ΑΙΤΙΩΔΗΣ Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ – ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΣΗ ΛΟΓΩ ΑΠΟΚΡΟΥΣΗΣ ΕΡΩΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ – ΕΚΔΙΚΗΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΣΗ ΛΟΓΩ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ
Η καταγγελία της συμβάσεως εργασίας αορίστου χρόνου είναι μονομερής αναιτιώδης δικαιοπραξία και, συνεπώς, το κύρος αυτής δεν εξαρτάται από την ύπαρξη ή την ελαττωματικότητα της αιτίας για την οποία έγινε, αλλά αποτελεί δικαίωμα του εργοδότη και του εργαζομένου. Η άσκηση όμως του δικαιώματος αυτού, όπως και κάθε δικαιώματος, υπόκειται στον περιορισμό του άρθρου 281 Α.Κ., δηλαδή της μη υπερβάσεως των ορίων που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος, η υπέρβαση δε των ορίων αυτών καθιστά άκυρη την καταγγελία σύμφωνα με τα άρθρα 174 και 180 του Α.Κ. (αποφ. Ι,ΙΙ,ΙΙΙ και ΙV). Η καταγγελία της συμβάσεως εργασίας από τον εργοδότη είναι άκυρη ως καταχρηστική όταν υπαγορεύεται από ταπεινά ελατήρια που δεν εξυπηρετούν τον σκοπό του δικαιώματος, όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις που η καταγγελία οφείλεται σε εμπάθεια, μίσος ή έχθρα ή σε λόγους εκδικήσεως, συνεπεία προηγηθείσας νόμιμης αλλά μη αρεστής στον εργοδότη συμπεριφοράς του εργαζομένου (αποφ. Ι,ΙΙ,ΙΙΙ και ΙV) κατά τη διεκδίκηση από αυτόν νομίμως, δικαστικώς ή εξωδίκως, των δικαιωμάτων του, χωρίς να ασκεί επιρροή το τυχόν αβάσιμο των αξιώσεων που προβάλλει ο εργαζόμενος, εκτός αν πρόκειται για περιπτώσεις προπετούς προβολής προφανώς αστήρικτων αξιώσεων (αποφ. Ι.), ή ότνα υπό την επίκληση από τον εργοδότη λόγων που δικαιολογούν την καταγγελία υποκρύπτονται επίμεμπτα κίνητρα αυτού, τα οποία και αποτέλεσαν την πραγματική αιτία της καταγγελίας (αποφ. ΙΙΙ), ή όταν γίνεται για οικονομικοτεχνικούς λόγους, δηλαδή για την αναδιοργάνωση της επιχείρησης που καθιστά αναγκαία τη μείωση του προσωπικού, εφόσον οι λόγοι αυτοί είναι προσχηματικοί και υποκρύπτουν πράγματι μίσος, εμπάθεια ή κακοβουλία, ή όταν είναι προσχηματικοί αλλά δεν έγινε επιλογή των απολυομένων με αντικειμενικά κριτήρια, υπηρεσιακά ή κοινωνικά (αποφ. ΙΙ και ΙV). Η καταγγελία δεν είναι καταχρηστική όταν οφείλεται σε διακοπή της αρμονικής συνεργασίας μεταξύ αυτού και του εργαζομένου, που προήλθε από αντισυμβατική συμπεριφορά ή από πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του τελευταίου (απόφ. ΙΙΙ), καθώς και όταν δεν υπάρχει γι αυτήν κάποια αιτία, αφού, εν όψει των όσων εκτέθηκαν για τον αναιτιώδη χαρακτήρα της καταγγελίας και την άσκηση αυτής καθ΄ υπέρβαση των ορίων του άρθρου 281 Α.Κ., για να θεωρηθεί η καταγγελία άκυρη ως καταχρηστική, δεν αρκεί ότι οι λόγοι που επικαλέστηκε γι αυτήν ο εργοδότης ήταν αναληθείς ή ότι δεν υπήρχε καμία εμφανής αιτία, αλλά απαιτείται η καταγγελία να οφείλεται σε συγκεκριμένους λόγους που πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει ο εργαζόμενος, εξαιτίας των οποίων η άσκηση του σχετικού δικαιώματος του εργοδότη υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλει το άρθρο 281 Α.Κ. (αποφ. Ι,ΙΙ, ΙΙΙ, και ΙV). Η αντικειμενικά αδικαιολόγητη καταγγελία, η οποία δεν δικαιολογείται από σοβαρούς, συνδεόμενους με το αντικειμενικό συμφέρον της επιχειρήσεως, λόγους, δεν είναι άνευ άλλου τινός καταχρηστική, διότι στην αντίθετη περίπτωση η καταγγελία από αναιτιώδης θα μετατρεπόταν σε αιτιώδη (απόφ. ΙΙΙ), στο άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος ορίζεται ότι τα δικαιώματα ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του Κράτους. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από τον νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η εν λόγω αρχή δεν εφαρμόζεται απευθείας από το δικαστήριο, παρά μόνο στα πλαίσια του ελέγχου της συνταγματικότητας των νόμων που περιορίζουν τα δικαιώματα του ανθρώπου (απόφ.ΙΙΙ). Στοιχεία του ορισμένου της αγωγής με την οποία ζητείται η αναγνώριση της ακυρότητας της καταγγελίας λόγω καταχρηστικότητας (Πόφ. IV). Καταγγελία λόγω αντισυμβατικής συμπεριφοράς του εργαζομένου (απόφ. ΙΙΙ). Εκδικητική απόλυση εργαζομένης που δεν ενέδωσε στο ερωτικό ενδιαφέρον του προϊσταμένου της (απόφ. ΙΙΙ). Εκδικητική απόλυση λόγω μητρότητας (απόφ. ΙΙ).
Κυριότερες διατάξεις: Σύνταγμα άρθρο 25 παρ. 1 Ν. 2112/1920 άρθρο 1. Ν. 3198/1955 άρθρα 1 και 5 Α.Κ. άρθρα 281 Κ.Πολ.Δ. άρθρα 216 και 559 αρ. 1, 8, 14 και 19. (ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Τόμος 70/2011, Σελ. 934: Αρείου Πάγου 307/2010, 1591/2010, 50/2011 και 84/2011)