της ατράκτου και το μήκος των πτερυγίων από τον άξονα της ατράκτου μέχρι το άκρο τους. Ως ακτίνα νοείται το ήμισυ της διαμέτρου της Α/Γ.
5. Εντός του γηπέδου ασφαλείας επιτρέπεται η εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, μετεωρολογικών ιστών, εργοταξίων, συνοδών έργων του σταθμού, περιλαμβανομένων των έργων σύνδεσης και των οικίσκων στέγασης, και γενικότερα κάθε έργου που εξυπηρετεί τη μελέτη, κατασκευή, σύνδεση και λειτουργία του σταθμού, με την επιφύλαξη του άρθρου 18.
6. Στον Κανονισμό της παρ. 1 του άρθρου 44, δύναται να ορίζονται επιπλέον αποστάσεις ασφαλείας Α/Γ, καθώς και να τροποποιούνται οι υφιστάμενες αποστάσεις και οι περιορισμοί που ορίζονται στο παρόν για το γήπεδο ασφαλείας.

1. Αν ακυρώθηκε αμετάκλητα από το αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή οποιαδήποτε άλλη διοικητική πράξη που απαιτείται για την έκδοση της Άδειας Εγκατάστασης, ο ενδιαφερόμενος δύναται, σε συμμόρφωση με την ακυρωτική απόφαση, να επανεκδώσει άπαξ τις ανωτέρω διοικητικές πράξεις.
Το πρώτο εδάφιο ισχύει και αν η διάρκεια των ως άνω διοικητικών πράξεων έληξε, ενώ εκκρεμούσε ενώπιον των δικαστηρίων ο έλεγχός τους, εφόσον ακυρώθηκαν με αμετάκλητη απόφαση.
2. Στις περιπτώσεις της παρ. 1, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτημα στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή περί έκδοσης νέας Άδειας Εγκατάστασης, εάν δεν έχει λήξει ο χρόνος ισχύος της αντίστοιχης Βεβαίωσης ή της Βεβαίωσης Ειδικών Έργων ή της Άδειας Παραγωγής και ο σταθμός διαθέτει Απόφαση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης και Οριστική Προσφορά Σύνδεσης.

1. Για σταθμούς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού - Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης επιτρέπεται άπαξ η έκδοση τμηματικής Άδειας Εγκατάστασης για τμήμα, που έχει τεχνική και λειτουργική αυτοτέλεια και το οποίο αφορά τουλάχιστον σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) της συνολικής ισχύος, για την οποία έχει χορηγηθεί Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή Άδεια Παραγωγής. Ειδικά για την περ. ζ) της παρ. 5 του άρθρου 10 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92), το ποσοστό υπολογίζεται επι της συνολικής ισχύος του συγκροτήματος.
2. Η τμηματική Άδεια Εγκατάστασης εκδίδεται μετά από υποβολή αιτήματος από τον ενδιαφερόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 17 και εφόσον βεβαιωθεί η τεχνική και λειτουργική αυτοτέλεια του τμήματος του έργου από τον αρμόδιο Διαχειριστή.
3. Η διάρκεια ισχύος της τμηματικής Άδειας Εγκατάστασης ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 19.
4. Η υποβολή αιτήματος για τμηματική Άδεια Εγκατάστασης συνεπάγεται την πλήρωση του οροσήμου του άρθρου 31 μερικώς και μόνο ως προς την ισχύ που έχει αιτηθεί ο ενδιαφερόμενος. Εντός του χρονικού διαστήματος του άρθρου 31 ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να υποβάλει αίτηση για την έκδοση της τελικής Άδειας Εγκατάστασης, ως προς τη συνολική ισχύ του σταθμού, με τη διάρκεια ισχύος αυτής να άρχεται από την ημερομηνία έκδοσης της αρχικής τμηματικής Άδειας Εγκατάστασης που έχει εκδοθεί. Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης για έκδοση Άδειας Εγκατάστασης για τη συνολική ισχύ του σταθμού εντός των απαιτούμενων προθεσμιών, ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να προσαρμόσει και να τροποποιήσει όλες τις άδειες και τις εγκρίσεις που του έχουν χορηγηθεί, σύμφωνα με την τμηματική Άδεια Εγκατάστασης που έχει εκδοθεί. 

1. Η θέση εγκατάστασης υπό αδειοδότηση ή εν λειτουργία σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγες Ενέργειας (Α.Π.Ε.) και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού - Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α.) συμπεριλαμβανομένων των συνοδών έργων, δύναται να μεταφερθεί άπαξ, κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου, μετά το στάδιο χορήγησης της Βεβαίωσης Παραγωγού ή της Βεβαίωσης Παραγωγού Ειδικών Έργων ή της Άδειας Παραγωγής ή της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, σε περίπτωση εξαιρούμενου σταθμού, αν δεν είναι δυνατή η εγκατάσταση στη θέση που είχε αρχικά προβλεφθεί, αποκλειστικά και μόνο στις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Μεταβολής του νομοθετικού ή κανονιστικού πλαισίου της χωροθέτησης και περιβαλλοντικής αδειοδότησης του σταθμού ή εύρεσης αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια εκτέλεσης εργασιών και της κατασκευής του σταθμού συμπεριλαμβανομένων των συνοδών έργων, που καθιστά αδύνατη την εγκατάστασή του.
β) Μεταβολής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του χώρου εγκατάστασης, συμπεριλαμβανομένων των συνοδών έργων, ο οποίος είχε καθορισθεί στις απαιτούμενες άδειες και είχε βεβαιωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες, οι οποίες επήλθαν λόγω: βα) τελεσίδικης δικαστικής απόφασης ή ββ) πράξης των αρμοδίων υπηρεσιών, η οποία είτε εκδόθηκε μεταγενέστερα, είτε είχε εκδοθεί στο παρελθόν, αλλά δεν κοινοποιήθηκε στην αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή ή βγ) αναγνώρισης δικαιώματος νομής ή κατοχής επί του χώρου εγκατάστασης άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου έναντι του δημοσίου.
γ) Σημαντικών μεταβολών που συνδέονται με γεωλογικά αίτια, ιδίως καθιζήσεων εδάφους, κατολισθήσεων, βραχοπτώσεων, σεισμικών γεγονότων, και έχουν επέλθει ή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να επέλθουν, λόγω των φυσικών καταστροφών και φαινομένων, στην επιφάνεια ή στο υπέδαφος του σταθμού.
δ) Επικάλυψης, εν όλω ή εν μέρει, του χώρου εγκατάστασης σταθμού που φέρει Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή Άδεια Παραγωγής με χώρο εγκατάστασης για τον οποίο έχει χορηγηθεί, σε μεταγενέστερο χρόνο σε σχέση προς την αίτηση για Βεβαίωση ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων ή Άδεια Παραγωγής, Προσφορά Σύνδεσης ή άδεια ή έγκριση σε Εξαιρούμενο Σταθμό.
ε) Μείωσης του συνολικού κόστους σύνδεσης Εξαιρούμενων Σταθμών που έχουν λάβει από τον αρμόδιο Διαχειριστή κοινή οριστική προσφορά σύνδεσης, υπό την προϋπόθεση της σύμφωνης γνώμης του Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ε.Σ.Μ.Η.Ε.) και εφόσον δεν μεταβάλλεται το σημείο σύνδεσης με το Ε.Σ.Μ.Η.Ε. και δεν εγκαθίστανται σταθμοί σε θέσεις όπου έχουν υποβληθεί αιτήσεις ή έχουν χορηγηθεί Βεβαιώσεις Παραγωγού ή Βεβαιώσεις Ειδικών Έργων ή Αδειες Παραγωγής ή έχουν υποβληθεί αιτήσεις για την εγκατάσταση άλλων εξαιρούμενων σταθμών. Για την περίπτωση του πρώτου εδαφίου, επιτρέπεται άπαξ η μεταφορά της θέσης εγκατάστασης των εξαιρούμενων σταθμών μέχρι ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%) των έργων που περιλαμβάνονται στο κοινό αίτημα για χορήγηση Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης και εντός της ίδιας περιφερειακής ενότητας, χωρίς να ελέγχεται το κριτήριο της περ. β΄της παρ. 2 του άρθρου 14, για περιπτώσεις Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης που έχουν εκδοθεί πριν την έναρξη ισχύος του παρόντος.
στ) Για την υλοποίηση από τον ανάδοχο των Ειδικών Πιλοτικών Έργων (Ε.Π.Ε.) του άρθρου 151 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), και χωρίς να μεταβάλλεται το χρονικό διάστημα θέσης του Ε.Π.Ε. σε λειτουργία, όπως αυτό περιγράφεται στη σχετική προκήρυξη του Έργου αυτού.
2. Στις περιπτώσεις της παρ. 1, ο ενδιαφερόμενος υποβάλλει αίτηση προς την αρμόδια αδειοδοτούσα αρχή και ειδικά σε περίπτωση Εξαιρούμενου Σταθμού στην οικεία αρμόδια αρχή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, για την άπαξ μεταφορά της θέσης εγκατάστασης του σταθμού, εντός των ορίων της οικείας Περιφέρειας και στην περίπτωση των Μη Διασυνδεμένων Νησιών (Μ.Δ.Ν.), εντός του ίδιου ηλεκτρικού συστήματος Μ.Δ.Ν. όπου βρισκόταν η αρχική θέση εγκατάστασης.
3. Το αίτημα περί μεταφοράς της θέσης εγκατάστασης γίνεται δεκτό και εκδίδεται σχετική διαπιστωτική πράξη, η οποία κοινοποιείται στον Φορέα Αδειοδότησης του άρθρου 20 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92) και στον αρμόδιο Διαχειριστή, εφόσον ο αιτών προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ή τις σχετικές γνωμοδοτήσεις του αρμοδίου αποφαινόμενου οργάνου, που αποδεικνύουν τη συνδρομή μιας εκ των περιπτώσεων της παρ. 1 και καθιστούν αναγκαία τη μεταφορά της θέσης εγκατάστασης του εν λόγω σταθμού για την υλοποίησή του.
Η μεταφορά της θέσης πραγματοποιείται κατόπιν: α) τροποποίησης όλων των σχετικών διοικητικών πράξεων και αδειών, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που απαιτούνται στο πλαίσιο αδειοδότησης του σταθμού, β) έκδοσης νέας Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, ακόμα και σε περιοχές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως κορεσμένα δίκτυα κατά το άρθρο 14 του ν. 4685/2020, εφόσον είναι τεχνικά εφικτό και υφίσταται διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος. Ο ενδιαφερόμενος για τη μεταφορά της θέσης και τις ενέργειες του πρώτου εδαφίου προσκομίζει ως πρόσθετο δικαιολογητικό τη σχετική διαπιστωτική πράξη.
4. Για περιπτώσεις σταθμών για τους οποίους έχει συναφθεί σύμβαση πώλησης του άρθρου 12 του ν. 3468/2006 (Α΄ 129) ή σύμβαση Λειτουργικής Ενίσχυσης των άρθρων 9 και 10 του ν. 4414/2016 (Α΄ 149), η εν λόγω σύμβαση τροποποιείται μόνο ως προς τα στοιχεία της νέας θέσης εγκατάστασης.
5. Για τις περιπτώσεις του παρόντος, συνεχίζεται η διαδικασία υλοποίησης της επένδυσης, κατόπιν της κατά
προτεραιότητας έκδοσης ή τροποποίησης των σχετικών αδειών και εγκρίσεων, καθώς και της Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, ανεξαρτήτως τεχνολογίας Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και ακολουθεί η κατά προτεραιότητα σύναψη ή τροποποίηση των συμβάσεων που καταρτίζουν με τον αρμόδιο Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου και τον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης.
Η έκδοση ή τροποποίηση των αδειών, εγκρίσεων και προσφορών, καθώς και η σύναψη ή τροποποίηση των συμβάσεων του πρώτου εδαφίου γίνονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού αιτήματος. Η κατά προτεραιότητα έκδοση ή τροποποίηση των σχετικών αδειών, εγκρίσεων, προσφορών σύνδεσης, συμβάσεων και η αποκλειστική προθεσμία των τριάντα (30) ημερών του πρώτου και δεύτερου εδαφίου αφορά αποκλειστικά άδειες, εγκρίσεις, προσφορές σύνδεσης και συμβάσεις, οι οποίες είχαν εκδοθεί, χορηγηθεί και συναφθεί, αντιστοίχως, ως προς την αρχική θέση εγκατάστασης του σταθμού. Ειδικότερα, η αίτηση για έκδοση Βεβαίωσης ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων ως προς τη νέα θέση εγκατάστασης του σταθμού υποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο στο Ηλεκτρονικό Μητρώο του Φορέα Αδειοδότησης του άρθρου 20 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92) εκτός κύκλου.
Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοχοι των σταθμών που εμπίπτουν στην περ. β΄ της παρ. 1 δύνανται να προβούν σε αναγκαστική απαλλοτρίωση του γηπέδου εγκατάστασης σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 5 του παρόντος.
6. Η μεταφορά θέσης εγκατάστασης σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. που έχουν ενταχθεί στον ν. 3894/2010 (Α΄ 204) και στον ν. 4608/2019 (Α΄ 66) ή έχουν υποβάλει αίτηση στην εταιρεία «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.» για τον χαρακτηρισμό τους ως στρατηγικών επενδύσεων, επιτρέπεται μόνο σύμφωνα με τον παρόντα.

Στο άρθρο 56 του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), στο πρώτο και στο τρίτο εδάφιο της παρ. 1α προστίθεται η αναφορά
στην εγκατάσταση και λειτουργία ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού εντός λατομικών περιοχών της παρ. 6 του άρθρου 43 του ιδίου νόμου και η παρ. 1α διαμορφώνεται ως εξής:
«1.α. Η εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού εντός λατομικών χώρων ή εντός λατομικών περιοχών της παρ. 6 του άρθρου 43, με σκοπό την επεξεργασία (μηχανική, εμπλουτισμού, παραγωγής κονιαμάτων, σκυροδεμάτων, ασφαλτομιγμάτων, ασβέστου και λοιπές κατεργασίες) των λατομικών ορυκτών, του απαραίτητου βοηθητικού εξοπλισμού όπως αντλιών και συστημάτων αερισμού υπογείων, καθώς και άδειας κατασκευής των απαιτουμένων για την εγκατάσταση αυτή τεχνικών δομικών έργων όπως βάσεων έδρασης, κατασκευών για την τροφοδοσία και την αποθήκευση χύδην στερεών υλικών-σιλό, βάθρων και μεταλλικών ικριωμάτων με ή χωρίς τη χρήση οπλισμένου σκυροδέματος, υπόκειται σε καθεστώς γνωστοποίησης σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 65 του ν. 4442/2016. Η εγκατάσταση του εξοπλισμού μπορεί να αρχίσει μόνο μετά την υποβολή της γνωστοποίησης στην αρμόδια υπηρεσία.
Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις που εγκαθίστανται και λειτουργούν για την εξυπηρέτηση των αναγκών λατομείων, τμήμα των οποίων βρίσκεται εντός του λατομικού χώρου ή εντός των ορίων λατομικής περιοχής της παρ. 6 του άρθρου 43 και το υπόλοιπο εκτός αυτών, θεωρούνται ως ενιαίο σύνολο και αντιμετωπίζονται από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις για το τμήμα αυτό όπου είναι εγκατεστημένο το μεγαλύτερο ποσοστό της ισχύος τους.».

Στην παρ. 1 του άρθρου 65 του ν. 4442/2016 (Α΄ 230) επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο προστίθεται η αναφορά στις λατομικές περιοχές της παρ. 6 του άρθρου 43 του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), β) προστίθενται τρία τελευταία εδάφια και η παρ. 1 του άρθρου 65 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Η εγκατάσταση ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού εντός λατομικών χώρων των εξορυσσομένων ορυκτών ή εντός λατομικών περιοχών της παρ. 6 του άρθρου 43 του ν. 4512/2018 (Α΄ 5), υπόκειται σε καθεστώς γνωστοποίησης, σύμφωνα με το άρθρο 5.
Η γνωστοποίηση πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Άσκησης Δραστηριότητας και Ελέγχων (ΟΠΣ ΑΔΕ) του άρθρου 14. Μέχρι την ενεργοποίηση του ΟΠΣ ΑΔΕ, η γνωστοποίηση υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία.
Πριν από την υποβολή της γνωστοποίησης ο ενδιαφερόμενος απαιτείται να κατέχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης, κατά τα άρθρα 60, 61, 62, 63 και 64 και να έχει εξασφαλίσει:
α) απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, εφόσον δεν προκύπτει από τις υφιστάμενες σε ισχύ άδειες, εγκρίσεις κ.λπ.,
β) εγκεκριμένη τεχνική μελέτη στην οποία θα περιέχονται, ως Κεφάλαια, το στοιχείο δ΄ και, εφόσον απαιτείται, το στοιχείο ε΄ της παρ. 1 του άρθρου 103 του Κ.Μ.Λ.Ε.,
γ) άδεια χρήσης αιγιαλού και παραλίας ή ζώνης λιμένα, εφόσον απαιτείται, σύμφωνα με το ν. 2971/2001 (Α΄285) και
δ) τις υπεύθυνες δηλώσεις του στοιχείου ιβ΄ του άρθρου 103 του Κ.Μ.Λ.Ε.
Σε περίπτωση δημόσιων και δημοτικών εκτάσεων, πριν από την έναρξη των σχετικών εργασιών απαιτείται να έχει συναφθεί η μίσθωση της έκτασης.
Σε περίπτωση μεταβολής της συνολικής ισχύος των εγκαταστάσεων ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, δεν απαιτείται τροποποίηση της εγκεκριμένης τεχνικής μελέτης, εφόσον η μεταβολή δεν υπερβαίνει ποσοστό έως και δεκαπέντε τοις εκατό (15%) της ισχύος αυτών.
Η κατά το προηγούμενο εδάφιο μεταβολή δεν επιτρέπεται αθροιστικά ανά διετία να υπερβαίνει το ανωτέρω ποσοστό του δεκαπέντε τοις εκατό (15%). Η ανωτέρω μεταβολή κοινοποιείται εγγράφως στην αρμόδια υπηρεσία έγκρισης της τεχνικής μελέτης εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη εκάστης διετίας, της πρώτης αρχομένης από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής γνωστοποίησης λειτουργίας των εγκαταστάσεων ή της ημερομηνίας χορήγησης της σχετικής άδειας λειτουργίας αυτών.».

Εάν έχει ήδη κατατεθεί εγγυητική επιστολή σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 64 του ν. 4442/2016 (Α΄230), με μεγαλύτερο ύψος από το προβλεπόμενο, τότε αυτή αντικαθίσταται με αντίστοιχη, μικρότερου ύψους, ύστερα από αίτημα του ενδιαφερομένου στην οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Το γνωμοδοτικό όργανο του πρώτου εδαφίου της περ. β΄ της παρ. 9 του άρθρου 25 του ν. 2508/1997 (Α΄124), περί παραδοσιακών οικισμών, επικαιροποιείται, στο δεύτερο εδάφιο της ανωτέρω περίπτωσης προσδιορίζεται ειδικότερα η διαλαμβανόμενη αρμοδιότητα των Υπουργών, προστίθεται τελευταίο εδάφιο, και η παρ. 9 διαμορφώνεται ως εξής:
«9.α. Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται από την παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 2242/1994 γίνονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, μετά από γνώμη του Περιφερειακού Σ.Χ.Ο.Π.
Εκκρεμείς διαδικασίες για ρυθμίσεις κατά τα ανωτέρω συνεχίζονται με τις προισχύουσες διατάξεις, εφόσον κατά τη δημοσίευση του παρόντος έχει γνωμοδοτήσει για αυτές το Κεντρικό Σ.Χ.Ο.Π.
β. Ειδικά ο καθορισμός των ορίων και των όρων και περιορισμών δόμησης, καθώς και η έγκριση ή τροποποίηση σχεδίων πόλεων και πολεοδομικών μελετών χαρακτηρισμένων ως παραδοσιακών, γίνεται με προεδρικό διάταγμα, κατόπιν προτάσεως του Υπουργού
Περιβάλλοντος και Ενέργειας μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.). Προκειμένου για παραδοσιακούς οικισμούς περιοχών αρμοδιότητας Υπουργών Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας- Θράκης) και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου), οι ανωτέρω ρυθμίσεις ασκούνται από τους Υπουργούς αυτούς, αντίστοιχα. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις.
Η έγκριση, τροποποίηση, αναθεώρηση ρυμοτομικών σχεδίων, καθώς και η έγκριση ή τροποποίηση όρων και περιορισμών δόμησης και χρήσεων γης που εμπίπτουν σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους/ιστορικούς τόπους του ν. 4858/2021 (Α΄ 220) στις περιοχές χωρικής αρμοδιότητας των Υπουργείων Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας - Θράκης) και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου) εγκρίνονται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των ως άνω, κατά περίπτωση αρμόδιων, Υπουργών και του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, μετά από γνωμοδότηση του οικείου ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.».
 

Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 35 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167) τροποποιείται, προκειμένου να προβλεφθεί ότι η προέγκριση οικοδομικής άδειας είναι προαιρετική και αφορά όλες τις κατηγορίες οικοδομικών αδειών του άρθρου 36 του ιδίου νόμου, στο δεύτερο εδάφιο ο «όγκος» αντικαθίσταται από το «ύψος», προστίθεται τελευταίο εδάφιο, και η παρ. 1 διαμορφώνεται
ως εξής:
«1. Η διαδικασία προέγκρισης για την έκδοση οικοδομικής άδειας είναι προαιρετική και αφορά κάθε κατηγορία έκδοσης άδειας του άρθρου 36. Η διαδικασία προέγκρισης άδειας αναθεώρησης είναι προαιρετική, εφόσον αφορά σε μεταβολή των πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης, ύψους και όγκου. Εναλλακτικά απαιτείται η έγγραφη βεβαίωση των υποπερ. βα) και ββ) της περ. β της παρ. 2 του άρθρου 38.».

Στην περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4495/2017
(Α΄167), περί οικοδομικών αδειών που εξαιρούνται προέγκρισης, προστίθενται οι κατηγορίες αδειών 1 και 2, προβλέπονται τα υποβαλλόμενα ηλεκτρονικά στοιχεία τους και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Οι οικοδομικές άδειες, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, εκδίδονται ως εξής:
α) Οι άδειες που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης των Κατηγοριών 1, 2 και 3 με προέγκριση του άρθρου 36 εκδίδονται αυτόματα, ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες, που προβλέπονται στο άρθρο 40.
Ο αριθμός οικοδομικής αδείας που εκδίδεται ηλεκτρονικά, αναρτάται αμελλητί στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η έναρξη των οικοδομικών εργασιών. Οι ανωτέρω έλεγχοι διενεργούνται εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία υποβολής του φακέλου.
β. Οι άδειες που εμπίπτουν στον τρόπο έκδοσης των Κατηγοριών 1, 2 και 3 χωρίς προέγκριση του άρθρου 36, εκδίδονται αυτόματα, ύστερα από την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τις αναγκαίες μελέτες, που προβλέπονται στο άρθρο 40. Μεταξύ των υποβαλλόμενων ηλεκτρονικά στοιχείων, συμπεριλαμβάνεται: βα) για τις Κατηγορίες 1 και 2, υποχρεωτική έγγραφη βεβαίωση της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ., στην οποία αναγράφονται οι όροι δόμησης που ισχύουν στη θέση του ακινήτου, οι κατά περίπτωση απαραίτητες εγκρίσεις φορέων και υπηρεσιών και ελέγχεται το τοπογραφικό διάγραμμα, και ββ) για την Κατηγορία 3, υποχρεωτική έγγραφη βεβαίωση της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ., στην οποία αναγράφονται οι όροι δόμησης που ισχύουν στη θέση του ακινήτου, οι κατά περίπτωση απαραίτητες εγκρίσεις φορέων και υπηρεσιών. Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση για τις υποπερ. βα) και ββ) εκδίδεται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την υποβολή της σχετικής αίτησης.
Η ανωτέρω έγγραφη βεβαίωση συνοδεύεται υποχρεωτικά από υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α΄75) του μελετητή μηχανικού, ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι όροι και οι προϋποθέσεις δόμησης στην περιοχή του ακινήτου για το οποίο εκδόθηκε.
Ο αριθμός οικοδομικής άδειας που εκδίδεται ηλεκτρονικά, αναρτάται αμελλητί στο διαδίκτυο και επιτρέπεται η έναρξη των οικοδομικών εργασιών.
Η αρμόδια Υ.ΔΟΜ. διενεργεί υποχρεωτικά δειγματοληπτικό έλεγχο της νομιμότητας των υποβαλλόμενων μελετών και στοιχείων, σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) τουλάχιστον των οικοδομικών αδειών που χορηγούνται με την ανωτέρω διαδικασία. Ο υποχρεωτικός δειγματοληπτικός έλεγχος διενεργείται ανά εξάμηνο για τις άδειες του παρελθόντος εξαμήνου.».

Στην παρ. 3 του άρθρου 39 του ν. 4495/2017 (Α΄ 167), περί της κλίμακας των υποβαλλόμενων διαγραμμάτων κάλυψης, α) στην περ. β) διαγράφεται ο υπολογισμός της επιτρεπόμενης δόμησης, β) στην περ. γ) ο όρος της δόμησης αντικαθίσταται από αυτόν του όγκου, γ) μετά την περ. η) προστίθενται δύο αυτοτελή εδάφια και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Το διάγραμμα κάλυψης υποβάλλεται σε κλίμακα 1:100 ή 1:200 ή 1:500 και περιλαμβάνει:
α) Το οικόπεδο ή γήπεδο με τις διαστάσεις και το εμβαδόν του, περίγραμμα του προς οικοδόμηση κτιρίου γεωμετρικά ορισμένο, μονοσήμαντα ορισμένο με ορθογώνιες συντεταγμένες στο κρατικό σύστημα συντεταγμένων.
β) Τους υπολογισμούς της επιτρεπόμενης και πραγματοποιούμενης κάλυψης, το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος, τον πραγματοποιούμενο όγκο του κτιρίου, το συντελεστή κατ’ όγκο εκμετάλλευσης, τις πλάγιες και οπίσθιες αποστάσεις και τον υπολογισμό των αναγκών σε χώρους στάθμευσης.
γ) Τα περιγράμματα των επιπέδων του κτιρίου, υπόγειων και υπέργειων, οι διαστάσεις τους, η θέση τους σε σχέση με τις οικοδομικές γραμμές και τα πλάγια όρια του οικοπέδου και όποιο άλλο βασικό στοιχείο είναι απαραίτητο για τον υπολογισμό της κάλυψης, του όγκου και του ύψους του κτιρίου.
Σε περιπτώσεις προσθήκης, περιέχονται και τα παλαιά κτίσματα με τα ανωτέρω στοιχεία, οι αριθμοί των αδειών τους ή των τίτλων ή των αποφάσεων εξαίρεσης ή
αναστολής κατεδάφισης, αν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς τακτοποίησης ή νομιμοποίησης.
δ) Τα περιγράμματα επιφανειών και ο υπολογισμός εμβαδών για χώρους ειδικών χρήσεων του κτιρίου που απαιτούν βεβαιώσεις κύριας χρήσης.
ε) Τη σχηματική τομή για την ένδειξη του μέγιστου ύψους του κτιρίου, του ιδεατού στερεού και τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου, σε σχέση με το οριστικά διαμορφωμένο έδαφος στην οποία περιέχονται το πραγματοποιούμενο ύψος του κτίσματος και το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος.
στ) Ενδεικτικές όψεις.
ζ) Τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου με τις απαραίτητες ενδείξεις για τον υπολογισμό της φύτευσης και της στάθμης εδάφους σε κάθε διαμορφούμενο επίπεδο.
η) Ενδεικτική τρισδιάστατη απεικόνιση της κατασκευής, με γραμμικό ή με ελεύθερο σχεδιασμό η φυτογραφίες σε υφιστάμενα κτίρια.
Στο διάγραμμα κάλυψης περιλαμβάνεται υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (Α΄ 75) του μελετητή μηχανικού, όπου σημειώνεται ο υπολογισμός της επιτρεπόμενης και πραγματοποιούμενης δόμησης και δηλώνεται ότι στην πραγματοποιούμενη δόμηση έχουν υπολογιστεί όλες οι κατασκευές, σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 4067/2012 (Α΄ 79), καθώς και οι απαιτούμενες επιφάνειες, ανά χρήση, για τον υπολογισμό των θέσεων στάθμευσης.
Αν απαιτείται γνωμοδότηση ή έγκριση άλλων οργάνων ή φορέων, το διάγραμμα κάλυψης πρέπει να τηρεί και τις προδιαγραφές που τίθενται από αυτούς. Το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης ελέγχεται δειγματοληπτικά, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 38.
 

Η εξουσιοδότηση της περ. β) της παρ. 7 του άρθρου 114 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82), περί εγκατάστασης σταθμών επαναφόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων (η/ο), αντικαθίσταται ως εξής:
«(β). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Υποδομών και Μεταφορών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, και Τουρισμού, καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και οι τεχνικές προδιαγραφές για την εγκατάσταση δημοσίως προσβάσιμων και ιδιωτικής χρήσης σταθμών επαναφόρτισης συσσωρευτών ηλεκτροκίνητων οχημάτων, στους παρακάτω δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους:
βα. στα υφιστάμενα ή υπό αδειοδότηση «Πρατήρια Παροχής Καυσίμων και Ενέργειας»,
ββ. στους καθορισμένους χώρους στάθμευσης εντός λιμενικής ζώνης,
βγ. στους υφιστάμενους ή υπό αδειοδότηση ή υπό παραχώρηση χώρους στάσης και στάθμευσης εντός ζώνης τουριστικών λιμένων,
βδ. στους υφιστάμενους ή υπό αδειοδότηση ή υπό παραχώρηση χώρους στάσης και στάθμευσης εντός
αερολιμένων,
βε. στους υφιστάμενους ή υπό αδειοδότηση στεγασμένους και υπαίθριους σταθμούς οχημάτων,
βστ. στα υφιστάμενα ή υπό αδειοδότηση συνεργεία συντήρησης και επισκευής οχημάτων,
β. στα υφιστάμενα ή υπό αδειοδότηση δημόσια ή ιδιωτικά Κέντρα Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων,
βζ. κατά μήκος του αστικού, υπεραστικού και εθνικού οδικού δικτύου,
βη. σε χώρους στάθμευσης δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων,
βθ. σε υφιστάμενους ή υπό αδειοδότηση τερματικούς σταθμούς, σταθμούς μετεπιβίβασης και αμαξοστάσια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, και
βι. σε υφιστάμενα ή υπό αδειοδότηση πλυντήρια και λιπαντήρια οχημάτων.
Σε περίπτωση μη τήρησης της ανωτέρω κοινής απόφασης, απαγορεύεται η λειτουργία του σταθμού επαναφόρτισης η/ο, με απόφαση της αρμόδιας αρχής και μέχρι την αποκατάσταση των σχετικών ελλείψεων. Με την ως άνω απόφαση δύναται να εξειδικεύονται οι διοικητικές κυρώσεις και να καθορίζονται οι αρμόδιοι για την επιβολή τους φορείς.».

Στην παρ. 8 του άρθρου 2 του ν. 4014/2011 (Α΄209), περί διάρκειας ισχύος των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων (Α.Ε.Π.Ο.), τροποποιείται η περ. γ΄, ως προς τη νομοθετική παραπομπή για την έναρξη ισχύος της, τη χρονική ισχύ των υφιστάμενων Α.Ε.Π.Ο. και την εξειδίκευση των ενεργειών που απαιτούνται για την παράταση αυτών, προστίθεται περ. δ΄ και η παρ. 8 διαμορφώνεται ως εξής:
«8.α. Η Α.Ε.Π.Ο. έχει διάρκεια ισχύος δεκαπέντε (15) έτη, εφόσον δεν επέρχεται μεταβολή των δεδομένων, βάσει των οποίων εκδόθηκε. Για τα έργα ή τις δραστηριότητες που διαθέτουν ως Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης την Οικολογική Διαχείριση και Οικολογικό Έλεγχο (EMAS), η διάρκεια ισχύος της Α.Ε.Π.Ο. παρατείνεται για έξι (6) έτη και για όσο χρόνο, το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ. Για τα έργα ή τις δραστηριότητες που διαθέτουν Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης ISO 14001 ή άλλο αντίστοιχο σε ισχύ, η διάρκεια ισχύος της Α.Ε.Π.Ο. παρατείνεται για τέσσερα (4) έτη και για όσο χρόνο το Σύστημα αυτό βρίσκεται σε ισχύ. Για τις ως άνω παρατάσεις χορηγείται σχετική διαπιστωτική πράξη. Μη έγκαιρη ανανέωση των ως άνω Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης συνεπάγεται, κατά τη διάρκεια της ως άνω παράτασης, αυτοδίκαιη λήξη της ισχύος της Α.Ε.Π.Ο.
Επιπλέον, ο φορέας υποχρεούται να διαθέτει σε ισχύ το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης για τουλάχιστον ένα (1) έτος πριν την παρέλευση της προθεσμίας ανανέωσης της Α.Ε.Π.Ο.
β. Η Α.Ε.Π.Ο. μπορεί με ειδική αιτιολογία να εκδίδεται για διάρκεια ισχύος μικρότερη των δεκαπέντε (15) ετών.
γ. Η διάρκεια των υφιστάμενων κατά τη δημοσίευση του ν. 4685/2020 (Α΄ 92) Α.Ε.Π.Ο. παρατείνεται μέχρι τη συμπλήρωση δεκαπενταετίας από την έκδοσή τους, κατόπιν υποβολής υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α΄75) από τον υπόχρεο φορέα, εάν δεν έχει επέλθει ουσιαστική μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκαν.
δ. Η παρούσα παράγραφος ισχύει και για τις Α.Ε.Π.Ο. που έχουν λήξει αν:
α. δεν έχει παρέλθει δεκαπενταετία από την έκδοσή τους,
β. δεν έχουν επέλθει ουσιώδεις μεταβολές των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από αλλαγές στον σχεδιασμό ή τη λειτουργία του έργου ή της δραστηριότητας. Αν έχει επέλθει ουσιαστική μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκε η υπό κρίση Α.Ε.Π.Ο., η παράταση χορηγείται εάν οι μεταβολές αυτές δεν αυξάνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η αλλαγή σε καύσιμο με μικρότερο ρυπαντικό φορτίο ή εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση του μεγέθους του έργου ή η χρήση πρόσθετης ή νεότερης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας.
Η παράταση χορηγείται από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή έως εξαντλήσεως της δεκαπενταετίας από την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο., κατόπιν εξέτασης του σχετικού αιτήματος του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, από το αρμόδιο Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του άρθρου 13.
Σε περίπτωση που συντρέχουν οι προϋποθέσεις του δεύτερου εδαφίου της υποπερ. ββ΄, μετά τη χορήγηση της παράτασης, κατατίθεται φάκελος τροποποίησης της Α.Ε.Π.Ο. και ακολουθείται η διαδικασία της υποπερ. αα΄ της περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 6.».

Το άρθρο 98 του ν. 4759/2020 (Α΄ 245) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 98
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
1. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των άρθρων 94 έως 95Α, ιδίως δε:
α) οι επιμέρους κατηγορίες του Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών Χωρικών Μελετών (Μ.Α.Χ.Μ.), ανά είδος χωρικής μελέτης,
β) τα αναγκαία προσόντα και η απαραίτητη εμπειρία των πιστοποιημένων αξιολογητών, προκειμένου να υπαχθούν σε κάθε κατηγορία του Μ.Α.Χ.Μ. και οι ιδιότητες που ορίζονται ως ασυμβίβαστες με το έργο τους,
γ) η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την απόκτηση της άδειας Πιστοποιημένου Αξιολογητή Μ.Α.Χ.Μ.,
δ) η διάρκεια της άδειας,
ε) η διαδικασία ανανέωσής της άδειας και οι λόγοι λήξης της,
στ) οι αρμόδιες υπηρεσίες και τα όργανα για την τήρηση του μητρώου, την πιστοποίηση των Αξιολογητών, την επιβολή κυρώσεων, την έγκριση ή απόρριψη των παραδοτέων, συμπεριλαμβανομένης της τροποποίησης αυτών λόγω ελλείψεων, τη διαπίστωση μη συνδρομής ιδιοτήτων που ορίζονται ως ασυμβίβαστες με το έργο των Αξιολογητών Μ.Α.Χ.Μ.,
ζ) οι κανόνες που διέπουν την εκτέλεση του έργου τους,
η) η διαδικασία ανάθεσης εντολής προς αξιολόγηση, και
θ) κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
1Α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών καθορίζονται το ύψος της αποζημίωσης των Πιστοποιημένων Αξιολογητών Χωρικών Μελετών, η διαδικασία και τα δικαιολογητικά για την είσπραξη της αμοιβής του αξιολογητή και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.».