Εγκ. οικ. 12370/1435/2013 (ΦΕΚ /-- 22.4.2013)

Στο π.δ. 70/1990 στο άρθρο 9, µέρος Β΄ «προσόντα του τεχνικού ασφάλειας» στην περίπτωση 3 προβλέπεται οι πτυχιούχοι ΤΕΙ µε προϋπηρεσία πέντε (5) ετών να µπορούν να ορίζονται τεχνικοί ασφάλειας σε πλοία ανεξαρτήτως χωρητικότητας εφ’ όσον ο αριθµός των απασχολουµένων ατόµων δεν υπερβαίνει τους δεκαπέντε (15).
Στη συνέχεια στο π.δ. 17/1996, που αφορά όλες τις επιχειρήσεις ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα και το οποίο κωδικοποιήθηκε µε το άρθρο 12 παρ. 4 του ν. 3850/2010, προβλέπεται να µπορούν οι πτυχιούχοι ΤΕΙ µε προϋπηρεσία πέντε (5) ετών να ορίζονται τεχνικοί ασφάλειας σε όλες τις επιχειρήσεις της Α΄ κατηγορίας που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόµενους.
Προκειµένου να υπάρχει ισότιµη µεταχείριση ως προς το επίπεδο γνώσεων και την ειδικότητα του τεχνικού ασφάλειας ανάλογα µε τον αριθµό των εργαζοµένων και το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης, ορίζεται µε την παράγραφο 2, η τροποποίηση του άρθρου 9 ως προς το μέρος Β΄ περίπτωση 3, έτσι ώστε να µπορούν οι µηχανικοί ΤΕΙ να εργάζονται σε όλες τις επιχειρήσεις ιδιωτικού και δηµοσίου τοµέα που απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόµενους συµπεριλαµβανοµένων και των πλοίων. 

Οι διατάξεις της παραγράφου 3 αφορούν την ενιαία ρύθµιση ως προς την επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων.
Ειδικότερα, υπάρχουν διατάξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων που εκδόθηκαν πριν από την 18-10-1985, και περιέχονται σε νόµους ή σε κανονιστικές πράξεις, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 του β.δ. της 25 Αυγ./5 Σεπτ. 1920. Οι ανωτέρω διατάξεις στηρίζονται ως προς την επιβολή των κυρώσεων στις διατάξεις του άρθρου 3 του ν. Γ Λ∆/1911, όπως κωδικοποιήθηκαν σε ενιαίο κείµενο µε το β.δ. της 25 Αυγ./5 Σεπτ. 1920.
Υπάρχουν επίσης διατάξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων µετά από την 18-10-1985, που έχουν εκδοθεί σε εφαρµογή του Κ.Ν.Υ.Α.Ε., που στηρίζονται ως προς την επιβολή των διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στις διατάξεις των άρθρων 71 και 72 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. αντίστοιχα.
Έτσι πλέον οι προβλεπόμενες κυρώσεις είναι οι οριζόμενες στα άρθρα 71 και 72 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε.. 

Με την παράγραφο 4 παρέχεται εξουσιοδότηση προκειµένου να επιτευχθεί ενιαία αντιµετώπιση του ρυθµιστέου αντικειµένου. Ειδικότερα, σε ορισµένες κανονιστικές πράξεις που αφορούν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων, που έχουν εκδοθεί από το έτος 1934 και µετά, υπάρχει ειδικό άρθρο µε το οποίο καθορίζονται τα ελάχιστα απαιτούµενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας.
Στη συνέχεια µε το π.δ. 16/1996, προβλέφθηκαν στο άρθρο 10, για όλους εν γένει τους χώρους εργασίας, τα ελάχιστα απαιτούµενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας.
Ως εκ τούτων, προκειµένου να υπάρξει ενιαία ρύθµιση σύµφωνα και µε τις σύγχρονες απαιτήσεις προβλέπεται η έκδοση υπουργικής απόφασης η οποία θα καθορίσει τα ελάχιστα απαιτούµενα υλικά πρώτων βοηθειών στους χώρους εργασίας. Η συγκεκριμένη απόφαση θα εκδοθεί μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς και μετά από τη γνωμοδότηση του Σ.Υ.Α.Ε.

Στο ν. 1568/1985, στο π.δ. 17/1996 και στο π.δ. 294/1988, οι διατάξεις των οποίων στη συνέχεια κωδικοποιήθηκαν µε τον Κ.Ν.Υ.Α.Ε., σε αρκετές περιπτώσεις ορίζονται υποχρεώσεις του εργοδότη σε συνάρτηση µε τον αριθµό των εργαζοµένων στην επιχείρηση.
Στις επιχειρήσεις µε υποκαταστήµατα ή παραρτήµατα, προέκυψαν ερωτήµατα ως προς το αν πρέπει για τον καθορισµό των σχετικών υποχρεώσεων, να λαµβάνεται υπόψη ο συνολικός αριθµός των εργαζοµένων στην επιχείρηση ή µόνο ο αριθµός των εργαζοµένων σε υποκατάστηµα ή σε παράρτηµα της επιχείρησης.
Με την διάταξη της παραγράφου 5, διευκρινίζεται ότι ως αριθµός των εργαζοµένων σε µια επιχείρηση για την εφαρµογή των σχετικών για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων διατάξεων, εννοείται ο συνολικός αριθµός των εργαζοµένων στην επιχείρηση. 

Με το ν.1568/1985 άρθρο 4 παρ. 2 προβλεπόταν ότι «Παραρτήµατα, υποκαταστήµατα, χωριστές εγκαταστάσεις ή αυτοτελείς εκµεταλλεύσεις, εξαρτηµένες από την κύρια επιχείρηση, θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρήσεις για την εφαρµογή του κεφαλαίου αυτού, εφόσον απέχουν µεταξύ τους ή από την κύρια επιχείρηση τόσο, ώστε να δυσχεραίνεται το έργο του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας, σύµφωνα µε την απόφαση του επιθεωρητή εργασίας, στον οποίο µπορεί να προσφύγει κάθε µέρος σε περίπτωση διαφωνίας. Κατά της απόφασης του επιθεωρητή εργασίας επιτρέπεται προσφυγή ενώπιον του κατά τόπο αρµόδιου ειρηνοδίκη κατά τις διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονοµίας περί εργατικών διαφορών».
Στη συνέχεια εκδόθηκαν το π.δ. 294/1988 και το π.δ. 17/1996, µε τα οποία επεκτάθηκε ο θεσµός του τεχνικού ασφάλειας σε όλες τις επιχειρήσεις και του ιατρού εργασίας, εν γένει, για επιχειρήσεις που απασχολούν πενήντα και άνω εργαζόµενους και καθορίσθηκαν συγκεκριµένες προβλέψεις για την άσκηση των καθηκόντων του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας. Παράλληλα µε το π.δ. 95/1999, ορίσθηκαν οι προϋποθέσεις για την ίδρυση εξωτερικών υπηρεσιών προστασίας και πρόληψης, οι οποίες δύνανται να
παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές σε όλη τη χώρα. Επιπρόσθετα, µετά την υιοθέτηση του ν. 3919/2011 και του ν. 3996/2011, οι ιατροί εργασίας αλλά και οι ιατροί άλλων ειδικοτήτων είναι δυνατόν να ασκούν το επάγγελµά τους σε όλη τη χώρα.
Μετά τα ανωτέρω και λόγω της µη υπάρξεως λόγου διατήρησης της εν λόγω διάταξης με την παράγραφο 6 καταργείται η συγκεκριμένη πρόβλεψη. 

Σύµφωνα µε την παράγραφο 4 του άρθρου 21 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε., ο χρόνος απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του ιατρού εργασίας κατανέµεται κατά µήνα µε κοινή συµφωνία του εργοδότη και της Ε.Υ.Α.Ε. Στις επιχειρήσεις που διαθέτουν υποκαταστήµατα ή παραρτήµατα, είναι δυνατόν σε κάποιες περιπτώσεις, ο χρόνος που αναλογεί για κάποιο από αυτά, να είναι ιδιαίτερα µικρός και η κατανοµή του χρόνου αυτού σε µηνιαία βάση να προκαλεί διοικητικό βάρος χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος.
Με τη ρύθµιση της παραγράφου 7 και για την περίπτωση που ο ελάχιστος ετήσιος χρόνος που αναλογεί για ένα υποκατάστηµα ή παράρτηµα είναι µικρότερος από τέσσερις ώρες και εφόσον στην επιχείρηση δεν έχει συσταθεί Ε.Υ.Α.Ε., ούτε έχει ορισθεί εκπρόσωπος εργαζοµένων για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, η κατανοµή του χρόνου µπορεί να γίνεται σε εξαµηνιαία βάση, χωρίς όµως να υπολείπεται των 2 ωρών ανά επίσκεψη του τεχνικού ασφάλειας ή του ιατρού εργασίας στο χώρο εργασίας και πάντα υπό την κρίση του επιθεωρητή εργασίας. 

Στην παράγραφο 12 του άρθρου 18 του (Κ.Ν.Υ.Α.Ε.) προβλέπεται η έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης για τον καθορισµό λεπτοµερειών που αφορούν την τήρηση και το περιεχόµενο του ατοµικού βιβλιαρίου επαγγελµατικού κινδύνου ενώ στην παράγραφο 3 του άρθρου 25 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. µεταξύ των άλλων προβλέπεται η έκδοση προεδρικού διατάγµατος, όσον αφορά τον καθορισµό λεπτοµερειών για την τήρηση βιβλιαρίου επαγγελµατικού κινδύνου και υγείας των εργαζοµένων.
Οι παραπάνω διατάξεις που κωδικοποιήθηκαν µε τον Κ.Ν.Υ.Α.Ε., η µεν πρώτη προέρχεται από το άρθρο 8 του ν. 3144/2003, ενώ η δεύτερη από το άρθρο 26 του ν. 2224/1994.
Προκειµένου να µην προβλέπονται για το ίδιο θέµα δύο διαφορετικές ρυθµίσεις, με την παράγραφο 9 τροποιείται η προγενέστερη διάταξη και συγκεκριµένα η παράγραφος 3 του άρθρου 25, µε την απαλοιφή της πρότασης «τήρηση βιβλιαρίου επαγγελματικού κινδύνου και υγείας των εργαζομένων» η οποία προέβλεπε την έκδοση προεδρικού διατάγµατος. 

Σύµφωνα µε το άρθρο 9 παρ. 1 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε, ο εργοδότης, προκειµένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νοµοθεσίας για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, µπορεί να επιλέξει την ανάθεση καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας ή/και ιατρού εργασίας και σε άτοµα εκτός της επιχείρησης ή τη σύναψη σύµβασης µε Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.). Επιπλέον µε τα άρθρα 9, παρ. 4, 7 και 21, παρ. 3, εδάφιο (γ) στην αρµόδια υπηρεσία του Σώµατος Επιθεώρησης Εργασίας δηλώνεται µεταξύ άλλων το ωράριο απασχόλησης των τεχνικών ασφάλειας και των ιατρών εργασίας.
Με τη διάταξη της παραγράφου 6 του άρθρου 76 προβλέπεται η έκδοση απόφασης με την οποία καθορίζεται σύστημα ελέγχου τήρησης του δηλούμενου στην αρμόδια υπηρεσία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας ωραρίου απασχόλησης, των τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας τόσο για τις Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.) όσο και για τα πρόσωπα αυτά εφόσον απασχολούνται ως άτομα εκτός της επιχείρησης ή ως άτομα συνεργαζόμενα με ΕΞ.Υ.Π.Π. Με την απόφαση αυτή καθορίζεται και κάθε άλλη συναφής με το θέμα λεπτομέρεια. Η συγκεκριμένη απόφαση θα εκδοθεί μετά την απαραίτητη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς και μετά από τη γνωμοδότηση του Σ.Υ.Α.Ε. 

Στην αποστολή με email της παρούσας εγκυκλίου σε όλους τους φορείς επισυνάπτεται το ΦΕΚ Α΄ 88/2013 με το κείμενο του ν. 4144/2013.
Όπου για συντομία προαναφέρθηκαν αριθμητικές αναφορές διατάξεων νοούνται:

• ν. 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» (Α΄ 170).
• ν. 3919/2011 «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων» (Α΄ 32).
• ν. 3850/2010 «Κύρωση του Κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων» (Α΄ 84).
• π.δ. 95/1999 «Όροι ίδρυσης και λειτουργίας Υπηρεσιών Προστασίας και Πρόληψης» (Α΄ 146).
• π.δ. 17/1996 «Μέτρα για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων κατά την εργασία σε συµµόρφωση µε τις οδηγίες 89/391/ΕΟΚ και 91/383/ΕΟΚ» (Α΄ 11).
• π.δ. 16/1996 «Ελάχιστες προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας σε συµµόρφωση με την οδηγία 89/654/EOK» (Α΄ 10).
• ν. 2224/1994 «Ρύθμιση θεμάτων εργασίας, συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων και οργάνωσης Υπουργείου Εργασίας και των εποπτευομένων από αυτό νομικών προσώπων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 112).
• π.δ. 70/1990 «Υγιεινή και Ασφάλεια των Εργαζοµένων σε ναυπηγικές εργασίες» (Α΄ 31).
• π.δ. 294/1988 «Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις, εκµεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παραγράφου 1 του ν. 1568/85» (Α΄ 138).
• ν. 1568/1985 «Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζοµένων» (Α΄ 177).
• β.δ. της 25 Αυγ./5 Σεπτ. 1920 «Περί κωδικοποιήσεως των περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών κ.λπ. διατάξεων» (Α΄ 200).
• ν. Γ Λ∆/1911 «Περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών και περί ωρών εργασίας» (Α΄ 319).
• β.δ. της 25 Αυγ./5 Σεπτ. 1920 «Περί κωδικοποιήσεως των περί υγιεινής και ασφαλείας των εργατών κλπ. διατάξεων» (Α΄ 200).
• Συμβούλιο Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (Σ.Υ.Α.Ε.).
• Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (Ε.Υ.Α.Ε.). 

Ο ΑΝΑΠΛ. ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ
ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΝΤ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ