Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι ιδίως:
α) η ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού,
β) ο εξορθολογισμός των διατάξεων του ν. 4804/2021 (Α’ 90) σχετικά με τα κωλύματα εκλογιμότητας υποψηφίων δημοτικών και περιφερειακών αρχών και
γ) η εξασφάλιση της φροντίδας των ζώων συντροφιάς και της εφαρμογής επιμέρους διατάξεων του ν. 4830/2021 (Α’ 169) μμέχρι τη θέση σε λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς.

Αντικείμενο του παρόντος Μέρους είναι:
α) η εισαγωγή ρυθμίσεων που αφορούν στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, όπως ενδεικτικά ο τρόπος καταβολής τέλους χρήσεως κοινόχρηστου χώρου και καθορισμού προδιαγραφών και απαιτήσεων αποκατάστασης τομών σε κοινόχρηστους χώρους, οι χρηματικές επιχορηγήσεις σε αθλητικούς συλλόγους, η τροποποίηση του άρθρου 166Α του ν. 3463/2006 (Α’ 114) όσον αφορά στη βεβαίωση και είσπραξη οφειλών προς τους δήμους σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης αναγκαίων στοιχείων ή υποβολής δήλωσης με ανακριβή ή ελλιπή στοιχεία, η ρύθμιση της ισχύος των προεδρικών διαταγμάτων που προβλέπουν τη διαίρεση των οικισμών που αποτελούν έδρες δήμων σε δημοτικές κοινότητες, όταν αυτοί υπερβαίνουν τους εκατό χιλιάδες (100.000) κατοίκους, η εισαγωγή του ανώτατου ορίου των συμβολαιογραφικών δικαιωμάτων που καταβάλλουν οι περιφέρειες κατά τη συνομολόγηση δανείων που συνάπτονται με συμβολαιογραφικές πράξεις,
β) η τροποποίηση επιμέρους διατάξεων του ν. 4804/2021 (Α’ 90) σχετικά με τα κωλύματα εκλογιμότητας και τα ασυμβίβαστα, που ισχύουν, κατά τη διενέργεια των εκλογών για την ανάδειξη των δημοτικών και περιφερειακών αρχών, και 
γ) η ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν στη μεταφορά των σκύλων θεραπείας, καθώς και την πρόσβαση αυτών σε οργανωμένες παραλίες, τη συμμετοχή σκύλων σε αθλητικούς αγώνες και αθλήματα που ορίζονται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Canicross και Bikejoring πλέον της Διεθνούς Κυνολογικής Ομοσπονδίας, καθώς και τον προσδιορισμό του πιστοποιητικού που προσκομίζει ο ιδιοκτήτης σκύλου ή γάτας μέχρι τη θέση σε λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) που συμμετέχει σε εκθέσεις ή εκδηλώσεις.

Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι η συμβολή στην αποτελεσματική λειτουργία του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα.

Αντικείμενο του παρόντος Μέρους είναι η ρύθμιση θεμάτων σχετικά με το ανθρώπινο δυναμικό του δημόσιου τομέα και συγκεκριμένα:
α) η ρύθμιση ζητημάτων σχετικά με το προσωπικό και τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι»,
β) ο προσδιορισμός των εξαιρέσεων από την αναστολή προσλήψεων και υπηρεσιακών μεταβολών κατά την προεκλογική περίοδο,
γ) ο έλεγχος των κατ’ οίκον ασθενούντων υπαλλήλων,
δ) η παροχή γονικής άδειας σε ανάδοχους και θετούς γονείς, και
ε) η χορήγηση μηνιαίου επιδόματος στους υπαλλήλους των νησιωτικών δήμων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου και Αιγαίου.

Οι περ.  β’ και γ’ της παρ.  8 του άρθρου 60 του ν. 1943/1991 (Α’ 50) αντικαθίστανται και η παρ. 8 διαμορφώνεται ως εξής:
«8. Σε κάθε Ν.Π.Δ.Δ. που έχει προσωπικό άνω των χιλίων ατόμων, εφ’ όσον δεν υπάρχει καμία θέση ελεγκτή γιατρού ειδικότητας παθολόγου ή γενικής ιατρικής, συνιστάται αυτοδικαίως με τον παρόντα νόμο μία θέση ελεγκτή γιατρού, με θητεία τριών ετών, που μπορεί να ανανεώνεται, για την άσκηση ελέγχου κατά τις παρ. 1 και 2 του παρόντος. Για τη σύσταση της θέσεως εκδίδεται σχετική διαπιστωτική πράξη, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Προκειμένου για Ν.Π.Δ.Δ., τα οποία έχουν προσωπικό κάτω των χιλίων ατόμων, ισχύουν τα εξής:
α. Σε όσα Ν.Π.Δ.Δ. υπηρετεί υπηρεσιακός ελεγκτής γιατρός ειδικότητας παθολόγου ή γενικής ιατρικής, αυτός ασκεί και τον έλεγχο, που προβλέπεται στην παρ. 1 του παρόντος.
β. Σε όσα Ν.Π.Δ.Δ., που εδρεύουν στην Περιφέρεια Αττικής, δεν υπηρετούν τέτοιοι γιατροί, ο έλεγχος των κατ’ οίκον ασθενούντων υπαλλήλων τους, που υπηρετούν στην Περιφέρεια Αττικής, ασκείται από τον ελεγκτή γιατρό του Υπουργείου που τα εποπτεύει. Εφόσον δεν υπηρετεί ελεγκτής ιατρός στο εποπτεύον Υπουργείο, ο έλεγχος μπορεί να ασκείται από ελεγκτή γιατρό που ανήκει οργανικά στην Υγειονομική Περιφέρεια Αττικής ή ανήκει οργανικά σε φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας της Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, ο οποίος ορίζεται με απόφαση του οικείου Διοικητή της Υγειονομικής Περιφέρειας. Η εντολή για έλεγχο δίδεται από τον οικείο Διοικητή κατόπιν αιτήματος του φορέα.
γ. Σε όσες δημόσιες υπηρεσίες ή Ν.Π.Δ.Δ., που εδρεύουν εκτός της Περιφέρειας Αττικής ή έχουν υπηρεσίες εκτός της Περιφέρειας Αττικής, δεν υπηρετεί ελεγκτής γιατρός, ο έλεγχος των κατ’ οίκον ασθενούντων υπαλλήλων τους ασκείται από τον ελεγκτή γιατρό της οικείας Περιφέρειας ή από ελεγκτή γιατρό που ανήκει οργανικά στην οικεία Υγειονομική Περιφέρεια ή υπηρετεί σε φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας που υπάγεται στην οικεία Υγειονομική Περιφέρεια. Η εντολή για έλεγχο δίνεται από τον οικείο Περιφερειάρχη ή από τον Διοικητή της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας στον ορισθέντα με απόφαση αντιστοίχως ελεγκτή γιατρό κατόπιν αιτήματος του οικείου φορέα.»

Στο άρθρο 53 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (ν. 3528/2007, Α’ 26) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 2: αα) αντικαθίστανται τα εδάφια τρίτο και τέταρτο, αβ) στο πέμπτο εδάφιο οι λέξεις «του πρώτου εδαφίου ή η άδεια του δεύτερου εδαφίου» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ή η εναλλακτικώς χορηγούμενη άδεια των εννέα (9) μηνών», β) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 9 οι λέξεις «εφόσον το υιοθετημένο ή το αναδεχόμενο τέκνο είναι ηλικίας έως έξι (6) ετών» αντικαθίστανται από τις λέξεις «εφόσον το τέκνο είναι ηλικίας έως οκτώ (8) ετών» και το άρθρο 53 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 53
Διευκολύνσεις υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις
1. Η προβλεπόμενη από την παρ. 2 του άρθρου 51 άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και οκτώ (8) ετών. Για τους υπαλλήλους που έχουν έως δύο (2) τέκνα και δικαιούνται την άδεια του πρώτου εδαφίου, η υπηρεσία που βαρύνεται με την υποχρέωση μισθοδοσίας του υπαλλήλου, υποχρεούται να καταβάλλει στον γονέα μηνιαίως, για κάθε τέκνο, ποσό ίσο με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, για τους δύο (2) πρώτους μήνες της άδειας. Οι γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν την άδεια του πρώτου εδαφίου για κάθε παιδί ξεχωριστά, τμηματικά ή και συνεχόμενα, και δικαιούνται να λάβουν την παροχή του δεύτερου εδαφίου για δύο (2) μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί.
Οι μονογονείς, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλο γονέα, δικαιούνται τις διευκολύνσεις των προηγούμενων εδαφίων εις διπλούν. Σε περίπτωση γέννησης τρίτου και περισσότερων τέκνων, για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών, η άδεια του πρώτου εδαφίου χορηγείται με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια των προηγούμενων εδαφίων χορηγείται είτε συνεχόμενα είτε τμηματικά, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η χορήγησή της για διάστημα μικρότερο του ενός (1) μηνός. Για κάθε τέκνο, διάστημα τεσσάρων (4) μηνών της άδειας του πρώτου εδαφίου λογίζεται ως χρόνος πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας για κάθε συνέπεια.
Η αίτηση για χορήγηση της άδειας των προηγούμενων εδαφίων υποβάλλεται τουλάχιστον, έναν (1) μήνα πριν από την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Η αρμόδια υπηρεσία απαντά στην αίτηση του υπαλλήλου άμεσα και πάντως το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της.
1Α. Η διευκόλυνση της παρ. 1Α του άρθρου 51 χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και οκτώ (8) ετών.
2. Ο χρόνος εργασίας του υπάλληλου που είναι γονέας μειώνεται κατά δύο (2) ώρες ημερησίως, εφόσον έχει τέκνα ηλικίας έως δύο (2) ετών, και κατά μία (1) ώρα, εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από δύο (2) έως τεσσάρων (4) ετών. Υπάλληλος που είναι γονέας δικαιούται εννέα (9) μήνες άδεια με αποδοχές για ανατροφή παιδιού, εφόσον δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο. Ο θετός και ανάδοχος γονέας δικαιούται τις διευκολύνσεις των προηγούμενων εδαφίων αμέσως μετά τη χορήγηση της άδειας της παρ. 9 και σε κάθε περίπτωση έως τη συμπλήρωση των οκτώ (8) ετών του τέκνου. Εφόσον επιλεγεί από τον θετό ή ανάδοχο γονέα η διευκόλυνση του μειωμένου ωραρίου, αυτό χορηγείται ως μείωση του χρόνου εργασίας κατά δύο (2) ώρες για τα πρώτα δύο (2) έτη από την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας ή της αναδοχής αντίστοιχα και κατά μία (1) ώρα για τα επόμενα δύο (2) έτη και σε κάθε περίπτωση έως τη συμπλήρωση των οκτώ (8) ετών του τέκνου.
Για τον γονέα που είναι άγαμος ή χήρος ή διαζευγμένος ή έχει αναπηρία εξήντα επτά τις εκατό (67%) και άνω, το κατά μία (1) ώρα μειωμένο ωράριο ή η εναλλακτικώς χορηγούμενη άδεια των εννέα (9) μηνών προσαυξάνονται κατά έξι (6) μήνες ή έναν (1) μήνα, αντίστοιχα.
Ο χρόνος εργασίας γονέα υπαλλήλου μειώνεται κατά μία (1) ώρα ημερησίως για δύο (2) επιπλέον χρόνια, μετά από την απόκτηση τέταρτου τέκνου, ανεξαρτήτως της άδειας ή της διευκόλυνσης που έχει επιλεγεί προηγουμένως. Το ίδιο δικαίωμα θεμελιώνεται και μετά από την απόκτηση κάθε τέκνου μετά το τέταρτο.
Υπάλληλος που αποκτά δίδυμα, τρίδυμα ή και περισσότερα τέκνα δικαιούται επιπλέον άδεια ανατροφής έξι (6) μηνών με αποδοχές για κάθε τέκνο πέραν του ενός. 
3. Με την επιφύλαξη της πρόβλεψης περί αυτοτελούς άσκησης των διευκολύνσεων του παρόντος, αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, με κοινή τους δήλωση, που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους, καθορίζεται ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση των διευκολύνσεων του παρόντος, εκτός αν με τη δήλωση αυτή καθορίσουν χρονικά διαστήματα που ο καθένας θα κάνει χρήση, μέσα στα οριζόμενα κατά περίπτωση ηλικιακά όρια του τέκνου.
Αν η σύζυγος του υπαλλήλου ή ο σύζυγος της υπαλλήλου εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον δικαιούται όμοιων ολικώς ή μερικώς διευκολύνσεων, ο σύζυγος ή η σύζυγος υπάλληλος δικαιούται να κάνει χρήση των διευκολύνσεων της παρ. 2 κατά το μέρος που η σύζυγος αυτού ή ο σύζυγος αυτής δεν κάνει χρήση των δικών της ή των δικών του δικαιωμάτων ή κατά το μέρος που αυτά υπολείπονται των διευκολύνσεων της παρ. 2.
4. Όταν ο ένας γονέας λάβει την άδεια της παρ. 1 ή τη διευκόλυνση της παρ. 1Α του παρόντος, ο άλλος δεν έχει δικαίωμα να κάνει χρήση των διευκολύνσεων της παρ. 2 του άρθρου αυτού για το ίδιο διάστημα.
5. Σε περίπτωση διάστασης, διαζυγίου, χηρείας ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια της παρ. 1 και τις διευκολύνσεις της παρ. 2 του παρόντος άρθρου δικαιούται ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια.
6. Οι υπηρεσίες υποχρεούνται να διευκολύνουν τους υπαλλήλους που έχουν τέκνα τα οποία παρακολουθούν μαθήματα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, με σκοπό την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης.
7. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου και καθορίζεται το ανώτατο όριο ημερών απουσίας.
8. Υπάλληλοι που έχουν ανήλικα τέκνα, δικαιούνται άδεια με αποδοχές έως τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος σε περίπτωση ασθένειας των τέκνων τους. Για τους υπαλλήλους που είναι τρίτεκνοι η ως άνω άδεια ανέρχεται σε επτά (7) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος και για τους υπαλλήλους που είναι πολύτεκνοι σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες. Για τους υπαλλήλους που είναι μονογονείς, η ως άνω άδεια ανέρχεται σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, το δικαίωμα είναι αυτοτελές για κάθε γονέα.
9. Σε υπαλλήλους που υιοθετούν τέκνο, καθώς και σε υπαλλήλους που γίνονται ανάδοχοι γονείς, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 10 και 11 του ν. 4538/2018 (Α’ 85) πέραν των διευκολύνσεων της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, χορηγείται άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές εντός του πρώτου εξαμήνου μετά την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας ή της αναδοχής αντίστοιχα, εφόσον το τέκνο είναι ηλικίας έως οκτώ (8) ετών. Ένας μήνας από την άδεια αυτή μπορεί να καλύπτει απουσία του υπαλλήλου κατά το προ της υιοθεσίας ή της αναδοχής διάστημα. Στους γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, κατά το άρθρο 1464 Α.Κ., πέραν των διευκολύνσεων της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, χορηγείται άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές αμέσως μετά τη γέννηση του τέκνου.»

1. Η παρ. 3 του άρθρου τριακοστού όγδοου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 (Α’ 83), αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Εργαζόμενος σε δημόσιες δομές υγείας και δημόσιες κλειστές δομές κοινωνικής φροντίδας που νοσεί με κορωνοϊό COVID-19 απουσιάζει δικαιολογημένα από την υπηρεσία με αναρρωτική άδεια ειδικού σκοπού, για τόσες ημέρες, όσες απαιτείται να τεθεί σε απομόνωση σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας με επίδειξη πιστοποιητικού νόσησης που εκδίδεται κατά τα ειδικώς οριζόμενα στις κείμενες διατάξεις. Η αναρρωτική άδεια ειδικού σκοπού δεν αφαιρείται από τη δικαιούμενη αναρρωτική άδεια του υπαλλήλου, ούτε απαιτείται ο υπάλληλος να παραπεμφθεί στην αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή.»
2. Για τους υπαλλήλους του Δημοσίου, στους οποίους, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, έχει χορηγηθεί αναρρωτική άδεια ειδικού σκοπού λόγω νόσησης με κορωνοϊό COVID-19, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 3 του άρθρου τριακοστού όγδοου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020, όπως ίσχυε πριν την αντικατάστασή της με την παρ. 1, δεν διακόπτεται η χορηγηθείσα άδεια.

Στο άρθρο 60 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ν. 3584/2007, Α’ 143) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στο τρίτο εδάφιο της παρ. 1 μετά από τη λέξη «ξεχωριστά» προστίθενται οι λέξεις «τμηματικά ή συνεχόμενα,», β) στην παρ. 2: βα) αντικαθίστανται τα εδάφια τρίτο και τέταρτο, ββ) στο πέμπτο εδάφιο οι λέξεις «του πρώτου εδαφίου ή η άδεια του δεύτερου εδαφίου» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ή η εναλλακτικώς χορηγούμενη άδεια των εννέα (9) μηνών», γ) στην παρ. 4 γίνεται νομοτεχνική βελτίωση, δ) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 9 οι λέξεις «εφόσον το υιοθετημένο ή το αναδεχόμενο τέκνο είναι ηλικίας έως έξι (6) ετών» αντικαθίστανται από τις λέξεις «εφόσον το τέκνο είναι ηλικίας έως οκτώ (8) ετών» και το άρθρο 60 διαμορφώνεται ως εξής: 
«Άρθρο 60
Διευκολύνσεις υπαλλήλων με οικογενειακές υποχρεώσεις
1. Η προβλεπόμενη από την παρ. 2 του άρθρου 58 άδεια άνευ αποδοχών χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και οκτώ (8) ετών. Για τους υπαλλήλους που έχουν έως δύο (2) τέκνα και δικαιούνται την άδεια του πρώτου εδαφίου, η υπηρεσία που βαρύνεται με την υποχρέωση μισθοδοσίας του υπαλλήλου, υποχρεούται να καταβάλλει στον γονέα μηνιαίως, για κάθε τέκνο, ποσό ίσο με τον ελάχιστο νομοθετημένο μισθό, για τους δύο (2) πρώτους μήνες της άδειας. Οι γονείς διδύμων, τριδύμων και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν την άδεια του πρώτου εδαφίου για κάθε παιδί ξεχωριστά, τμηματικά ή συνεχόμενα, και δικαιούνται να λάβουν την παροχή του δεύτερου εδαφίου για δύο (2) μήνες επιπλέον, ανεξαρτήτως του αριθμού των παιδιών που γεννήθηκαν μαζί. Οι μονογονείς, λόγω θανάτου του άλλου γονέα ή λόγω ολικής αφαίρεσης της γονικής μέριμνας ή μη αναγνώρισης του τέκνου από τον άλλον γονέα, δικαιούνται τις διευκολύνσεις των προηγούμενων εδαφίων εις διπλούν. Σε περίπτωση γέννησης τρίτου και περισσότερων τέκνων, για
χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών, η άδεια του πρώτου εδαφίου χορηγείται με πλήρεις αποδοχές. Η άδεια των προηγούμενων εδαφίων χορηγείται είτε συνεχόμενα είτε τμηματικά, αλλά σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατή η χορήγησή της για διάστημα μικρότερο του ενός (1) μηνός. Για κάθε τέκνο, διάστημα τεσσάρων (4) μηνών της άδειας του πρώτου εδαφίου λογίζεται ως χρόνος πραγματικής δημόσιας υπηρεσίας για κάθε συνέπεια.
Η αίτηση για χορήγηση της άδειας των προηγούμενων εδαφίων υποβάλλεται τουλάχιστον έναν (1) μήνα πριν από την έναρξη της άδειας, εκτός εάν συντρέχουν έκτακτοι λόγοι, οι οποίοι καθιστούν αναγκαία την έναρξη της άδειας σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Η αρμόδια υπηρεσία απαντά στην αίτηση του υπαλλήλου άμεσα και πάντως το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της.
1Α. Η διευκόλυνση της παρ. 1Α του άρθρου 58 χορηγείται αυτοτελώς σε κάθε φυσικό, θετό και ανάδοχο γονέα υποχρεωτικά, χωρίς γνώμη υπηρεσιακού συμβουλίου, όταν πρόκειται για ανατροφή τέκνου ηλικίας έως και οκτώ (8) ετών.
2. Ο χρόνος εργασίας του υπάλληλου που είναι γονέας μειώνεται κατά δύο (2) ώρες ημερησίως, εφόσον έχει τέκνα ηλικίας έως δύο (2) ετών, και κατά μία (1) ώρα, εφόσον έχει τέκνα ηλικίας από δύο (2) έως τεσσάρων (4) ετών. Υπάλληλος που είναι γονέας, δικαιούται εννέα (9) μήνες άδεια με αποδοχές για ανατροφή παιδιού, εφόσον δεν κάνει χρήση του μειωμένου ωραρίου που προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο. Ο θετός και ανάδοχος γονέας δικαιούται τις διευκολύνσεις των προηγούμενων εδαφίων αμέσως μετά τη χορήγηση της άδειας της παρ. 9 και σε κάθε περίπτωση έως τη συμπλήρωση των οκτώ (8) ετών του τέκνου. Εφόσον επιλεγεί από τον θετό ή ανάδοχο γονέα η διευκόλυνση του μειωμένου ωραρίου, αυτό χορηγείται ως μείωση του χρόνου εργασίας κατά δύο (2) ώρες για τα πρώτα δύο (2) έτη από την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας ή της αναδοχής αντίστοιχα και κατά μία (1) ώρα για τα επόμενα δύο (2) έτη και σε κάθε περίπτωση έως τη συμπλήρωση των οκτώ (8) ετών του τέκνου.
Για τον γονέα που είναι άγαμος ή χήρος ή διαζευγμένος ή έχει αναπηρία 67% και άνω, το κατά μία (1) ώρα μειωμένο ωράριο ή η εναλλακτικώς χορηγούμενη άδεια των εννέα (9) μηνών προσαυξάνονται κατά έξι (6) μήνες ή έναν (1) μήνα, αντίστοιχα.
Ο χρόνος εργασίας γονέα υπαλλήλου μειώνεται κατά μία (1) ώρα ημερησίως για δύο (2) επιπλέον έτη, μετά από την απόκτηση τέταρτου τέκνου, ανεξαρτήτως της άδειας ή της διευκόλυνσης που έχει επιλεγεί προηγουμένως. Το ίδιο δικαίωμα θεμελιώνεται και μετά από την απόκτηση κάθε τέκνου μετά το τέταρτο.
Υπάλληλος που αποκτά δίδυμα, τρίδυμα ή και περισσότερα τέκνα, δικαιούται επιπλέον άδεια ανατροφής έξι (6) μηνών με αποδοχές για κάθε τέκνο πέραν του ενός.
3. Με την επιφύλαξη της πρόβλεψης περί αυτοτελούς άσκησης των διευκολύνσεων του παρόντος άρθρου, αν και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, με κοινή τους δήλωση, που κατατίθεται στις υπηρεσίες τους, καθορίζεται ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση των διευκολύνσεων του παρόντος, εκτός αν με τη δήλωση αυτή καθορίσουν χρονικά διαστήματα που ο καθένας θα κάνει χρήση, μέσα στα οριζόμενα κατά περίπτωση ηλικιακά όρια του τέκνου. Αν η σύζυγος του υπαλλήλου ή ο σύζυγος της υπαλλήλου εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον δικαιούται όμοιες ολικώς ή μερικώς διευκολύνσεις, ο σύζυγος ή η σύζυγος υπάλληλος δικαιούται να κάνει χρήση των διευκολύνσεων της παρ. 2 κατά το μέρος που η σύζυγος αυτού ή ο σύζυγος αυτής δεν κάνει χρήση των δικών της ή των δικών του δικαιωμάτων ή κατά το μέρος που αυτά υπολείπονται των διευκολύνσεων της παρ. 2.
4. Όταν ο ένας γονέας λάβει την άδεια της παρ. 1 ή τη διευκόλυνση της παρ. 1Α, ο άλλος δεν έχει δικαίωμα να κάνει χρήση των διευκολύνσεων της παρ. 2 του άρθρου αυτού για το ίδιο διάστημα.
5. Σε περίπτωση διάστασης, διαζυγίου, χηρείας ή γέννησης τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του, την άδεια της παρ. 1 και τις διευκολύνσεις της παρ. 2 του παρόντος άρθρου δικαιούται ο γονέας που ασκεί την επιμέλεια.
6. Οι υπηρεσίες υποχρεούνται να διευκολύνουν τους υπαλλήλους που έχουν τέκνα, τα οποία παρακολουθούν μαθήματα πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, με σκοπό την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης.
7. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου και καθορίζεται το ανώτατο όριο ημερών απουσίας.
8. Υπάλληλοι που έχουν ανήλικα τέκνα, δικαιούνται άδεια με αποδοχές έως τέσσερις (4) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος σε περίπτωση ασθένειας των τέκνων τους. Για τους υπαλλήλους που είναι τρίτεκνοι η ως άνω άδεια ανέρχεται σε επτά (7) εργάσιμες ημέρες
για κάθε ημερολογιακό έτος και για τους υπαλλήλους που είναι πολύτεκνοι σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες. Για τους υπαλλήλους που είναι μονογονείς, η ως άνω άδεια ανέρχεται σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες για κάθε ημερολογιακό έτος. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι υπάλληλοι, το δικαίωμα είναι αυτοτελές για κάθε γονέα.
9. Σε υπαλλήλους που υιοθετούν τέκνο, καθώς και σε υπαλλήλους που γίνονται ανάδοχοι γονείς, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 10 και 11 του ν. 4538/2018 (Α’ 85), πέραν των διευκολύνσεων της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, χορηγείται άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές εντός του πρώτου εξαμήνου μετά την περαίωση της διαδικασίας της υιοθεσίας ή της αναδοχής αντίστοιχα, εφόσον το τέκνο είναι ηλικίας έως οκτώ (8) ετών. Ένας μήνας από την άδεια αυτή μπορεί να καλύπτει απουσία του υπαλλήλου κατά το προ της υιοθεσίας ή της αναδοχής διάστημα. Στους γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας, κατά το άρθρο 1464 Α.Κ., πέραν των διευκολύνσεων της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, χορηγείται άδεια τριών (3) μηνών με πλήρεις αποδοχές αμέσως μετά τη γέννηση του τέκνου.»

Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 49 του π.δ. 410/1988 (Α’ 191) προστίθενται εδάφια τρίτο, τέταρτο και πέμπτο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Το προσωπικό του κεφαλαίου αυτού, εκτός αν διαφορετικά ο νόμος ορίζει, απολύεται αυτοδικαίως από την υπηρεσία, μόλις συμπληρώσει το εξηκοστό δεύτερο (62ο) έτος της ηλικίας του. Για την εφαρμογή της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, ως ημέρα γέννησης λαμβάνεται πάντοτε η 31η Δεκεμβρίου του έτους γέννησης.
Αν το προσωπικό αυτό κατά τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του δεν έχει συμπληρώσει σαράντα (40) έτη συνολική υπηρεσία στο Δημόσιο, παρατείνεται η παραμονή του στην Υπηρεσία έως τη συμπλήρωση της υπηρεσίας αυτής και όχι πέραν του εξηκοστού έβδομου (67ου) έτους της ηλικίας.
Το προσωπικό με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου της παρούσας, εφόσον δεν έχει συμπληρώσει το εξηκοστό έβδομο (67ο) έτος της ηλικίας του, δύναται, για επιτακτικούς λόγους υπηρεσιακών αναγκών που δεν δύνανται αιτιολογημένα να εξυπηρετηθούν βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας και υπό την προϋπόθεση ότι συναινεί ο υπάλληλος, να παραμείνει στην ενεργό υπηρεσία με απόφαση του αρμόδιου ανώτατου μονοπρόσωπου οργάνου διοίκησης του φορέα. Η απόφαση του τρίτου εδαφίου εκδίδεται σε κάθε περίπτωση πριν από την αυτοδίκαιη απόλυση του υπαλλήλου, αναρτάται στον διαδικτυακό τόπο του προγράμματος «Διαύγεια» και κοινοποιείται υποχρεωτικά στην αρμόδια Γενική Γραμματεία για θέματα ανθρώπινου δυναμικού του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ο χρόνος, κατά τον οποίο το διατηρούμενο προσωπικό παραμένει στην ενεργό υπηρεσία μέχρι τη συμπλήρωση του εξηκοστού έβδομου (67ου) έτους της ηλικίας του, λογίζεται ως πραγματικός χρόνος υπηρεσίας και ασφάλισης των άρθρων 15 και 34 του ν. 4387/2016 (Α’ 85).»
 

Στο άρθρο 232 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022, Α’ 222) και στο κωδικοποιηθέν άρθρο 40 του ν. 4808/2021 (Α’ 101), περί της άδειας προγεννητικών εξετάσεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) ο τίτλος τροποποιείται, ώστε να αναφέρεται και στον γυναικολογικό έλεγχο, β) προστίθεται παρ. 2, και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:

«Άρθρο 232
Άδεια προγεννητικών εξετάσεων και γυναικολογικού ελέγχου
1. Οι έγκυοι εργαζόμενες απαλλάσσονται από την εργασία χωρίς περικοπή αποδοχών, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του εργοδότη, με κάθε πρόσφορο μέσο, προκειμένου να υποβάλλονται σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον αυτές οι εξετάσεις πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.
2. Στις εργαζόμενες χορηγείται μία (1) ημέρα τον χρόνο άδεια με αποδοχές για την πραγματοποίηση γυναικολογικού ελέγχου.»

1. Πράξεις συγχρηματοδοτούμενες από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020 που στοχεύουν στην προώθηση της ισότητας των φύλων και στην υποστήριξη γυναικών θυμάτων βίας, μέσω ίδρυσης και λειτουργίας δομών και παροχής σχετικών υπηρεσιών, με δικαιούχους τη Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, νομικά πρόσωπα αυτών και λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου της Γενικής Κυβέρνησης, κατά την έννοια της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143) και οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στα προγράμματα της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027, ως συγχρηματοδοτούμενες από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+,αποτελούν συνεχιζόμενες πράξεις.
2. Οι συμβάσεις του προσωπικού με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου και οι συμβάσεις μίσθωσης έργου, των συγχρηματοδοτούμενων από το ΕΚΤ πράξεων της προγραμματικής περιόδου ΕΣΠΑ 2014-2020 που υλοποιούνται από τους άνω φορείς, παρατείνονται έως την ένταξη των συνεχιζόμενων πράξεων ή την τυχόν μετεξέλιξη αυτών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027.
3. Μετά την έκδοση αποφάσεων ένταξης των συνεχιζόμενων πράξεων που αφορούν στις δομές και υπηρεσίες της παρ. 1 ή την τυχόν μετεξέλιξη αυτών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ της προγραμματικής περιόδου 2021-2027:
α) το προσωπικό που απασχολείται στους ως άνω φορείς με συμβάσεις εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου, καθώς και οι απασχολούμενοι με συμβάσεις μίσθωσης έργου, συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, με την ίδια σχέση εργασίας ή έργου μέχρι την ολοκλήρωση των πράξεων,
β) είναι δυνατή η πρόσληψη νέου προσωπικού ανάλογα με τις ανάγκες των δικαιούχων.
4. Για τις συμβάσεις εργασίας ή έργου του παρόντος εφαρμόζονται αναλόγως η παρ. 2 του άρθρου 38 του ν.  4765/2021 (Α’  6) περί της διάρκειας απασχόλησης προσωπικού με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου για κάλυψη παροδικών αναγκών, το άρθρο 30 του ν. 4314/2014 (Α’ 265), περί των συμβάσεων μίσθωσης έργου σε συγχρηματοδοτούμενες πράξεις και η περ. δ’ της παρ. 3 του άρθρου 25 του ν. 4829/2021 (Α’ 166), περί του προγραμματισμού προσλήψεων προσωπικού Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου και σύμβασης μίσθωσης έργου.
 

Στην παρ. 1 του άρθρου 124 του ν. 4808/2021 (Α’ 101), περί των εξουσιοδοτικών διατάξεων του Μέρους IV του νόμου αυτού για τη σύσταση της ανεξάρτητης αρχής με την επωνυμία «Επιθεώρηση Εργασίας», επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο, η φράση «καθορίζονται οι κάθε είδους αποδοχές του Διοικητή, τακτικές ή πρόσθετες» αντικαθίσταται από τη φράση «καθορίζονται οι τακτικές αποδοχές του Διοικητή», β) προστίθεται δεύτερο εδάφιο, και η παρ. 1 του άρθρου 124 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Με απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Οικονομικών, που λαμβάνεται μετά από πρόταση του Συμβουλίου Διοίκησης, καθορίζονται οι τακτικές αποδοχές του Διοικητή, για όλο το διάστημα της θητείας του. Για τις αποδοχές αυτές, συμπεριλαμβανομένης της ετήσιας ειδικής ανταμοιβής που χορηγείται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο Συμβόλαιο Απόδοσης της παρ. 7 του άρθρου 113 του παρόντος, εφαρμόζονται τα όρια που τίθενται στην παρ. 4 του άρθρου 39 του ν. 4892/2022 (Α’ 28).»

Στο άρθρο 271 του ν. 5037/2023 (Α’ 78), περί μικτών κλιμακίων ελέγχου για τη δόμηση: α) στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1, συμπεριλαμβάνονται και οι υπάλληλοι της διαλαμβανόμενης υπουργικής απόφασης, β) στην παρ. 2, στο δεύτερο εδάφιο αφαιρείται η διαβίβαση της έκθεσης αυτοψίας στην οικεία Υπηρεσία Δόμησης και προστίθενται νέα εδάφια, τρίτο, τέταρτο και πέμπτο, γ) προστίθενται παρ. 2Α, 2Β και 4, δ) στο πρώτο εδάφιο της παρ. 3 προστίθενται οι λέξεις «δύναται να» και «του παρόντος και του άρθρου 271Α», και το άρθρο 271 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 271
Σύσταση, συγκρότηση και λειτουργία μικτών κλιμακίων ελέγχου
1. Με μη δημοσιευτέα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος δύναται να συστήνονται και συγκροτούνται μικτά κλιμάκια ελέγχου. Τα κλιμάκια του πρώτου εδαφίου αποτελούνται από κατ’ ελάχιστον τρία (3) μέλη, τα οποία προέρχονται από υπαλλήλους της Γενικής Διεύθυνσης Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των υπαλλήλων που υπηρετούν σε αυτή δυνάμει των υπ’ αρ. οικ. 62268/10.8.2018 και 15217/21.02.2019 αποφάσεων του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της Διεύθυνσης Οικονομικής Αστυνομίας του άρθρου 24 του ν. 4249/2014 (Α’ 73). Η απόφαση της παρούσας κοινοποιείται αποκλειστικώς στα οριζόμενα μέλη. Η ανάκληση της ανωτέρω απόφασης πραγματοποιείται με όμοια απόφαση.
2. Τα μικτά κλιμάκια ελέγχου ασκούν το σύνολο των ελεγκτικών και διαπιστωτικών αρμοδιοτήτων της Γενικής Διεύθυνσης Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και των Ελεγκτών Δόμησης, ιδίως δε του άρθρου 92
του ν. 4495/2017 (Α’ 167), κατόπιν αυτεπάγγελτης ή μετά από έγγραφη καταγγελία εντολής ελέγχου από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τα μικτά κλιμάκια ελέγχου εκδίδουν πόρισμα - έκθεση αυτοψίας, το οποίο διαβιβάζεται στον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος στη Γενική Διεύθυνση του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ανωνυμοποιημένο, ως προς τα στοιχεία των μελών του μικτού κλιμακίου ελέγχου, αντίγραφο του πορίσματος έκθεσης αυτοψίας, αποστέλλεται ηλεκτρονικά, εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών, από την υποβολή του, από τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στην οικεία Υπηρεσία Δόμησης, στον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στον δήμο και στην αρμόδια αστυνομική αρχή, η οποία αμελλητί και το αργότερο εντός δύο (2) εργάσιμων ημερών το τοιχοκολλεί στο ακίνητο. Με επιμέλεια του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας οι διευθύνσεις ή θέσεις των ακινήτων, για τα οποία υφίσταται πόρισμα-έκθεση αυτοψίας. Η ανωτέρω διαδικασία περί γνωστοποίησης του πορίσματος-έκθεσης αυτοψίας δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις κτισμάτων που εντοπίζονται από τα μικτά κλιμάκια ελέγχου κατά την ώρα που κατασκευάζονται αυθαίρετα (επ’ αυτοφώρω) για τα οποία εφαρμόζεται η διαδικασία της περ. α) της παρ. 3 του άρθρου 271Α. Η Γενική Διεύθυνση του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ασκεί συντονιστικό και εποπτικό ρόλο εφαρμογής των διατάξεων περί προστασίας του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και καταπολέμησης της αυθαίρετης δόμησης. Για τις ανωτέρω περιπτώσεις, ο Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ασκεί παραλλήλως προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης, το σύνολο των κυρωτικών τους αρμοδιοτήτων και ιδίως αυτές περί έκδοσης πράξης επιβολής προστίμου και αυτές του άρθρου 94 του ν. 4495/2017.
2Α. Κατά του πορίσματος-έκθεσης αυτοψίας, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ασκήσει ενδικοφανή προσφυγή στο Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.), με καταβολή παραβόλου χιλίων (1000) ευρώ στο Πράσινο Ταμείο, εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την τοιχοκόλληση του πορίσματος-έκθεσης στο ακίνητο, την οποία κοινοποιεί στον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών και στον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Η άσκηση της προσφυγής και η εκδίκασή της έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα. Ο προσφεύγων, επί ποινής απαραδέκτου της προσφυγής του, αναγράφει επ’ αυτής τα πλήρη στοιχεία της ταυτότητάς του, τη διεύθυνση κατοικίας του, τον Α.Φ.Μ., καθώς και τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προκειμένου να του κοινοποιηθεί η πρόσκληση για ακρόαση ενώπιον του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., καθώς και η απόφαση επί της προσφυγής του. Η προσφυγή δεν δύναται να περιέχει αίτημα υπαγωγής ή έκδοσης άδειας νομιμοποίησης. Επίκληση αυτών χωρεί μόνο εφόσον τα στοιχεία υπαγωγής ή η άδεια νομιμοποίησης προσκομίζεται το αργότερο κατά τη συνεδρίαση του ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α., με εξαίρεση τις περιπτώσεις που η περιοχή τελεί σε καθεστώς αναστολής έκδοσης αδειών νομιμοποίησης οπότε δύναται να περιέχεται αίτημα υπαγωγής και αναστολής κατεδάφισης κατά το διάστημα της αναστολής έκδοσης άδειας νομιμοποίησης. Η απόφαση επί της προσφυγής κοινοποιείται στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του ενδιαφερομένου, στον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών και στον Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Αν απορριφθεί η προσφυγή, ή μετά την πάροδο της προθεσμίας των δέκα (10) ημερών, εφόσον δεν έχει υποβληθεί προσφυγή κατά του πορίσματος-έκθεσης αυτοψίας, η πράξη διαπίστωσης αυθαιρέτου καθίσταται οριστική, η αυθαίρετη κατασκευή είναι κατεδαφιστέα και εφαρμόζονται οι κυρώσεις του παρόντος και του άρθρου 271Α. Αν ο ενδιαφερόμενος, αντί προσφυγής, αποδεχθεί, με υπεύθυνη δήλωση προς τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών, το πόρισμα-έκθεση αυτοψίας, εντός των δέκα (10) ημερών από την τοιχοκόλλησή του, παρέχεται έκπτωση τριάντα τοις εκατό (30%) επί του προστίμου ανέγερσης.
Τα πρόστιμα βεβαιώνονται με απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών (3) ημερών, από την παρέλευση της προθεσμίας υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής ή από την απόφαση επί της ενδικοφανούς προσφυγής, και αποστέλλονται στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία. Τα ανωτέρω επιβαλλόμενα πρόστιμα αποδίδονται κατά το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση για δράσεις που αφορούν την κατεδάφιση αυθαίρετων.
Το υπόλοιπο εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%), καθώς και το σύνολο του παραβόλου του πρώτου εδαφίου αποδίδονται στο Πράσινο Ταμείο για τη διατήρηση κοινοχρήστων χώρων, την απόκτηση αεροφωτογραφιών από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας του έτους 2011 σε ενιαίο υπόβαθρο και δράσεις της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.
2Β. Τα μέλη των μικτών κλιμακίων ελέγχου, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, ο Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης του Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και οι Γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων δεν ευθύνονται, δεν διώκονται και δεν εξετάζονται για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου, εκτός αν ενήργησαν με δόλο.
3. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας δύναται να ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια περί την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, και ιδίως για τη συγκρότηση και λειτουργία των μικτών κλιμακίων του παρόντος και του άρθρου 271Α. Με ίδια απόφαση δύνανται να ανακατανέμονται αρμοδιότητες μεταξύ συναρμοδίων ή συναφών κατά το αντικείμενο υπηρεσιών.
4. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, τo ύψος της αποζημίωσης για τη διανυκτέρευση των μελών των μικτών κλιμακίων ελέγχου και των προσώπων που ασκούν συντονιστικές αρμοδιότητες των αυτοψιών των μικτών κλιμακίων ελέγχου, του προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών και του κατά περίπτωση προϊσταμένου του Σώματος Επιθεώρησης Νοτίου Ελλάδος ή του Σώματος Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος, και των οδηγών αυτών, ορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών.»

Οι πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις εντατικής εκτροφής, οι οποίες αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο ότι ευρίσκοντο σε λειτουργία κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4056/2012 (Α’ 52), έχοντας αποστάσεις μικρότερες των ελαχίστων των πινάκων 1 και 2 του Παραρτήματος του άρθρου 20 του ως άνω νόμου, μπορούν να ανανεώνουν, να μεταβιβάζουν ή να τροποποιούν την έγκριση ή γνωστοποίηση λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της δυναμικότητάς τους, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι περιορισμοί των ανωτέρω πινάκων, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) η πτηνοτροφική εγκατάσταση λειτουργεί συνεχώς,
β) οι κτηριακές εγκαταστάσεις είναι νομίμως υφιστάμενες ή έχουν υπαχθεί στις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί αυθαίρετης δόμησης,
γ) ο φορέας λειτουργίας της πτηνοτροφικής εγκατάστασης είναι εγγεγραμμένος στο Εθνικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Εμπορικών Εκμεταλλεύσεων Πουλερικών, σύμφωνα με την υπ’ αρ. 1824/332840/10.12.2021 (Β’ 5718) απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Με την επιφύλαξη της παρ. 9 του άρθρου 17Α του ν. 4056/2012, δεν επιτρέπεται η επέκταση των κτηριακών εγκαταστάσεων, πλέον των υφισταμένων, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος.

Η περ. α) της παρ. 6 του άρθρου 6Α του ν. 3891/2010 (Α’ 188), αντικαθίσταται ως εξής:
«α) Η περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων κατηγορίας Α ή Β που πρόκειται να πραγματοποιηθούν εντός των ακινήτων της παρ. 1, καθώς και των βοηθητικών και συνοδών αυτών έργων και εγκαταστάσεων διενεργείται κατά τις διατάξεις του ν. 4014/2011 (Α’ 209), με αποφάσεις του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης. Για τον σκοπό αυτόν, υποβάλλεται αίτηση, που συνοδεύεται από τα προβλεπόμενα ανά κατηγορία έργου δικαιολογητικά του ν. 4014/2011, στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.»

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται:
1. α) Οι περ. α’, β’, γ’ και στ’ της παρ. 9 του άρθρου 5 του ν. 4623/2019 (Α’ 134) περί ρυθμίσεων ζητημάτων Ο.Τ.Α.. 
β) Η παρ. 4 του άρθρου 10 του ν. 4625/2019 (Α’ 139) περί ρυθμίσεων ζητημάτων Ο.Τ.Α..
2. α) Η παρ. 6 του άρθρου 3 του ν. 2863/2000 (Α’ 262) περί της ευθύνης των μελών του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης,
β) το τέταρτο και πέμπτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3094/2003 (Α’ 10) περί των εγγυήσεων που απολαμβάνουν ο Συνήγορος του Πολίτη και οι Βοηθοί Συνήγοροι,
γ) η παρ. 6 του άρθρου 11 του ν. 4624/2019 (Α’ 137) περί της λειτουργικής ανεξαρτησίας των μελών της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα,
δ) η παρ. 4 του άρθρου 3 του ν. 4765/2021 (Α’ 6) περί της λειτουργικής ανεξαρτησίας των μελών του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού.

1. Με την επιφύλαξη της παρ. 2, η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
2. Τα άρθρα 61 και 63 τίθενται σε ισχύ από 1η Ιουλίου 2023.
Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.

Αθήνα, 12 Απριλίου 2023
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΥ
Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΙΚΡΑΜΜΕΝΟΣ

Θεωρήθηκε και τέθηκε η Μεγάλη Σφραγίδα του Κράτους.
Αθήνα, 12 Απριλίου 2023
Ο επί της Δικαιοσύνης Υπουργός
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ