Βιολογική Παρακολούθηση λόγω έκθεσης σε χημικούς παράγοντες

Η βιολογική παρακολούθηση των εργαζομένων είναι μια διαδικασία εξακρίβωσης της έκθεσης σε χημικές ουσίες. Βασίζεται στην ανάλυση βιολογικών δειγμάτων/υλικών των εκτιθέμενων εργαζομένων. Η έκθεση αξιολογείται προσδιορίζοντας τους μεταβολίτες των χημικών ουσιών μέσω έγκυρων εργαστηριακών αναλυτικών μεθόδων στα βιολογικά δείγματα των εκτιθέμενων εργαζομένων. Η βιολογική παρακολούθηση είναι απαραίτητη προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων ελέγχου σε μια εκτίμηση κινδύνου, αποδεικνύοντας την απουσία ή τη μείωση στη συστηματική απορρόφηση των χημικών ουσιών στους εργαζομένους. 

Ως Βιολογικός Δείκτης Έκθεσης (Biological Exposure Indices) ορίζονται τα όρια της συγκέντρωσης διαφόρων ουσιών (ή των προϊόντων βιομετατροπής τους) στα διάφορα βιολογικά υλικά (π.χ. ούρα, αίμα) ή τα αποτελέσματα της τοξικής δράσης στα διάφορα βιολογικά συστήματα του οργανισμού, όρια κάτω από τα οποία δεν βλάπτεται η υγεία ή δεν επηρεάζεται η ευεξία σχεδόν όλων των εργαζομένων. Με άλλα λόγια, η γνώση της σχέσης μεταξύ της «εσωτερικής δόσης» και των επιπτώσεων στην υγεία οδήγησαν στον προσδιορισμό ανεκτών συγκεντρώσεων ορισμένων ουσιών στο αίμα ή στα ούρα, δηλαδή συγκεντρώσεων που με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν παρουσιάζουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Υπέρβαση της τιμής του βιολογικού δείκτη έκθεσης τεκμηριώνει την έκθεση ενός εργαζομένου στη δεδομένη ουσία. 

Στην έκφραση, λοιπόν, των αποτελεσμάτων και στην αξιολόγηση της έκθεσης χρησιμοποιούνται οι δείκτες βιολογικής έκθεσης που εκδίδονται από την Αμερικανική Εταιρία Κυβερνητικών Υγιεινολόγων Βιομηχανίας (ACGIH) με την ονομασία «BEI» (Biological Exposure Indices) καθώς και από την Γερμανική Ερευνητική Κοινότητα (DFG) με την ονομασία BAT values (Biologische Arbeitsstofftoleranzwerte in Blut und Urin). Στη Γερμανία οι δείκτες BAT αναφέρονται ως τιμές βιολογικής ανοχής και ορίζονται ως η μέγιστη επιτρεπτή ποσότητα μιας χημικής ένωσης, των μεταβολιτών της ή οποιαδήποτε παρέκκλιση από το φυσιολογικό των βιολογικών παραμέτρων που προκαλείται από τις αυτές τις ουσίες στα εκτιθέμενα άτομα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο τα επίπεδα της επαγγελματικής έκθεσης για αερογενείς χημικές ουσίες εκδίδονται στο έγγραφο του HSE EH40, όπου ένα τμήμα αυτού του οδηγού αφορά την βιολογική παρακολούθηση των εργαζομένων.