Υ.Α. 131207/Ι3/2015 (ΦΕΚ 1858/Β` 27.8.2015)

Το πεδίο εφαρμογής της παρούσης καθορίζεται στις παραγράφους 1, 2 και 4 του άρθρου 2 του Π.δ. 122/2013 και αφορά σε όλες τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητες ή πρακτικές διαχείρισης ΑΚΡΑ, καθώς και τις εγκαταστάσεις και τις δραστηριότητες ή πρακτικές που έχουν ως συνέπεια την παραγωγή ΑΚΡΑ.

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 3 του Π.δ. 122/2013, συμπεριλαμβανομένων και των ακολούθων:
1. «γνωστοποίηση (notification)»: η υποβολή πληροφοριακών στοιχείων στην Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) για τη γνωστοποίηση της πρόθεσης διενέργειας μιας πρακτικής εμπίπτουσας στο πεδίο εφαρμογής των Κανονισμών Ακτινοπροστασίας.
2. «εγκατάσταση προσωρινής αποθήκευσης ραδιενεργών αποβλήτων (ΡΑ)»: Αναγνωρισμένη εγκατάσταση για την προσωρινή αποθήκευση ΡΑ. Ο χρόνος αποθήκευσης καθορίζεται στους όρους αδειοδότησης.
3. «έγκριση»: η καταχώριση (registration) ή η αδειοδότηση (licensing) μιας πρακτικής ή δραστηριότητας. 
4. «εθνική απογραφή αποβλήτων (national registry)»: επικαιροποιημένος κατάλογος με τα υπάρχοντα και τα δυνητικά ραδιενεργά απόβλητα της χώρας. Ο κατάλογος περιέχει, εκτός των άλλων, στοιχεία για το είδος, μορφή, κατάσταση, ισότοπο, ενεργότητα, ποσότητα, περιέκτη, στοιχεία κατόχου, ρεύμα αποβλήτου.
5. «έκθετη πηγή (orphan source)»: η κλειστή ραδιενεργός πηγή, το επίπεδο ραδιενέργειας της οποίας, κατά τη στιγμή της ανακάλυψης της, είναι ανώτερο από το επίπεδο εξαίρεσης που αναφέρεται στους Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας (ΚΑ), και η οποία δεν βρίσκεται υπό κανονιστικό έλεγχο, είτε επειδή δεν τέθηκε ποτέ υπό κανονιστικό έλεγχο είτε επειδή έχει εγκαταλειφθεί, απολεσθεί, τοποθετηθεί σε εσφαλμένο μέρος, κλαπεί ή μεταβιβασθεί σε νέο κάτοχο, χωρίς τη δέουσα κοινοποίηση στην αρμόδια αρχή, ή χωρίς την προβλεπόμενη στους ΚΑ κοινοποίηση στην ΕΕΑΕ ή χωρίς να ενημερωθεί ο παραλήπτης.
6. «επίπεδα αποδέσμευσης»: οι τιμές που καθορίζονται από την ΕΕΑΕ ή καθορίζονται στην εθνική νομοθεσία και εκφράζονται ως ενεργότητα ή συγκεντρώσεις ενεργότητας, έως τις οποίες (τιμές) τα υλικά που προκύπτουν από οποιαδήποτε πρακτική που υπόκειται σε γνωστοποίηση ή έγκριση δύνανται να απαλλάσσονται από τις απαιτήσεις του συστήματος ρυθμιστικού ελέγχου και των Κανονισμών Ακτινοπροστασίας. Οι τιμές ορίζονται στο παράρτημα VII, πίνακας Α, της Οδηγίας 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2013 (περί καθορισμού των βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες), μέχρι την ενσωμάτωση τους στην Ελληνική νομοθεσία.
7. «επίπεδο εξαίρεσης»: η τιμή που καθορίζεται από την ΕΕΑΕ ή καθορίζεται στη νομοθεσία και εκφράζεται ως συγκέντρωση ενεργότητας ή συνολική ενεργότητα και στην οποία τιμή ή κάτω από αυτήν, η πηγή ακτινοβολίας δεν υπόκειται σε γνωστοποίηση ή έγκριση.
Οι τιμές ορίζονται στο παράρτημα VII, πίνακας Α, της Οδηγίας 2013/59/ Ευρατόμ του Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2013 (περί καθορισμού των βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες), μέχρι την ενσωμάτωση τους στην Ελληνική νομοθεσία.
8. «Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας»: τα εθνικά πρότυπα ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες όπως ισχύουν σήμερα, με βάση τις Οδηγίες 96/29 Ευρατόμ και 97/43 Ευρατόμ [κοινή υπουργική απόφαση υπ’ αριθμ. 1014 ΦΟΡ 94/06.03.2001 (Β΄ 216)] και όπως αυτά θα αναθεωρηθούν, σύμφωνα με το άρθρο 42, παρ. 1 του ν. 4310/2014 με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2013/59/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 5ης Δεκεμβρίου 2013, για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας για την προστασία από τους κινδύνους που προκύπτουν από ιοντίζουσες ακτινοβολίες, και όπως αυτά εκάστοτε ισχύουν.
9. «κλιμακούμενη προσέγγιση»: η μεθοδολογία που αντικατοπτρίζει κατά αναλογικό τρόπο τον ενεχόμενο σχετικό κίνδυνο από μια δραστηριότητα, πρακτική ή εγκατάσταση, και ο οποίος εκτιμάται με βάση το είδος και την πολυπλοκότητα της δραστηριότητας, πρακτικής ή εγκατάστασης, το είδος, την ποσότητα και τη χρήση ραδιενεργών υλικών, καθώς και τις απαιτήσεις για τεχνογνωσία, ανθρώπινο δυναμικό και πόρους.
10. «παραγωγός ΑΚΡΑ»: κάθε πρόσωπο, του οποίου οι δραστηριότητες παράγουν αναλωθέντα καύσιμα (ΑΚ) ή ραδιενεργά απόβλητα (ΡΑ) (αρχικός παραγωγός αποβλήτων) ή κάθε πρόσωπο που πραγματοποιεί εργασίες προεπεξεργασίας, ανάμειξης ή άλλες, οι οποίες οδηγούν σε μεταβολή της φύσης ή της σύνθεσης των ραδιενεργών αποβλήτων αυτών.
11. «ρεύματα ραδιενεργών αποβλήτων»: δίαυλος εισροής αποβλήτων προς διαχείριση, τα οποία παρουσιάζουν παρόμοια αφετηρία γέννησης, παρόμοια χαρακτηριστικά και κοινή διαδρομή προς διαχείριση (π.χ. επεξεργασία, αποθήκευση, μεταφορά και διάθεση).

1. Η «εθνική πολιτική» είναι σύμφωνη με τις σχετικές διεθνείς και Ευρωπαϊκές αρχές και τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας για την ασφαλή διαχείριση των ΑΚΡΑ, καθώς και όλες τις σχετικές συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας που προκύπτουν από διεθνείς συμφωνίες και συμβάσεις.
2. Οι πρωταρχικές αρχές της «εθνικής πολιτικής» καθορίζονται στις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 4 του Π.δ. 122/2013.

Οι γενικές αρχές της «εθνικής πολιτικής» του άρθρου 4 εξειδικεύονται ως ακολούθως:
1. Απαγορεύεται η εισαγωγή αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΑΚΡΑ) με σκοπό την διάθεση τους εντός των συνόρων της χώρας.
2. Ο παραγωγός των ΑΚΡΑ έχει την αποκλειστική ευθύνη της διαχείρισης τους, μέχρι της φυσικής τους απομείωσης στα θεσμοθετημένα επίπεδα αποδέσμευσης ή μέχρι της αποστολής τους σε εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης αναλωθέντος καυσίμου ή ραδιενεργών αποβλήτων εντός ή εκτός της χώρας. Σε κάθε περίπτωση, ο παραγωγός ΑΚΡΑ αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον τρόπο διαχείρισης και επιβαρύνεται με το οικονομικό κόστος διαχείρισης τους. Απαγορεύεται η μη εγκεκριμένη απόρριψη ΑΚΡΑ στο περιβάλλον.
3. Η «εθνική πολιτική» σχεδιάζεται βάσει των εκάστοτε εκτιμώμενων εθνικών αναγκών για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ. Παράλληλα, διερευνώνται Ευρωπαϊκές συνεργασίες και κοινές δράσεις σε θέματα διαχείρισης ΑΚΡΑ, με σκοπό τη δυνατότητα σύναψης διακρατικών συμφωνιών για την αποστολή ραδιενεργών αποβλήτων στο εξωτερικό προς ανακύκλωση ή διάθεση. Για τα παραπάνω λαμβάνονται, ιδίως, υπόψη:
(α) η εθνική απογραφή αποβλήτων,
(β) η εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ραδιενεργών πηγών, ραδιενεργών υλικών και πυρηνικών καυσίμων,
(γ) τα ρεύματα διαχείρισης ΑΚΡΑ (υφιστάμενα και προβλεπόμενα),
(δ) οι υφιστάμενες και οι προβλεπόμενες τεχνικές λύσεις και υποδομές διαχείρισης ΑΚΡΑ.
4. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) τηρεί την εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ραδιενεργών πηγών, ραδιενεργών υλικών και πυρηνικών καυσίμων και διενεργεί την εθνική απογραφή αποβλήτων. Η απογραφή αφορά:
(α) τα είδη και τις ποσότητες των υφιστάμενων προς διαχείριση ΑΚΡΑ,
(β) τον αριθμό και το είδος των εν χρήσει ραδιενεργών πηγών, καθώς και το είδος και τις ποσότητες ραδιονουκλιδίων, και
(γ) τα εκτιμώμενα είδη και ποσότητες ΑΚΡΑ που αναμένεται να προκύψουν μελλοντικά.
5. Για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ εφαρμόζονται επιστημονικά αποδεκτές και τεκμηριωμένες τεχνικές λύσεις και διαδικασίες, σύμφωνα με το «εθνικό πρόγραμμα» των άρθρων 11 και 12 του Π.δ. 122/2013. Η ΕΕΑΕ εισηγείται ή γνωμοδοτεί στον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό για τις τεχνικές λύσεις και τις διαδικασίες διαχείρισης για κάθε ρεύμα ΑΚΡΑ.
6. Για την εισαγωγή κλειστών ραδιενεργών πηγών απαιτείται έγγραφη δήλωση του κατόχου άδειας, ότι, όταν τεθούν εκτός χρήσης, θα επιστραφούν στον κατασκευαστή τους ή σε άλλη εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης ΑΚΡΑ του εξωτερικού, η οποία έχει αποδεχτεί εγγράφως και εκ των προτέρων την επιστροφή των πηγών, εκτός αν η ΕΕΑΕ κρίνει διαφορετικά.
7. Ο παραγωγός ραδιενεργών αποβλήτων λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ελαχιστοποίηση του όγκου και της ενεργότητας των ραδιενεργών αποβλήτων, όσο είναι λογικά εφικτό. Τα μέτρα εγκρίνονται από την ΕΕΑΕ, στο πλαίσιο της αδειοδότησης της σχετικής πρακτικής, δραστηριότητας ή εγκατάστασης.
8. Όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στη χρήση ή στη διαχείριση ραδιενεργών πηγών μεριμνούν για τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης ραδιενεργών πηγών από άλλους ενδιαφερόμενους χρήστες, όπου αυτό είναι εφικτό, πριν αυτές καταστούν ραδιενεργά απόβλητα.
9. Σε περιοδική βάση δεκαετίας, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, η ΕΕΑΕ προκηρύσσει προγράμματα απόσυρσης κλειστών ραδιενεργών πηγών και άλλων ραδιενεργών υλικών, με σκοπό την εξαγωγή τους για περαιτέρω διαχείριση σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης και διαχείρισης ραδιενεργών υλικών του εξωτερικού, ώστε να μην καταστούν ραδιενεργά απόβλητα, και μεριμνά για την ανεύρεση των σχετικών κονδυλίων.
10. Ραδιενεργά υλικά και ραδιενεργά απόβλητα, τα οποία προκύπτουν από καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ατυχήματα ή συμβάντα καθώς και ραδιενεργά υλικά ή απόβλητα και έκθετες πηγές, η ύπαρξη των οποίων, κατά την κρίση της ΕΕΑΕ, ενέχει κίνδυνο ακτινοπροστασίας ή δημόσιας υγείας, φυλάσσονται προσωρινά σε εγκεκριμένη εγκατάσταση προσωρινής αποθήκευσης ΑΚΡΑ, μέχρι τη λήψη απόφασης για την τελική διαχείριση τους.
11. (α) Η αποθήκευση ραδιενεργών υλικών και αποβλήτων δεν συνιστά λύση τελικής διαχείρισης ΑΚΡΑ. 
(β) Ο χρόνος αποθήκευσης σε εγκατάσταση προσωρινής αποθήκευσης και διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων καθορίζεται στους όρους αδειοδότησης της εγκατάστασης. Σε κάθε περίπτωση, ο μέγιστος χρόνος αποθήκευσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα εκατό (100) έτη.
(γ) Ραδιενεργά απόβλητα που παράγονται στα πλαίσια μιας πρακτικής ή δραστηριότητας μπορούν να αποθηκεύονται σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης ΡΑ εντός της εγκατάστασης όπου παρήχθησαν, εγκεκριμένο από την ΕΕΑΕ, σύμφωνα με τους όρους της άδειας της εγκατάστασης, και για συνολική διάρκεια δέκα (10) ετών, κατά το μέγιστο. Μετά την πάροδο των δέκα (10) ετών τα ραδιενεργά απόβλητα είτε αποδεσμεύονται, εφόσον πληρούνται τα επίπεδα αποδέσμευσης, ή μεταφέρονται σε εγκεκριμένη εγκατάσταση τελικής αποθήκευσης και διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων.
(δ) Ραδιενεργά απόβλητα τα οποία δημιουργούνται ή προκύπτουν εντός της ελληνικής επικράτειας από φορέα, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που ανήκει στη δικαιοδοσία άλλης χώρας ή κάθε μορφής ραδιενεργών προϊόντων ή αποβλήτων που ενδεχομένως προκύψουν από επεξεργασία υλικών ή αποβλήτων που ανήκουν σε
άλλη χώρα, μπορούν να αποθηκευτούν σε εγκεκριμένο από την ΕΕΑΕ χώρο, για μέγιστη συνολική χρονική διάρκεια αποθήκευσης έξι (6) μηνών, μετά την πάροδο της οποίας επανεξάγονται στη χώρα προέλευσης.
12. Η «εθνική πολιτική» για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ έχει ως ύψιστη προτεραιότητα την ασφάλεια και προάγει την νοοτροπία ασφάλειας (safety culture), μέσω της ορθής εφαρμογής των σχετικών νομοθετικών διατάξεων και της παροχής εκπαίδευσης, κατάρτισης και πληροφόρησης.
13. Οι απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τον προγραμματισμό και την υλοποίηση δράσεων διαχείρισης ΑΚΡΑ αναρτώνται στο διαδίκτυο, στο οποίο έχει πρόσβαση το κοινό.
14. Η «εθνική πολιτική» ενθαρρύνει την προώθηση της έρευνας και την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της ασφαλούς διαχείρισης των ΑΚΡΑ.
15. Οι απαιτήσεις, οι λαμβανόμενες αποφάσεις, οι προτεινόμενες λύσεις καθώς και οι ρυθμιστικές επιθεωρήσεις και έλεγχοι, που αφορούν στην ασφαλή διαχείριση των ΑΚΡΑ, ακολουθούν κλιμακούμενη προσέγγιση.

1. Οι κατά την παρ. 1 του άρθρου 5 του Π.δ. 122/2013 φορείς που εμπλέκονται σε θέματα διαχείρισης ΑΚΡΑ έχουν την ευθύνη υλοποίησης της «εθνικής πολιτικής». 
Οι ως άνω φορείς υποχρεούνται να ενεργούν και να αποφασίζουν σύμφωνα με τις αρχές της «εθνικής πολιτικής», όπως ορίζονται στα άρθρα 4 και 5 της παρούσης. 
2. Κατά την υλοποίηση της «εθνικής πολιτικής» όσον αφορά τη διάθεση ΡΑ σε εγκαταστάσεις εντός της χώρας, εφαρμόζονται, κατάλληλα, οι διατάξεις της κ.υ.α. υπ’ αριθμ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ. 107017/5.9.2006 (Β΄ 1225) «εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ «σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001», ακολουθώντας κλιμακούμενη προσέγγιση.

Μέχρι την έκδοση του προβλεπόμενου στην παρ. 1 του άρθρου 5 του Π.δ.122/2013 προεδρικού διατάγματος, η ΕΕΑΕ συντάσσει και εισηγείται το αρχικό (πρώτο) σχέδιο του «εθνικού προγράμματος» των άρθρων 11 και 12 του Π.δ. 122/2013, το οποίο υποβάλλει στον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό προς έγκριση. Μετά την έγκριση από τον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό, το «εθνικό πρόγραμμα» καθίσταται εκτελεστό και κοινοποιείται σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, προκειμένου να εναρμονίσουν τα συντασσόμενα από αυτούς σχέδια και δράσεις. Το «εθνικό πρόγραμμα» κοινοποιείται, επίσης, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με μέριμνα της ΕΕΑΕ.

Οι διατάξεις της παρούσης κοινής υπουργικής απόφασης ισχύουν από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 20 Αυγούστου 2015
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ