Πυρ.Διατ. 16/2015 (ΦΕΚ 2326/Β` 29.10.2015)

Έχοντας υπόψη:
1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 14 του Ν. 3511/2006 «Αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος, αναβάθμιση της αποστολής του και άλλες διατάξεις» (Α΄ 258), όπως αυτό τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο 100 του Ν. 4249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 73).
β. Των άρθρων 90 και 91 του Ν. 4249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 73).
γ. Του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Π.δ. 63/2005 (Α΄ 98).
δ. Του άρθρου 1 του Π.δ. 210/1992 «Κωδικοποίηση διατάξεων Προεδρικών Διαταγμάτων του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος» (Α΄ 99) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
ε. Του Π.δ. 24/2015 «Σύσταση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (Α΄ 20).
στ. Του Π.δ. 73/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 116).
ζ. Της υπ’ αριθμ. Υ6/25−09−2015 απόφασης Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Νικόλαο Τόσκα» (Β΄ 2109).
η. Του Π.δ. 71/1988 «Κανονισμός πυροπροστασίας κτιρίων» όπως ισχύει (Α΄ 32).
θ. Της Εγκυκλίου Διαταγής Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος 7600/700 Φ.51/1/6−7−1960 «Περί υποδείξεως και εφαρμογής προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας».
ι. Της υπ’ αριθμ. 8γ/2007 Πυροσβεστικής Διάταξης «Λήψη μέτρων πυροπροστασίας σε εμπορικά καταστήματα και κατάργηση των αριθμ. 1/1978, 8/1997, 8α/2002 και 8β/2004 πυροσβεστικών διατάξεων» (Β΄ 276).
ια. Της υπ’ αριθμ. 13/2013 Πυροσβεστικής Διάταξης «Απλοποίηση διαδικασίας χορήγησης πιστοποιητικού (ενεργητικής) πυροπροστασίας σε επιχειρήσεις− εγκαταστάσεις και τροποποίηση της υπ’ αριθμ. 12/2012 Πυροσβεστικής Διάταξης» (Β΄1586).
ιβ. Της υπ’ αριθμ. 14/2014 Πυροσβεστικής Διάταξης «Οργάνωση, εκπαίδευση και ενημέρωση προσωπικού των επιχειρήσεων− εγκαταστάσεων σε θέματα πυροπροστασίας» (Β΄ 2434).
ιγ. Της υπ’ αριθμ. 15/2014 Πυροσβεστικής Διάταξης «Προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης των φορητών, μόνιμων και λοιπών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων της ισχύουσας νομοθεσίας πυροπροστασίας» (Β΄ 3149).
ιδ. Της υπ’ αριθμ. 3/2015 Πυροσβεστικής Διάταξης (Β΄ 529).
ιε. Της υπ’ αριθμ. 16/2015 Πυροσβεστικής Διάταξης.
2. Το γεγονός ότι υφίσταται ανάγκη καθορισμού των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας σε υφιστάμενα εκπαιδευτήρια, προκειμένου να προσαρμοστούν αυτά στα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα.
3. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Καθορίζουμε τα ελάχιστα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα και μέσα πυροπροστασίας στα εκπαιδευτήρια και στους βοηθητικούς χώρους αυτών, με σκοπό την πρόληψη και αποτροπή εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών και ατυχημάτων, καθώς και τη διάσωση ατόμων και υλικών αγαθών που βρίσκονται μέσα σ' αυτά ως ακολούθως:

1. Οι διατάξεις της παρούσας έχουν εφαρμογή στις επιχειρήσεις−εγκαταστάσεις όλων των βαθμίδων δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, όπως νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, γυμνάσια, λύκεια, κολέγια, ΑΕΙ, ΑΤΕΙ, ΙΕΚ, φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών, κέντρα δια βίου μάθησης, ωδεία, σχολές οδηγών, σχολές επαγγελματικής κατάρτισης και εργαστήρια τέχνης (όπως ζωγραφικής και γλυπτικής).
2. Επιπροσθέτως η παρούσα εφαρμόζεται και στις ακόλουθες δραστηριότητες που έχουν λειτουργική εξάρτηση με το εκπαιδευτήριο και είναι της αυτής ιδιοκτησίας−εκμετάλλευσης:
α. Γραφεία (όπως γραμματεία, γραφεία εκπαιδευτικού προσωπικού και ιατρείο).
β. Αποθηκευτικοί χώροι (όπως αρχείο).
γ. Χώροι συνάθροισης κοινού εντός του κτιρίου του εκπαιδευτηρίου (όπως γυμναστήριο, τραπεζαρία, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, αίθουσα εκδηλώσεων και εστιατόριο).
δ. Εργαστήρια, χώροι ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων και λοιποί χώροι (όπως εργαστήρια φυσικοχημείας και Η/Υ, λεβητοστάσιο, μετασχηματιστές μέσης και υψηλής τάσης αποθήκη καυσίμων και κουζίνα).
3. Οι διατάξεις της παρούσας δεν έχουν εφαρμογή στις εξής δραστηριότητες:
α. Εκπαιδευτήρια που εμπίπτουν στις διατάξεις του Π.δ. 71/1988 όπως κάθε φορά ισχύει.
β. Κτίρια ή τμήματα κτιρίων υγείας και κοινωνικής πρόνοιας όπως βρεφοκομεία, βρεφικοί, παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί, περιλαμβανομένων των μικτών δραστηριοτήτων αυτών με εκπαιδευτήρια, όπως παιδικός σταθμός με νηπιαγωγείο, οικοτροφεία, νοσηλευτικές και λοιπές παρεμφερείς εγκαταστάσεις. Οι εν λόγω χώροι αντιμετωπίζονται από άποψη πυροπροστασίας με τις διατάξεις της Εγκυκλίου Διαταγής Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος 7600/700 Φ.51/1/6−7−1960 «Περί υποδείξεως και εφαρμογής προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας».
γ. Χώροι συνάθροισης κοινού εκτός των κτιρίων των εκπαιδευτηρίων, καθώς και χώροι συνάθροισης κοινού εντός αυτών, που είναι πυράντοχα διαχωρισμένοι από τους άλλους χώρους του εκπαιδευτηρίου και διαθέτουν ανεξάρτητες οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου.
Οι εν λόγω χώροι αντιμετωπίζονται από άποψη πυροπροστασίας με τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 3/2015 Πυροσβεστικής Διάταξης όπως κάθε φορά ισχύει.
δ. Κυλικεία εκπαιδευτηρίων. Οι εν λόγω χώροι αντιμετωπίζονται από άποψη πυροπροστασίας σύμφωνα με τις διατάξεις της υπ’ αριθμ. 8γ/2007 Πυροσβεστικής Διάταξης όπως κάθε φορά ισχύει.
4. Στις περιπτώσεις εκπαιδευτηρίων που περιλαμβάνουν δύο (2) ή περισσότερα ανεξάρτητα κτίρια, για την επιβολή των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, κάθε κτίριο εξετάζεται ξεχωριστά.

Α. Υπολογισμός θεωρητικού πληθυσμού
1. Ο θεωρητικός πληθυσμός των εκπαιδευτηρίων αποτελεί άθροισμα των θεωρητικών πληθυσμών των παρακάτω δραστηριοτήτων (α) έως (γ) και υπολογίζεται ως εξής:
α. Για τις αίθουσες διδασκαλίας ισούται με τον αριθμό των καθισμάτων χωρίς να υπολείπεται της αναλογίας 1 ατόμου/2 τ.μ. καθαρού εμβαδού δαπέδου.
β. Για τα εργαστήρια ισούται με τον αριθμό των θέσεων εργασίας χωρίς να υπολείπεται της αναλογίας 1 ατόμου/4,5 τ.μ. καθαρού εμβαδού δαπέδου.
γ. Για τους χώρους γραφείων υπολογίζεται με την αναλογία 1 ατόμου/6 τ.μ. καθαρού εμβαδού δαπέδου.
2. Ο θεωρητικός πληθυσμός των χώρων συνάθροισης κοινού εντός του κτιρίου των εκπαιδευτηρίων, υπολογίζεται κατά τα οριζόμενα στις παρ. A1, A2 και A3 του άρθρου 3 της υπ’ αριθμ. 3/2015 Πυροσβεστικής Διάταξης όπως κάθε φορά ισχύει και αθροίζεται στο θεωρητικό πληθυσμό της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, με εξαίρεση εκείνους που εμπίπτουν στην παρ. 3γ του άρθρου 1 της παρούσας.
Β. Υπολογισμός οδεύσεων διαφυγής και εξόδων κινδύνου
1. Παροχή οδεύσεων διαφυγής
Η παροχή όδευσης διαφυγής ανά μονάδα πλάτους (0,60 μ.) καθορίζεται σε:
α. 100 άτομα για τις οριζόντιες οδεύσεις (διάδρομοι, πόρτες, προθάλαμοι).
β. 60 άτομα για τις κατακόρυφες οδεύσεις (κλιμακοστάσια, ράμπες).
2. Αριθμός και πλάτος οδεύσεων διαφυγής
α. Η παροχή της οριζόντιας όδευσης διαφυγής υπολογίζεται για κάθε όροφο−επίπεδο ανάλογα με το θεωρητικό πληθυσμό αυτού.
β. Σε εκπαιδευτήρια που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε έως και δύο (2) ορόφους ή επίπεδα, ο όροφος ή το επίπεδο με το μεγαλύτερο θεωρητικό πληθυσμό καθορίζει το πλάτος των κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής.
γ. Σε εκπαιδευτήρια που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις (3) έως και πέντε (5) ορόφους ή επίπεδα, το άθροισμα των παροχών των δύο (2) με το μεγαλύτερο θεωρητικό πληθυσμό ορόφων ή επιπέδων, καθορίζει το πλάτος των κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής.
δ. Σε εκπαιδευτήρια που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε έξι (6) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα, το άθροισμα των παροχών των τριών (3) με το μεγαλύτερο θεωρητικό πληθυσμό ορόφων ή επιπέδων, καθορίζει το πλάτος των κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής.
ε. Εφόσον όλες οι κατακόρυφες οδεύσεις διαφυγής είναι πυροπροστατευμένες με αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες, ο όροφος ή το επίπεδο με το μεγαλύτερο θεωρητικό πληθυσμό, καθορίζει την παροχή των οδεύσεων διαφυγής, ανεξαρτήτως αριθμού ορόφων ή επιπέδων.
στ. Το ελάχιστο πλάτος των οδεύσεων διαφυγής και των θυρών αυτών ορίζεται σε 0,90 μ. Κατ’ εξαίρεση, το ελάχιστο πλάτος κάθε θύρας αιθουσών διδασκαλίας, γραφείων και εργαστηρίων με θεωρητικό πληθυσμό μέχρι 50 άτομα επιτρέπεται να είναι 0,70 μ.
ζ. Το πλάτος της όδευσης διαφυγής δεν πρέπει να μειώνεται στην πορεία προς την τελική έξοδο.
3. Έξοδοι κινδύνου
3.1. Αριθμός και πλάτος εξόδων κινδύνου
3.1.1. Απροστάτευτες οδεύσεις διαφυγής
α. Ο αριθμός και το πλάτος των εξόδων κινδύνου ή/και των τελικών εξόδων κινδύνου εκπαιδευτηρίων που αναπτύσσονται σε έναν (1) όροφο ή επίπεδο, δίνεται στον Πίνακα 1.
β. Ο αριθμός και το πλάτος των τελικών εξόδων κινδύνου στο επίπεδο εκκένωσης εκπαιδευτηρίων που αναπτύσσονται σε δύο (2) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα δίνεται στον Πίνακα 1 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό πληθυσμό. Στην περίπτωση αυτή ο θεωρητικός πληθυσμός υπολογίζεται από το άθροισμα:
i. Του θεωρητικού πληθυσμού του ορόφου εκκένωσης και
ii. Του 1/2 του συνόλου του θεωρητικού πληθυσμού των υπερκείμενων και υποκείμενων ορόφων ή επιπέδων.
3.1.2. Πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής 
Ο αριθμός και το πλάτος των εξόδων κινδύνου εκπαιδευτηρίων που αναπτύσσονται σε δύο (2) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα και διαθέτουν πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής με αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες, δίνεται στον Πίνακα 1 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό πληθυσμό κάθε ορόφου ή επιπέδου. Στην περίπτωση αυτή ο αριθμός και το πλάτος των τελικών εξόδων κινδύνου στο επίπεδο εκκένωσης δίνεται στον Πίνακα 1 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό του πληθυσμό, ο οποίος υπολογίζεται από το άθροισμα:
i. Του θεωρητικού πληθυσμού του ορόφου εκκένωσης και
ii. Του 1/4 του συνόλου του θεωρητικού πληθυσμού των υπερκείμενων και υποκείμενων ορόφων ή επιπέδων.

3.2. Διάταξη τελικών εξόδων
Εφόσον επιβάλλονται δύο (2) ή περισσότερες τελικές έξοδοι, τα πλησιέστερα άκρα τους πρέπει να απέχουν τουλάχιστον το 1/3 της μέγιστης διαγώνιας διάστασης (D) του χώρου ή του κτιρίου που εξυπηρετούν (Σχήματα 1 και 2). Εφόσον απαιτούνται τρεις (3) ή περισσότερες τελικές έξοδοι, η θέση τουλάχιστον δύο (2) εξ’ αυτών, πρέπει να ικανοποιεί τα παραπάνω κριτήρια.

4. Όρια μήκους πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής και αδιεξόδων
α. Η μέγιστη απόσταση της πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής από τους χώρους κύριας χρήσης του εκπαιδευτηρίου έως την πλησιέστερη έξοδο κινδύνου ορίζεται σε 45 μ. Όταν υπάρχουν δύο (2) ή περισσότερες εναλλακτικές οδεύσεις διαφυγής, αρκεί η μία (1) από αυτές να πληροί το μέγιστο όριο μήκους της πραγματικής απόστασης.
β. Η απόσταση της πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής, αναφέρεται συνήθως σε οριζόντια διαδρομή. Όταν στην όδευση περιλαμβάνεται απροστάτευτη κατακόρυφη όδευση, προστίθεται το μήκος του κλιμακοστασίου επαυξημένο κατά 50%.
γ. Το μέγιστο μήκος απροστάτευτων αδιέξοδων τμημάτων διαδρόμου, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 15 μ. (Σχήμα 3). 

Γ. Λοιπά χαρακτηριστικά οδεύσεων διαφυγής - εξόδων κινδύνου
1. Οδεύσεις διαφυγής – έξοδοι κινδύνου
1.1. Γενικά
α. Το ελεύθερο ύψος των χώρων, όπου διέρχεται όδευση διαφυγής είναι τουλάχιστον 2,20 μ. και για τις σκάλες, δοκούς, θύρες οδεύσεων τουλάχιστον 2μ.. Το ελάχιστος πλάτος της όδευσης διαφυγής των βοηθητικών χώρων, δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο από 0,60 μ.
β. Απαγορεύεται η χρήση των ανελκυστήρων ως οδεύσεων διαφυγής.
γ. Απαγορεύεται η διέλευση οδεύσεων διαφυγής από βοηθητικούς χώρους όπως χώροι υγιεινής, αποθήκευσης και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.
1.2. Κλιμακοστάσια
α. Έξοδοι κινδύνου - θύρες οδεύσεων διαφυγής, από χώρους κύριας χρήσης, πρέπει να διαθέτουν πλατύσκαλο εφόσον οδηγούν σε κλιμακοστάσιο. Το ελάχιστο πλάτος του πλατύσκαλου πρέπει να είναι 0,60 μ.
β. Κάθε θύρα που έχει άμεση πρόσβαση στο κλιμακοστάσιο, πρέπει κατά το άνοιγμά της να μην φράσει
σκαλοπάτια ή πλατύσκαλα, ούτε να μειώνει το πλάτος της σκάλας ή του πλατύσκαλου, διασφαλίζοντας μία (1) τουλάχιστον μονάδα πλάτους οδεύσεως διαφυγής (Σχήμα 4). 

γ. Το ελάχιστο πλάτος (πάτημα) και ύψος (ρίχτυ) των βαθμίδων των κλιμάκων που χρησιμοποιούνται ως οδεύσεις διαφυγής από χώρους κύριας χρήσης πρέπει να είναι 0,28 μ. και 0,13 έως 0,18 μ. αντίστοιχα (Σχήμα 5). Κατ’ εξαίρεση απαλλάσσονται από την ανωτέρω απαίτηση εκπαιδευτήρια που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε έως και δύο (2) ορόφους ή επίπεδα υπέρ του ισογείου και ο θεωρητικός πληθυσμός κάθε ορόφου ή επιπέδου δεν υπερβαίνει τα 50 άτομα.

δ. Οι κυλιόμενες κλίμακες δεν γίνονται αποδεκτές ως οδεύσεις διαφυγής.
ε. Οι οδεύσεις διαφυγής πρέπει να είναι πυράντοχης κατασκευής και να μην περιλαμβάνουν καυστά υλικά.
Εξωτερικά μεταλλικά κλιμακοστάσια γίνονται αποδεκτά ως δεύτερες οδεύσεις διαφυγής.
1.3. Πυραντίσταση οδεύσεων διαφυγής
1.3.1. Εξωτερικές οδεύσεις
Οι εξωτερικές, οριζόντιες και κατακόρυφες οδεύσεις διαφυγής θεωρούνται ως πυροπροπροστατευμένες εφόσον είναι μόνιμης πυράντοχης κατασκευής χωρίς να περιλαμβάνουν καυστά υλικά και διαχωρίζονται από το κτίριο με δομικά στοιχεία με δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον ίσο με τον καθορισμένο στον Πίνακα 2. Η πυραντίσταση των εξωτερικών τοίχων πρέπει να επεκτείνεται εκατέρωθεν του κλιμακοστασίου κατά τουλάχιστον 2 μ..
1.3.2. Εσωτερικές οδεύσεις
Τα περιβλήματα των πυροπροστατευμένων οδεύσεων διαφυγής πρέπει να έχουν δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον ίσο με τον καθορισμένο στον Πίνακα 2. 
1.3.3. Ανοίγματα πυροπροστατευμένων οδεύσεων
Τα ανοίγματα που χρησιμοποιούνται ως είσοδος και έξοδος της πυροπροστατευμένης όδευσης διαφυγής των ανωτέρω παρ. 1.3.1 και 1.3.2 πρέπει να διαθέτουν αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες με δείκτη πυραντίστασης που μπορεί να υπολείπεται μέχρι 30 λεπτά από τον ελάχιστο δείκτη πυραντίστασης του Πίνακα 2.
2. Θύρες
2.1. Κατεύθυνση περιστροφής- πλάτος
Οι θύρες των οδεύσεων διαφυγής και εξόδων κινδύνου των εκπαιδευτηρίων, πρέπει να ανοίγουν προς την κατεύθυνση της διαφυγής. Από την εν λόγω απαίτηση απαλλάσσονται θύρες με συνολικό θεωρητικό πληθυσμό μέχρι 50 άτομα. Σε κάθε περίπτωση οι θύρες πρέπει να παρέχουν το πλήρες πλάτος του ανοίγματός τους (Σχήμα 6).

2.2. Θύρες περιορισμού πορείας-ελέγχου
α. Οι αυτόματες μηχανοκίνητες θύρες με αισθητήρες κίνησης που χρησιμοποιούνται στα εκπαιδευτήρια ως έξοδοι κινδύνου, γίνονται αποδεκτές μόνο όταν παρέχουν το επιβαλλόμενο πλάτος κατά το πλήρες άνοιγμά τους και σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, παραμένουν ανοιχτές.
β. Οι θύρες ασφαλείας με ειδικούς μηχανισμούς χρονοκαθυστέρησης, οι περιστρεφόμενες θύρες γύρω από τον κεντρικό άξονα αυτών και οι διατάξεις ελέγχου εισερχομένων ατόμων, δεν γίνονται αποδεκτές.
2.3. Εξοπλισμός
α. Κάθε πόρτα πρέπει να έχει κατάλληλο εξοπλισμό λειτουργίας, ώστε να ανοίγει με προφανή και εύκολο τρόπο.
β. Σύρτες ή παρόμοια μέσα ή συστήματα ασφαλίσεως (όπως χρήση κλειδιού, μαγνητικές κάρτες, πληκτρολόγια απασφαλίσεως) δεν γίνονται αποδεκτά.

1. Όλα τα εκπαιδευτήρια που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας, υποχρεούνται να λαμβάνουν τα παρακάτω προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας:
α. Ανάρτηση πινακίδων σε εμφανή σημεία του εκπαιδευτηρίου, με οδηγίες πρόληψης πυρκαγιάς και τρόπους ενέργειας του προσωπικού σε περίπτωση έναρξης πυρκαγιάς.
β. Σήμανση επικίνδυνων υλικών και χώρων.
γ. Κατάλληλη διευθέτηση του χώρου αποθήκευσης υλών που μπορούν να αναφλέγουν.
δ. Απομάκρυνση των εύφλεκτων και καυστών υλών από θέσεις όπου γίνεται χρήση γυμνής φλόγας, προκαλούνται σπινθήρες και γενικά από πηγές εκπομπής θερμότητας.
ε. Συνεχής καθαρισμός όλων των χώρων του εκπαιδευτηρίου και άμεση απομάκρυνση των υλικών που μπορούν να αναφλέγουν.
στ. Στους υπαίθριους χώρους εκπαιδευτηρίων απαιτείται αποψίλωση των χώρων από ξηρά χόρτα και απομάκρυνση αυτών.
ζ. Επιμελής συντήρηση, τακτική επιθεώρηση και έλεγχος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων σύμφωνα με τους σχετικούς κανονισμούς.
η. Επαρκής αερισμός (φυσικός ή τεχνητός) των χώρων αποθήκευσης.
θ. Επιθεώρηση, από υπεύθυνο υπάλληλο, όλων των χώρων μετά τη διακοπή της δραστηριότητας καθώς και κατά τις εργάσιμες ώρες για επισήμανση και εξάλειψη τυχόν υφισταμένων προϋποθέσεων εκδήλωσης πυρκαγιάς.
ι. Θέση εκτός λειτουργίας εγκαταστάσεων κατά τις μη εργάσιμες ημέρες και ώρες, εκτός από εκείνες των οποίων η λειτουργία είναι απαραίτητη.
ια. Σε δεξαμενές υγρών καυσίμων επιβάλλεται λεκάνη ασφαλείας συγκέντρωσης τυχόν διαρροών καυσίμων, επαρκούς χωρητικότητας.
ιβ. Λήψη κάθε άλλου κατά περίπτωση μέτρου που αποβλέπει στην αποφυγή αιτίων και τη μείωση του κινδύνου από πυρκαγιά.
2. Δεν επιτρέπεται:
α. Η τοποθέτηση σε διαδρόμους, κλίμακες, οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου χωρισμάτων μονίμων ή πρόσκαιρων, υλικών και γενικά κάθε αντικειμένου το οποίο μπορεί να μειώσει το πλάτος αυτών ή να εμποδίσει την ελεύθερη κυκλοφορία των ενοίκων σε περίπτωση κινδύνου.
β. Η διακόσμηση και επένδυση των δαπέδων, των τοίχων και των ορόφων, σε χώρους οι οποίοι χρησιμοποιούνται από τους ενοίκους, με υλικά ταχείας επιφανειακής εξάπλωσης φλόγας.
γ. Το κάπνισμα και η χρήση γυμνής φλόγας, καθώς και η εναπόθεση εύφλεκτων υλικών σε επικίνδυνους χώρους.
δ. Η τοποθέτηση επί των θυρών ή πλησίον αυτών, καθρεπτών ή άλλων αντικειμένων τα οποία δύναται να παραπλανήσουν ως προς την ορθή πορεία για την έξοδο κινδύνου. Παράθυρα, βιτρίνες, καθρέπτες και λοιπές κατασκευαστικές διατάξεις που λόγω μεγέθους ή τύπου κατασκευής, ενδέχεται να δώσουν την εντύπωση θυρών, πρέπει να επισημαίνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην συγχέονται με τις εξόδους κινδύνου.
ε. Η σήμανση ασφαλείας καθώς και τα μέσα πυροπροστασίας, να καλύπτονται από άλλα υλικά ή κατασκευαστικές διατάξεις.
στ. Η χρήση βεγγαλικών, αθυρμάτων και πυροτεχνημάτων σε στεγασμένους χώρους εκπαιδευτηρίων. Η χρήση αυτών σε υπαίθριους χώρους γίνεται με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας.

1. Πυροσβεστήρες
Α. Φορητοί πυροσβεστήρες
α. Επιβάλλεται η τοποθέτηση φορητών πυροσβεστήρων ξηρής σκόνης ή βάσης νερού, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 21A−113B−C ή/και διοξειδίου του άνθρακα, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 55B−C.
β. Επιβάλλεται η τοποθέτηση ενός (1) πυροσβεστήρα ανά 150 τ.μ. μικτής επιφάνειας.
γ. Στις περιπτώσεις που κατά τους παραπάνω υπολογισμούς, το πηλίκο που προκύπτει είναι δεκαδικός αριθμός, αυτό στρογγυλοποιείται στον πλησιέστερο ακέραιο αριθμό.
δ. Ανεξάρτητα από τους ανωτέρω υπολογισμούς, ο ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων δεν θα είναι μικρότερος από δύο (2).
Β. Πυροσβεστήρες οροφής
Επιβάλλεται η τοποθέτηση αυτοδιεγειρόμενου πυροσβεστήρα οροφής άνωθεν των καυστήρων κεντρικής
θέρμανσης στερεών ή υγρών καυσίμων.
2. Χειροκίνητο σύστημα συναγερμού
Χειροκίνητο σύστημα συναγερμού, επιβάλλεται σε εκπαιδευτήρια με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από πενήντα (50) άτομα.
3. Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης
Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Στα εκπαιδευτήρια όπου εξυπηρετούνται παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών ή άτομα με ειδικές ανάγκες (όπως νηπιαγωγεία, σχολές τυφλών).
β. Στα εκπαιδευτήρια με τέσσερις (4) ή περισσότερους ορόφους−επίπεδα, κύριας ή/και βοηθητικής χρήσης.
Στις ανωτέρω περιπτώσεις 3α και 3β της παρούσας παρ., το αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης καλύπτει τους χώρους κύριας και βοηθητικής χρήσης του εκπαιδευτηρίου.
γ. Στους επικίνδυνους χώρους της παρ. 4 του άρθρου 4 καθώς και σε κάθε εργαστήριο φυσικής−χημείας.
4. Μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο− απλό υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο
4.1 Μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Σε εκπαιδευτήρια με τέσσερις (4) ή περισσότερους ορόφους−επίπεδα κύριας ή/και βοηθητικής χρήσης και συνολικό εμβαδόν εκπαιδευτηρίου τουλάχιστον 2.000 τ.μ.
β. Σε εκπαιδευτήρια με συνολικό εμβαδόν τουλάχιστον 4.000 τ.μ. ανεξαρτήτως αριθμού ορόφων−επιπέδων.
4.2 Εκπαιδευτήρια που δεν υποχρεούνται στην εγκατάσταση μόνιμου υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου υποχρεούνται στην εγκατάσταση απλού υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου (πυροσβεστικό ερμάριο).
5. Αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης
5.1. Αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης με νερό (καταιονισμού ύδατος) επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Σε αμιγή εκπαιδευτήρια ύψους άνω των 23 μ.
β. Σε υπόγειους χώρους εκπαιδευτηρίων με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 150 άτομα. Το αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης καλύπτει επιπροσθέτως τις απροστάτευτες οδεύσεις διαφυγής, μέχρι κάθε τελική έξοδο κινδύνου.
5.2. Σύστημα πυρόσβεσης (μη συμπεριλαμβανομένου του συστήματος καταιονισμού ύδατος) επιβάλλεται:
α. Σε χώρους μετασχηματιστών (μέσης ή υψηλής τάσης).
β. Στους στεγασμένους χώρους αποθήκευσης υγρών καυσίμων ή εύφλεκτων υγρών με συνολική χωρητικότητα άνω των 3 κ.μ.
γ. Δυνητικά, σε χώρους της παρ. 5.1 του παρόντος άρθρου όπου δεν ενδείκνυται η χρήση νερού (όπως χώροι αρχείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών).
6. Σύστημα τοπικής κατάσβεσης
Σύστημα τοπικής κατάσβεσης εγκαθίσταται στους χώρους παρασκευής φαγητών που χρησιμοποιούν εστίες μαγειρικής και καυτές επιφάνειες, εφόσον επιβάλλεται από την ισχύουσα νομοθεσία πυροπροστασίας.

Οι προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης των φορητών, μόνιμων και λοιπών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων της ισχύουσας νομοθεσίας πυροπροστασίας καθορίζονται στην υπ’ αριθμ. 15/2014 Πυροσβεστική Διάταξη, όπως κάθε φορά ισχύει.

1. Μελέτη Πυροπροστασίας − Σχέδια κάτοψης
α. Για τα εκπαιδευτήρια που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας, επιβάλλεται η σύνταξη μελέτης πυροπροστασίας−σχεδίων κάτοψης και τεχνικών περιγραφών μονίμων συστημάτων πυροπροστασίας, σύμφωνα με το συνημμένο Υπόδειγμα, από αρμόδιο τεχνικό επιστήμονα.
β. Από την ανωτέρω υποχρέωση εξαιρούνται εκπαιδευτήρια για τα οποία δεν επιβάλλονται από την παρούσα μόνιμα συστήματα πυροπροστασίας, εκτός από το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού και το σύστημα τοπικής κατάσβεσης.
γ. Στην περίπτωση της ανωτέρω παρ. (β) ισχύουν επιπροσθέτως τα εξής:
i. Οι ιδιοκτήτες−εκμεταλλευτές των ανωτέρω εκπαιδευτηρίων, υποχρεούνται να υποβάλλουν στην Πυροσβεστική Αρχή για έγκριση, σχέδια κάτοψης όλων των χώρων που καταλαμβάνει η επιχείρηση−εγκατάσταση, όπου μεταξύ άλλων σε αυτά ή σε ξεχωριστό υπόμνημα, θα αναγράφονται και απεικονίζονται ο θεωρητικός πληθυσμός, οι χώροι συνάθροισης κοινού, τα πλάτη εξόδων, τα μήκη απροστάτευτης όδευσης διαφυγής και αδιεξόδων, τα πυροδιαμερίσματα, ο δείκτης πυραντίστασης, οι επικίνδυνοι χώροι, οι χώροι αποθήκευσης ή/και κατανάλωσης υγρών ή αερίων καυσίμων, αποθήκευσης εύφλεκτων υγρών, καθώς και τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας.
ii. Όπου από την παρούσα επιβάλλεται η εγκατάσταση χειροκίνητου συστήματος συναγερμού ή/και συστήματος τοπικής κατάσβεσης, τα σχέδια κάτοψης συνοδεύονται από τεχνική περιγραφή των ανωτέρω συστημάτων.
iii. Εφόσον ο ενδιαφερόμενος αιτείται την εξέταση αποκλίσεων της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, χωρίς να απαιτείται η σύνταξη μελέτης, αυτές αναγράφονται στα σχέδια κάτοψης ή σε ξεχωριστό υπόμνημα.
δ. Σε περίπτωση συστέγασης παρακείμενων εκπαιδευτηρίων ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας−εκμετάλλευσης, δύναται να συντάσσεται ενιαία μελέτη πυροπροστασίας, χωρίς να επιβάλλεται ο πυράντοχος διαχωρισμός τους.
ε. Η μελέτη πυροπροστασίας ή/και τα σχέδια κάτοψης υποβάλλονται προς έγκριση στην αρμόδια κατά τόπο Πυροσβεστική Αρχή. Οι τεχνικές περιγραφές των μονίμων συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας αποτελούν Παραρτήματα αυτής σε ξεχωριστά τεύχη, και θεωρούνται σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 15/2014 Πυροσβεστική Διάταξη όπως κάθε φορά ισχύει.

2. Αποκλίσεις
α. Εκπαιδευτήρια που λειτουργούν σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων με ημερομηνία αίτησης για έκδοση οικοδομικής άδειας πριν τις 17−02−1989, και μετά από αιτιολογημένη έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα είναι αδύνατη η πλήρης συμμόρφωση με τους όρους των άρθρων 3 και 4 και χωρίς να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση η εγκατάσταση αυτόματου συστήματος πυρόσβεσης με νερό (καταιονισμού ύδατος) στις περιπτώσεις προσαύξησης εμβαδού πυροδιαμερίσματος του Πίνακα 3 της παρ. 3 του άρθρου 4, η Πυροσβεστική Αρχή δύναται να εγκρίνει αποκλίσεις από την εφαρμογή των όρων δομικής πυροπροστασίας αυτών, ύστερα από απόφαση τριμελούς Επιτροπής αποτελούμενης από βαθμοφόρους παραγωγικής Σχολής του Πυροσβεστικού Σώματος, στην οποία συμμετέχει ένας (1) τουλάχιστον Αξιωματικός, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα παραβλάπτεται ο βασικός σκοπός της πυροπροστασίας των ενοίκων, με ανάλογη αύξηση των προληπτικών ή/και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας.
β. Την απόφαση της Πυροσβεστικής Αρχής, δύναται να προσβάλει ο ενδιαφερόμενος, με ένστασή του που υποβάλλεται εντός ενός (1) μηνός στην κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Αρχή, μετά από αιτιολογημένη έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα. Η εν λόγω ένσταση εξετάζεται από Δευτεροβάθμια Επιτροπή, συγκροτούμενη με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, ύστερα από πρόταση της αρμόδιας Πυροσβεστικής Αρχής και αποτελείται από το Διοικητή αυτής ως Πρόεδρο και δύο (2) Διπλωματούχους Μηχανικούς που έχουν την ιδιότητα του Δημοσίου Υπαλλήλου. Σε περίπτωση αδυναμίας συγκρότησης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής σε κάποια πόλη, ο κατά τόπο αρμόδιος Διοικητής διαβιβάζει την υποβληθείσα ένσταση με το σχετικό φάκελο στη έχουσα αυτή τη δυνατότητα πλησιέστερη Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος. Στην περίπτωση αυτή η Δευτεροβάθμια Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, μετά από πρόταση του Διοικητή της Υπηρεσίας αυτής και απαρτίζεται από το Διοικητή της αρμόδιας πλέον Πυροσβεστικής Αρχής και δύο (2) Διπλωματούχους Μηχανικούς που έχουν την ιδιότητα του Δημοσίου Υπαλλήλου, οι οποίοι υπηρετούν σε Υπηρεσία που εδρεύει στην περιοχή δικαιοδοσίας του Αντιπεριφερειάρχη αυτού. Στην αυτοψία που διενεργείται από τις παραπάνω Επιτροπές δικαιούται να παρίσταται ο ενδιαφερόμενος ή/και ο αρμόδιος τεχνικός επιστήμονας.