1. Στην περίπτωση (γ) της παραγράφου 1 του άρθρου 67 του ν. 4001/2011, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει προστίθεται νέο εδάφιο ως εξής: «Στις επεκτάσεις του ΕΣΦΑ δύναται να περιλαμβάνονται και αγωγοί πίεσης σχεδιασμού άνω των 19 barg, εγκαταστάσεις μετρήσεων, συμπίεσης και αποσυμπίεσης και λοιπός σχετικός εξοπλισμός που συνδέονται με Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.». 
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 67 του ν. 4001/2011, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «2. Στο ΕΣΦΑ δύναται να περιλαμβάνονται εγκαταστάσεις συμπίεσης Φυσικού Αερίου οι οποίες τροφοδοτούνται απευθείας από αγωγούς Μεταφοράς Φυσικού Αερίου». 

1. Στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του ν. 4001/2011 προστίθενται ορισμοί, ως ακολούθως: «(κη) Ηλεκτρικό Όχημα (Η/Ο): Έχει την έννοια που του αποδίδεται στο άρθρο 2 του ν. 4439/2016 (Α΄ 222). (κθ) Σημείο Επαναφόρτισης: Έχει την έννοια που του αποδίδεται στο άρθρο 2 του ν. 4439/2016. (λ) Δημοσίως Προσβάσιμο Σημείο Επαναφόρτισης: Έχει την έννοια που του αποδίδεται στο άρθρο 2 του ν. 4439/2016. (λα) Υπηρεσίες Επαναφόρτισης Η/Ο: Σύνολο υπηρεσιών, περιλαμβανομένης της επαναφόρτισης καθ’ εαυτής και άμεσα σχετιζόμενων ή συνοδευτικών με αυτή χαρακτηριστικών προστιθέμενης αξίας (ταχύτητα φόρτισης, ευκολία χρήσης και χρέωσης, ευχέρεια προσβασιμότητας, υπηρεσίες στάθμευσης κ.λπ.). (λβ) Υπηρεσίες Ηλεκτροκίνησης: Σύνολο υπηρεσιών προς χρήστες Η/Ο, σχετιζόμενων με την επαναφόρτιση και την τιμολόγηση αυτής, τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των χρηστών, ενδεικτικώς εύρεση διαθέσιμων σημείων φόρτισης και πλοήγηση, κράτηση θέσεων, αλλά και εν γένει υπηρεσίες, όπως διαχείριση στόλου Η/Ο οχημάτων και της διάθεσής τους προς χρήστες Η/Ο. (λγ) Χρήστης Η/Ο: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει στην κυριότητα ή κατοχή του Η/Ο και λαμβάνει υπηρεσίες ηλεκτροκίνησης. (λδ) Ιδιοκτήτης Υποδομών Φόρτισης: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο έχει στην κυριότητά του Σημείο ή Σημεία Επαναφόρτισης Η/Ο. (λε) Πάροχος Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης (ΠΥΗ): Ατομική επιχείρηση ή νομικό πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Γ.Ε.ΜΗ. με σκοπό την παροχή υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης σε συμβεβλημένους χρήστες. (λστ) Φορέας Διεκπεραίωσης Συναλλαγών (ΦΔΣ): Ατομική επιχείρηση ή νομικό πρόσωπο εγγεγραμμένο στο ΓΕ.ΜΗ, με σκοπό την ανάπτυξη και λειτουργία πληροφοριακών υποδομών προς διευκόλυνση ανταλλαγής στοιχείων και διεκπεραίωσης οικονομικών συναλλαγών μεταξύ Φορέων Εκμετάλλευσης Υποδομών Φόρτισης Η/Ο (ΦΕΥΦΗΟ) και ΠΥΗ, με στόχο την επίτευξη της διαλειτουργικότητας των υποδομών φόρτισης. (λζ) Φορέας Σωρευτικής Εκπροσώπησης (aggregator) Φορτίου Η/Ο - ΦΟΣΕΦΗΟ: Νομικό πρόσωπο, το οποίο αναλαμβάνει τη σωρευτική εκπροσώπηση του φορτίου συνδεδεμένων με το Δίκτυο Η/Ο για συμμετοχή στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την παροχή υπηρεσιών προς τους Διαχειριστές Δικτύου και Συστήματος. 
2. Μετά το άρθρο 134Α του ν. 4001/2011 προστίθεται άρθρο 134Β ως ακολούθως:

«Άρθρο 134Β Οργάνωση της αγοράς φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων (Η/Ο)

1. Ο ΦΕΥΦΗΟ μπορεί να είναι ατομική επιχείρηση ή νομικό πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Γ.Ε.ΜΗ. και έχει σκοπό την εκμετάλλευση Υποδομών Φόρτισης. Ο ΦΕΥΦΗΟ παρέχει Υπηρεσίες Επαναφόρτισης σε Χρήστες Η/Ο και είναι υπεύθυνος για την άρτια τεχνική συντήρηση των Υποδομών Φόρτισης, με στόχο τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της ασφαλούς λειτουργίας των Σημείων Επαναφόρτισης, για την εποπτεία και τον έλεγχο αυτών, καθώς και για την παροχή των αναγκαίων στοιχείων και δεδομένων στο Μητρώο της παραγράφου 7. Για Δημοσίως Προσβάσιμα Σημεία Επαναφόρτισης τα οποία δεν διαθέτουν ΦΕΥΦΗΟ, τις ανωτέρω υποχρεώσεις αναλαμβάνει ο κύριος των υποδομών. 2. Ο ΦΕΥΦΗΟ μπορεί να είναι κύριος ή κάτοχος της Υποδομής Φόρτισης και δύναται να συνάπτει σύμβαση σύνδεσης με τον Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής και σύμβαση προμήθειας με έναν ή περισσότερους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με τους οποίους συμβάλλεται ως τελικός καταναλωτής, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 134 του ν. 4001/2011, όπως ισχύει. 
3. Ο ΦΕΥΦΗΟ παρέχει Υπηρεσίες Επαναφόρτισης επί τούτω (ad hoc) σε μη συμβεβλημένους με αυτόν χρήστες Η/Ο με άμεση τιμολόγηση αυτών, σε χρήστες Η/Ο συμβεβλημένους με τον ΦΕΥΦΗΟ, καθώς και σε χρήστες Η/Ο συμβεβλημένους με άλλους Παρόχους Υπηρεσιών Ηλεκτροκίνησης (ΠΥΗ). Στην τελευταία περίπτωση, η αναγκαία διαλειτουργικότητα επιτυγχάνεται μέσω Φορέων Διεκπεραίωσης Συναλλαγών (ΦΔΣ) ή μέσω διμερών συμβάσεων μεταξύ φορέων της αγοράς ηλεκτροκίνησης. 
4. Δεν επιτρέπεται στους Διαχειριστές Δικτύων Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να διαχειρίζονται ή να λειτουργούν σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, εξαιρουμένων των περιπτώσεων στις οποίες οι Διαχειριστές Δικτύων Διανομής έχουν στην ιδιοκτησία τους ιδιωτικά σημεία φόρτισης αποκλειστικά για δική τους χρήση. 
5. Η εκπροσώπηση του φορτίου Η/Ο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων διαχείρισης του φορτίου των Η/Ο μέσω συστημάτων απομακρυσμένης εποπτείας και ελέγχου των Υποδομών Φόρτισης, γίνεται μέσω Φορέων Σωρευτικής Εκπροσώπησης Φορτίου Η/Ο (ΦΟΣΕΦΗΟ). Οι υποχρεώσεις και η λειτουργία των ΦΟΣΕΦΗΟ καθορίζονται στις διατάξεις των Κανονισμών Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, όπως προβλέπονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 18 του ν. 4425/2016, όπως ισχύει. Οι ΦΟΣΕΦΗΟ διαθέτουν ή έχουν εξασφαλίσει τη δυνατότητα διαχείρισης του φορτίου Η/Ο για την παροχή των υπηρεσιών τους. Οι ΦΟΣΕΦΗΟ δύνανται να συμβάλλονται με φορείς της αγοράς ηλεκτροκίνησης (ΠΥΗ και ΦΕΥΦΗΟ), ή και απ’ ευθείας με χρήστες Η/Ο μη δημοσίως προσβάσιμων υποδομών φόρτισης, ώστε να διασφαλίσουν τη δυνατότητα διαχείρισης του φορτίου των συνδεδεμένων στο Δίκτυο Η/Ο, το οποίο εκπροσωπούν. Ως ΦΟΣΕΦΗΟ μπορεί να δραστηριοποιούνται φορείς της αγοράς ηλεκτροκίνησης, οι οποίοι διαθέτουν δυνατότητα ελέγχου του φορτίου των Η/Ο συμβεβλημένων χρηστών, συμμετέχοντες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, με εξασφαλισμένη δυνατότητα ελέγχου του φορτίου των Η/Ο συμβεβλημένων χρηστών που εκπροσωπούν, αλλά και τρίτα πρόσωπα που ικανοποιούν τις τιθέμενες προϋποθέσεις. 
6. Δεν αποκλείεται το ίδιο πρόσωπο να δραστηριοποιείται συγχρόνως ως ιδιοκτήτης υποδομών φόρτισης, ΦΕΥΦΗΟ, ΠΥΗ και ΦΔΣ. 
7. Για τη συστηματική καταγραφή των Υποδομών Φόρτισης και των φορέων, που δραστηριοποιούνται στην αγορά αυτή, τη βέλτιστη πληροφόρηση και εξυπηρέτηση των χρηστών Η/Ο και την υποστήριξη της ανάπτυξης των υποδομών, τηρείται ηλεκτρονικό Μητρώου Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.». 3. Η παράγραφος 2 του άρθρου 134 του ν. 4001/2011, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής: «Οι Φορείς Εκμετάλλευσης Υποδομών Φόρτισης Η/Ο εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας προμήθειας ή εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας. Με την κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται οι σχέσεις μεταξύ ΦΕΥΦΗΟ, ΠΥΗ, ΦΔΣ, ΦΟΣΕΦΗΟ, οι υποχρεώσεις αυτών έναντι των χρηστών Η/Ο, οι υποχρεώσεις γνωστοποίησης στοιχείων και τα δεδομένα που τηρούνται στο Μητρώο Υποδομών και Αγοράς Ηλεκτροκίνησης στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα σχετικό με τη λειτουργία και τις υποχρεώσεις των ΠΥΗ, των ΦΟΣΕΦΗΟ, των ΦΔΣ και της αγοράς υπηρεσιών ηλεκτροκίνησης γενικότερα. Η απόφαση δύναται επίσης να ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν στην ανάπτυξη των Υποδομών Φόρτισης.».

Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 3 του ν. 2244/1994 (Α΄ 168), αντικαθίσταται ως εξής:
«Ειδικά για την προέγκριση οικοδομικών αδειών και την έκδοση οικοδομικών αδειών του Ν. 4495/2017 (A΄ 167) από τις κατά νόμο αρμόδιες υπηρεσίες, για την κατασκευή των δομικών κατασκευών θεμελίων των πύργων των ανεμογεννητριών, οικημάτων στέγασης του εξοπλισμού ελέγχου και των μετασχηματιστών και λοιπών συνοδευτικών έργων αιολικών σταθμών που εγκαταστάθηκαν και λειτούργησαν προ της θέσεως σε ισχύ του ν. 3468/2006 (A΄ 129), οι κάτοχοι των οποίων προβαίνουν σε αποξήλωση και αντικατάσταση του εξοπλισμού τους με νέο, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006, ή προχωρούν σε ριζική ανανέωση του παραγωγικού εξοπλισμού αυτών, σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 22 του άρθρου 3 του ν. 4414/2016 (A΄ 149), ο έλεγχος των όρων και περιορισμών δόμησης συντελείται και διενεργείται αυτοτελώς, κατά παρέκκλιση κάθε τυχόν αντίθετης ρύθμισης, επί της ιδιόκτητης ή μισθωμένης ή παραχωρηθείσας, εν όλω ή εν μέρει σε περίπτωση πλειόνων ιδιοκτησιών, έκτασης όπου είχε εγκατασταθεί το αρχικό έργο, για την οποία προσκομίζεται τοπογραφικό διάγραμμα με ορθογώνιες συντεταγμένες στο κρατικό σύστημα συντεταγμένων. Τα όρια των ιδιοκτησιών που τυχόν υπάρχουν εντός αυτής δεν λαμβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο των όρων και περιορισμών δόμησης. Για τον έλεγχο αυτόν λαμβάνονται υπόψη μόνο τα όρια της έκτασης όπου είχε εγκατασταθεί το αρχικό έργο. Οι κάτοχοι της άδειας παραγωγής των έργων κατά τα ανωτέρω έχουν νόμιμο δικαίωμα έκδοσης οικοδομικής άδειας κατά την έννοια της παραγράφου 1α του άρθρου 40 του Ν. 4495/2017. Οι αγροτικές οδοί που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 189 του ν. 4001/2011 δύνανται να είναι είτε κοινόχρηστες είτε ιδιωτικές.».

Στο τέλος της παραγράφου 7 του άρθρου 18 του Ν. 2168/1993 (Α΄ 147) προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Ειδικά στην περίπτωση των ανωνύμων εταιρειών του άρθρου 1 του ν. 3429/2005 (Α΄ 314), οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3, 5, 6 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται για τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας.».

1.α. Η παράγραφος 22 του άρθρου 68 του Ν. 4512/2018 (Α΄ 5) αντικαθίσταται ως εξής: «22. Οι εκμεταλλευτές λατομείων αδρανών υλικών που λειτουργούν εντός καθορισμένων λατομικών περιοχών, καθώς και οι εκμεταλλευτές μεταλλείων υποχρεούνται να καταθέσουν στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αντίστοιχα, εγγυητική επιστολή, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 55, μέχρι τις 30.06.2020, η οποία ισούται με το 10% του προβλεπόμενου ποσού για τη δαπάνη αποκατάστασης περιβάλλοντος στην ισχύουσα ΑΕΠΟ. Η εγγυητική επιστολή προσαυξάνεται κάθε έτος κατά το 10% του προβλεπόμενου ποσού αποκατάστασης για τα επόμενα πέντε (5) έτη και κατά το 20% για τα τελευταία δύο (2) έτη, έτσι ώστε πριν από τη λήξη της οκταετίας να καλύπτεται το 100% της προβλεπόμενης δαπάνης. Οι μεταλλευτικοί χώροι που εμπίπτουν στις διατάξεις του εδαφίου β΄ της παραγράφου 7 του άρθρου 55 του ν. 4223/2013 (Α΄ 287) απαλλάσσονται μέχρι την ημερομηνία εγκατάστασης πλειοδότη της υποχρέωσης κατά θεσης της εγγυητικής επιστολής της παραγράφου 2 του άρθρου 55 του παρόντος.». β. Η διάταξη της υποπαραγράφου α΄ της παρούσας ισχύει αναδρομικά από 17.10.2019. 2. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 23 του άρθρου 68 του Ν. 4512/2018 αντικαθίσταται ως εξής: «Νομικά και φυσικά πρόσωπα που εκμεταλλεύονται λατομεία σχιστολιθικών πλακών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 3851/2010 (Α΄ 85), όπως έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 27 του Ν. 4258/2014 (Α΄ 94), και συμπληρωθεί με το άρθρο 62 του Ν. 4305/2014 (Α΄ 237), προκειμένου να συνεχίσουν την εκμετάλλευση των λατομείων αυτών, οφείλουν να υποβάλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, σύμφωνα με το άρθρο 64 του Ν. 4442/2016, μέχρι τις 30.06.2020.».

Αντικαθίσταται η υποπερίπτωση 2 της περίπτωσης ιβ΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 11 του Ν. 4067/2012 (Α΄ 79) ως εξής: «Ειδικά για κτίρια προσωρινής διαμονής (ξενοδοχεία), υπόγειοι χώροι συνολικής επιφάνειας έως την πραγματοποιούμενη κάλυψη του κτιρίου για χρήσεις εγκαταστάσεων άθλησης όπως τα κολυμβητήρια, γυμναστήρια, σάουνες και οι αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, καθώς και διάδρομοι επικοινωνίας, κλιμακοστάσια και ανελκυστήρες που βρίσκονται σε υπόγεια τμήματα, ανεξαρτήτως θέσης ή στάθμης υπογείου, ακόμη κι αν εξυπηρετούν συνεπίπεδους χώρους κύριας χρήσης, ανεξαρτήτως του εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις του φυσικού φωτισμού - αερισμού.».

Τροποποιείται η παράγραφος 3 του άρθρου 22 του Ν. 4067/2012 (Α΄ 79) ως εξής: «3. Σε κτίρια, στα οποία δεν έχει διανοιγεί η προβλεπόμενη από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο στοά, δεν χορηγείται άδεια δόμησης για οποιαδήποτε προσθήκη, είτε καθ’ ύψος είτε κατ’ επέκταση στο κτίριο. Επιτρέπονται επισκευές και διαρρυθμίσεις, καθώς και αλλαγές χρήσης του υφισταμένου κτιρίου, σύμφωνα με τις επιτρεπόμενες χρήσεις που ισχύουν στην περιοχή. Ειδικώς στα κτίρια που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως όλων των Δήμων που δεν αναφέρονται στις περιπτώσεις α΄, β΄ και γ΄ του άρθρου 10 του παρόντος νόμου, η διάνοιξη της στοάς δεν είναι υποχρεωτική, με την προϋπόθεση ότι το ελάχιστο ύψος του ισογείου ορόφου είναι 3,5 μέτρα και το κτίριο δεν βρίσκεται σε πεζόδρομο. Στην περίπτωση αυτή επιτρέπονται εργασίες επισκευής ή και ενίσχυσης του φέροντος οργανισμού, οι οποίες επιβάλλονται από αλλαγές χρήσεις σε χώρους του κτιρίου. Για κτίρια για τα οποία απαιτούνται επισκευές λόγω σεισμών ή σε περίπτωση επισκευών για λόγους υγιεινής και χρήσης κτιρίων ή επικινδυνότητας η παραπάνω απαγόρευση δεν έχει ισχύ.».

Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει, από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός αν άλλως ορίζεται στις επιμέρους διατάξεις του.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 3 Δεκεμβρίου 2019 
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας 
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Β. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ