Υ.Α. 14980 Φ.700.5, Πυρ.Διατ. 3/2015 (ΦΕΚ 529/Β` 3.4.2015)

1. Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 14 του Ν. 3511/2006 «Αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος, αναβάθμιση της αποστολής του και άλλες διατάξεις» (Α΄ 258), όπως αυτό τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο 100 του Ν. 249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 73).
β. Των άρθρων 90 και 91 του Ν. 4249/2014 «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και ρύθμιση λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και άλλες διατάξεις» (Α΄ 73).
γ. Του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του Π.Δ. 63/2005 (Α΄ 98).
δ. Του άρθρου 1 του Π.Δ. 210/1992 «Κωδικοποίηση διατάξεων Προεδρικών Διαταγμάτων του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Πυροσβεστικού Σώματος» (Α΄ 99) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
ε. Του Π.Δ. 24/2015 «Σύσταση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων» (Α΄ 20).
στ. Του Π.Δ. 25/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 21).
ζ. Της αριθμ. Υ97/27−02−2015 Απόφασης Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ιωάννη Πανούση» (ΦΕΚ Β΄ 299).
η. Του Π.Δ. 71/1988 «Κανονισμός πυροπροστασίας κτιρίων» όπως ισχύει (Α΄ 32).
θ. Της αριθμ. 8γ/2007 πυροσβεστικής διάταξης «Λήψη μέτρων πυροπροστασίας σε εμπορικά καταστήματα και κατάργηση των αριθμ. 1/1978, 8/1997, 8α/2002 και 8β/2004 πυροσβεστικών διατάξεων» (Β΄ 276).
ι. Της αριθμ. 13/2013 πυροσβεστικής διάταξης «Απλοποίηση διαδικασίας χορήγησης πιστοποιητικού (ενεργητικής) πυροπροστασίας σε επιχειρήσεις− εγκαταστάσεις και τροποποίηση της αριθμ. 12/2012 πυροσβεστικής διάταξης» (Β΄ 1586).
ια. Της αριθμ. 14/2014 πυροσβεστικής διάταξης «Οργάνωση, εκπαίδευση και ενημέρωση προσωπικού των επιχειρήσεων− εγκαταστάσεων σε θέματα πυροπροστασίας» (Β΄ 2434).
ιβ. Της αριθμ. 15/2014 πυροσβεστικής διάταξης «Προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης των φορητών, μόνιμων και λοιπών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων της ισχύουσας νομοθεσίας πυροπροστασίας» (Β΄ 3149).
ιγ. Της αριθμ. 3/2015 πυροσβεστικής διάταξης.
2. Το γεγονός ότι υφίσταται ανάγκη επανακαθορισμού των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας σε υφιστάμενους χώρους συνάθροισης κοινού, προκειμένου να προσαρμοστούν αυτά στα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα και να καταστούν λειτουργικότερα σε εφαρμοστικό επίπεδο.
3. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:
Καθορίζουμε τα ελάχιστα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα και μέσα πυροπροστασίας στους χώρους συνάθροισης κοινού και στους βοηθητικούς χώρους αυτών, με σκοπό την πρόληψη και αποτροπή εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών και ατυχημάτων, καθώς και τη διάσωση ατόμων και υλικών αγαθών που βρίσκονται μέσα σ’ αυτούς, ως ακολούθως:

1. Η παρούσα έχει εφαρμογή:
α. Σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων, υπαίθριους ή ημιυπαίθριους χώρους κτιρίων και οικοπέδων, καθώς και στους βοηθητικούς χώρους αυτών, στα οποία συναθροίζεται κοινό για κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές, εκπαιδευτικές, επιστημονικές, αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Ειδικότερα περιλαμβάνονται ιδίως: συνεδριακά κέντρα, αίθουσες διαλέξεων, συναυλιών, δικαστηρίων, συμβουλίων, αμφιθέατρα, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκες, ναοί και χώροι λατρείας, αίθουσες εκθέσεων, μουσεία, χώροι αναμονής συγκοινωνιακών μέσων, αίθουσες γυμναστικής, άθλησης, σχολές χορού, γήπεδα, λέσχες, παιδότοποι, λούνα παρκ, ΚΑΠΗ, χώροι μαζικής εστίασης, αναψυχής και προσφοράς, όπως εστιατόρια, σνακ−μπαρ, πιτσαρίες, ψητοπωλεία, καφενεία, καφετέριες, μπαρ, αναψυκτήρια.
β. Σε χώρους παροχής υπηρεσιών, στους οποίους συναθροίζεται κοινό, όπως ταχυδρομεία, κέντρα εξυπηρέτησης πολιτών, πρακτορεία τυχερών παιγνίων, καθώς και τράπεζες με μικτό εμβαδό πάνω από 70 τ.μ. Σε διαφορετική περίπτωση οι ανωτέρω δραστηριότητες εξετάζονται με τη χρήση «Γραφεία».
2. Οι διατάξεις της παρούσας δεν έχουν εφαρμογή:
α. Σε χώρους συνάθροισης κοινού που εμπίπτουν στις διατάξεις του Π.Δ. 71/1988 (Α΄ 32), όπως κάθε φορά ισχύει.
β. Σε κέντρα διασκέδασης με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 200 άτομα και σε κινηματογράφους που υπάγονται στις διατάξεις των Α.Ν. 445/1937 (Α΄ 32) και 446/1937 (Α΄ 23), όπως αυτές συμπληρώθηκαν με το Β.Δ. 15/1956 (Α΄ 123) και σε θέατρα που υπάγονται στο Ν. 4229/2014 (Α΄ 8) όπως ισχύει.
γ. Σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις στις οποίες υφίστανται χώροι εστίασης και αναψυχής όπως εστιατόρια και αναψυκτήρια για χρήση αποκλειστικά από τους εργαζόμενους σ’ αυτές. Οι χώροι αυτοί καλύπτονται από τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που προβλέπονται για τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
δ. Στους χώρους συνάθροισης κοινού που υπάγονται στην 11/2003 πυροσβεστική διάταξη (Β΄ 817).
 

Α. Υπολογισμός θεωρητικού πληθυσμού
1. Ο θεωρητικός πληθυσμός υπολογίζεται γενικά με βάση την αναλογία (συντελεστής) ατόμου/εμβαδόν δαπέδου (τ.μ.) σύμφωνα με τον Πίνακα 1.

2. Για τον υπολογισμό του θεωρητικού πληθυσμού, λαμβάνονται υπόψη μόνο οι επιφάνειες δαπέδων των κυρίων χώρων που προορίζονται αποκλειστικά για την εκάστοτε δραστηριότητα, περιλαμβανομένων και των διαδρόμων κυκλοφορίας που βρίσκονται μέσα σ’ αυτούς. Εξαιρούνται οι βοηθητικοί χώροι που υποστηρίζουν τη δραστηριότητα, καθώς και οι διάδρομοι κυκλοφορίας του κοινού σε τράπεζες, αίθουσες δικαστηρίων και αμφιθεάτρων. Για τον υπολογισμό του θεωρητικού πληθυσμού των βιβλιοθηκών, μουσείων, πινακοθηκών και εκθεσιακών κέντρων λαμβάνεται υπόψη η μικτή επιφάνεια δαπέδου των κυρίων χώρων.
3. Κατά τον υπολογισμό του θεωρητικού πληθυσμού αιθουσών συνάθροισης κοινού, λαμβάνονται υπόψη επιπροσθέτως τα εξής:
α. Χώρος συνάθροισης κοινού μπορεί να έχει μία αποκλειστική δραστηριότητα ή να προσφέρεται για πολλαπλές μη ταυτόχρονες δραστηριότητες.
β. Χώρος συνάθροισης κοινού μπορεί κατά τη λειτουργία του να έχει διαφορετικές πυκνότητες συγκέντρωσης του κοινού κατά περιοχές του, δηλαδή, περιοχή με σταθερές θέσεις και περιοχή χωρίς σταθερές θέσεις.
γ. Ενιαίος χώρος μπορεί να έχει περιοχές με διαφορετικές δραστηριότητες συγκέντρωσης κοινού ταυτόχρονα.
δ. Για την περίπτωση (α), ως θεωρητικός πληθυσμός του χώρου θεωρείται αυτός της δυσμενέστερης δραστηριότητας, ενώ για τις περιπτώσεις (β) και (γ), πληθυσμός του χώρου θεωρείται το άθροισμα των επί μέρους συναθροίσεων.
ε. Στο θεωρητικό πληθυσμό, δεν συμπεριλαμβάνεται το προσωπικό της επιχείρησης, εκτός των επιχειρήσεων που αναφέρονται στην παρ. 1β του άρθρου 1 της παρούσας.
Β. Υπολογισμός οδεύσεων διαφυγής και εξόδων κινδύνου
1. Παροχή οδεύσεων διαφυγής
Η παροχή όδευσης διαφυγής ανά μονάδα πλάτους (0,60 μ.) καθορίζεται σε:
α. 100 άτομα για τις οριζόντιες οδεύσεις (διάδρομοι, πόρτες, προθάλαμοι).
β. 60 άτομα για τις κατακόρυφες οδεύσεις (κλιμακοστάσια, ράμπες).
2. Πλάτος οδεύσεων διαφυγής
α. Σε χώρους συνάθροισης κοινού που αναπτύσσονται μέχρι και τρεις (3) ορόφους ή επίπεδα, ο όροφος ή το επίπεδο με το μεγαλύτερο πληθυσμό καθορίζει το πλάτος των οδεύσεων διαφυγής.
β. Σε χώρους συνάθροισης κοινού που αναπτύσσονται σε τέσσερις (4) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα, το άθροισμα των παροχών των δύο (2) με το μεγαλύτερο θεωρητικό πληθυσμό ορόφων ή επιπέδων, καθορίζει το πλάτος των οδεύσεων διαφυγής.
γ. Εφόσον όλες οι οδεύσεις διαφυγής είναι πυροπροστατευμένες με αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες, ο όροφος ή το επίπεδο με το μεγαλύτερο πληθυσμό, καθορίζει την παροχή των οδεύσεων διαφυγής, ανεξαρτήτως αριθμού ορόφων ή επιπέδων.
δ. Το ελάχιστο πλάτος των οδεύσεων διαφυγής και των θυρών των οδεύσεων διαφυγής ορίζεται σε 0,90 μ.
ε. Το πλάτος της όδευσης διαφυγής δεν πρέπει να μειώνεται στην πορεία προς την τελική έξοδο.
3. Έξοδοι κινδύνου
3.1. Αριθμός και πλάτος εξόδων κινδύνου
3.1.1. Απροστάτευτες οδεύσεις διαφυγής
α. Ο αριθμός και το πλάτος των εξόδων κινδύνου ή/και των τελικών εξόδων κινδύνου σε χώρους συνάθροισης κοινού που αναπτύσσονται σε έναν (1) όροφο ή επίπεδο, δίνεται στον Πίνακα 2.
β. Ο αριθμός και το πλάτος των τελικών εξόδων κινδύνου στο επίπεδο εκκένωσης σε χώρους συνάθροισης κοινού που αναπτύσσονται σε δύο (2) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα δίνεται στον Πίνακα 2 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό πληθυσμό. Στην περίπτωση αυτή ο θεωρητικός πληθυσμός υπολογίζεται από το άθροισμα:
i. Του θεωρητικού πληθυσμού του ορόφου εκκένωσης και
ii. Του 1/2 του συνόλου του θεωρητικού πληθυσμού των υπερκείμενων και υποκείμενων ορόφων ή επιπέδων.
3.1.2. Πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής
Ο αριθμός και το πλάτος των εξόδων κινδύνου σε χώρους συνάθροισης κοινού που αναπτύσσονται σε δύο (2) ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα και διαθέτουν πυροπροστατευμένες οδεύσεις διαφυγής με αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες, δίνεται στον Πίνακα 2 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό πληθυσμό κάθε ορόφου ή επιπέδου. Στην περίπτωση αυτή ο αριθμός και το πλάτος των τελικών εξόδων κινδύνου στο επίπεδο εκκένωσης δίνεται στον Πίνακα 2 και είναι σύμφωνα με τον θεωρητικό του πληθυσμό, ο οποίος υπολογίζεται από το άθροισμα:
i. Του θεωρητικού πληθυσμού του ορόφου εκκένωσης και
ii. Του 1/4 του συνόλου του θεωρητικού πληθυσμού των υπερκείμενων και υποκείμενων ορόφων ή επιπέδων.

* Κατ’ εξαίρεση σε υπόγειους χώρους με κύρια χρήση, απαιτούνται δύο (2) έξοδοι κινδύνου.
Για πληθυσμό μεγαλύτερο των 800 ατόμων προστίθεται μία (1) έξοδος κινδύνου πλάτους 1,80 μ. ανά 400 άτομα ή κλάσμα αυτών.
3.2. Διάταξη εξόδων κινδύνου
Εφόσον επιβάλλονται δύο (2) ή περισσότερες έξοδοι ή τελικές έξοδοι κινδύνου, τα πλησιέστερα άκρα τους πρέπει να απέχουν τουλάχιστον το 1/3 της μέγιστης διαγώνιας διάστασης (D) του χώρου κύριας χρήσης. Εφόσον απαιτούνται τρεις (3) ή περισσότερες έξοδοι ή τελικές έξοδοι κινδύνου, η θέση τουλάχιστον δύο (2) εξ’ αυτών, πρέπει να ικανοποιεί τα παραπάνω κριτήρια. (Σχ. 1 και 2). 

4. Όρια μήκους πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής
α. Η μέγιστη απόσταση της πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής από τους χώρους κύριας χρήσης έως την πλησιέστερη έξοδο κινδύνου ορίζεται σε 45 μ. Όταν υπάρχουν δύο (2) ή περισσότερες εναλλακτικές οδεύσεις διαφυγής, αρκεί η μία (1) από αυτές να πληροί το μέγιστο όριο μήκους της πραγματικής απόστασης.
β. Η απόσταση της πραγματικής απροστάτευτης όδευσης διαφυγής, αναφέρεται συνήθως σε οριζόντια διαδρομή.
Όταν στην όδευση περιλαμβάνεται απροστάτευτη κατακόρυφη όδευση, προστίθεται το μήκος του κλιμακοστασίου επαυξημένο κατά 50%.
Γ. Λοιπά χαρακτηριστικά οδεύσεων διαφυγής − εξόδων κινδύνου
1. Οδεύσεις διαφυγής – έξοδοι κινδύνου
1.1. Γενικά
α. Το ελεύθερο ύψος των χώρων, όπου διέρχεται όδευση διαφυγής είναι τουλάχιστον 2,20 μ. και για τις σκάλες, δοκούς, θύρες οδεύσεων τουλάχιστον 2μ. Το ελάχιστος πλάτος της όδευσης διαφυγής των βοηθητικών χώρων, δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο από 0,60 μ.
β. Απαγορεύεται η χρήση των ανελκυστήρων ως οδεύσεων διαφυγής.
γ. Απαγορεύεται η διέλευση οδεύσεων διαφυγής από βοηθητικούς χώρους.
1.2. Κλιμακοστάσια
α. Έξοδοι κινδύνου − θύρες οδεύσεων διαφυγής, από χώρους κύριας χρήσης, πρέπει να διαθέτουν πλατύσκαλο εφόσον οδηγούν σε κλιμακοστάσιο. Το ελάχιστο πλάτος του πλατύσκαλου πρέπει να είναι 0,60 μ.
β. Κάθε θύρα που έχει άμεση πρόσβαση στο κλιμακοστάσιο, πρέπει κατά το άνοιγμά της να μην φράσει σκαλοπάτια ή πλατύσκαλα, ούτε να μειώνει το πλάτος της σκάλας ή του πλατύσκαλου, διασφαλίζοντας μία (1) τουλάχιστον μονάδα πλάτους οδεύσεως διαφυγής (Σχ.3).

δ. Οι κυλιόμενες κλίμακες, γίνονται αποδεκτές ως δεύτερες οδεύσεις διαφυγής μόνο όταν έχουν το απαιτούμενο πλάτος και εφόσον ακινητοποιούνται:
i. Χειροκίνητα με κομβίο διακοπής λειτουργίας και
ii. Αυτόματα σε περίπτωση ενεργοποίησης του συστήματος πυρανίχνευσης, εφόσον απαιτείται.
ε. Οι οδεύσεις διαφυγής πρέπει να είναι πυράντοχης κατασκευής και να μην περιλαμβάνουν καυστά υλικά. Κατ’ εξαίρεση εσωτερικοί εξώστες (πατάρια) της επιχείρησης, εφόσον χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως βοηθητικοί χώροι, είτε ως χώροι κύριας χρήσης με θεωρητικό πληθυσμό μέχρι και 50 άτομα, απαλλάσσονται από την απαίτηση να είναι πυράντοχης κατασκευής. Επίσης, εξωτερικά μεταλλικά κλιμακοστάσια γίνονται αποδεκτά ως δεύτερες οδεύσεις διαφυγής.
1.3. Πυραντίσταση οδεύσεων διαφυγής
1.3.1. Εξωτερικές οδεύσεις
Οι εξωτερικές, οριζόντιες και κατακόρυφες οδεύσεις διαφυγής θεωρούνται ως πυροπροπροστατευμένες εφόσον
είναι μόνιμης πυράντοχης κατασκευής χωρίς να περιλαμβάνουν καυστά υλικά και διαχωρίζονται από το κτίριο με δομικά στοιχεία, με δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον εξήντα (60) λεπτών της ώρας. Η πυραντίσταση των εξωτερικών τοίχων πρέπει να επεκτείνεται εκατέρωθεν του κλιμακοστασίου κατά τουλάχιστον 2 μέτρα.
1.3.2. Εσωτερικές οδεύσεις
Τα περιβλήματα των πυροπροστατευμένων οδεύσεων διαφυγής πρέπει να έχουν δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον εξήντα λεπτών (60΄). Επίσης, τα ανοίγματα που χρησιμοποιούνται ως είσοδοι και έξοδοι της πυροπροστατευμένης όδευσης διαφυγής πρέπει να διαθέτουν αυτοκλειόμενες πυράντοχες πόρτες, με δείκτη πυραντίστασης τουλάχιστον εξήντα λεπτών (60΄).
2. Θύρες
2.1. Κατεύθυνση περιστροφής−πλάτος
Οι θύρες των οδεύσεων διαφυγής− εξόδων κινδύνου των χώρων συνάθροισης κοινού, πρέπει να ανοίγουν προς την κατεύθυνση της διαφυγής. Από την απαίτηση αυτή απαλλάσσονται χώροι συνάθροισης κοινού με συνολικό θεωρητικό πληθυσμό μέχρι και 50 άτομα. Σε κάθε περίπτωση οι θύρες θα πρέπει να παρέχουν το πλήρες πλάτος του ανοίγματός τους (Σχ. 5).

2.2. Θύρες περιορισμού πορείας−ελέγχου
α. Οι αυτόματες μηχανοκίνητες θύρες με αισθητήρες κίνησης που χρησιμοποιούνται στους χώρους συνάθροισης κοινού ως έξοδοι κινδύνου, γίνονται αποδεκτές μόνο όταν παρέχουν το επιβαλλόμενο πλάτος κατά το πλήρες άνοιγμά τους και σε περίπτωση διακοπής ρεύματος, παραμένουν ανοιχτές.
β. Οι θύρες ασφαλείας με ειδικούς μηχανισμούς χρονοκαθυστέρησης που χρησιμοποιούνται σε χώρους συνάθροισης κοινού, γίνονται αποδεκτές μόνο ως δεύτερες έξοδοι κινδύνου και πρέπει να απελευθερώνονται αυτόματα, σε κάθε περίπτωση διακοπής ρεύματος ή ενεργοποίησης του αυτόματου συστήματος πυρανίχνευσης εφόσον αυτό εγκαθίσταται, καθώς και χειροκίνητα με κομβίο απελευθέρωσης.
γ. Θύρες περιστρεφόμενες γύρω από τον κεντρικό άξονα αυτών, ή διατάξεις ελέγχου εισερχομένων ατόμων (όπως σε γήπεδα) δεν γίνονται αποδεκτές.
2.3. Εξοπλισμός
α. Κάθε πόρτα πρέπει να έχει κατάλληλο εξοπλισμό λειτουργίας, ώστε να ανοίγει με προφανή και εύκολο τρόπο.
β. Σύρτες ή παρόμοια μέσα ή συστήματα ασφαλίσεως (όπως χρήση κλειδιού, μαγνητικές κάρτες, πληκτρολόγια απασφαλίσεως) δεν γίνονται αποδεκτά.

1. Όλοι οι χώροι συνάθροισης κοινού, που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας, υποχρεούνται να λαμβάνουν τα παρακάτω προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας:
α. Ανάρτηση πινακίδων σε εμφανή σημεία του χώρου συνάθροισης κοινού, με οδηγίες πρόληψης πυρκαγιάς και τρόπους ενέργειας του προσωπικού σε περίπτωση έναρξης πυρκαγιάς.
β. Σήμανση επικίνδυνων υλικών και χώρων.
γ. Κατάλληλη διευθέτηση του χώρου αποθήκευσης υλών που μπορούν να αναφλεγούν.
δ. Απομάκρυνση των εύφλεκτων και καυστών υλών από θέσεις όπου γίνεται χρήση γυμνής φλόγας, προκαλούνται σπινθήρες και γενικά από πηγές εκπομπής θερμότητας.
ε. Συνεχής καθαρισμός όλων των χώρων και άμεση απομάκρυνση των υλικών που μπορούν να αναφλεγούν.
στ. Στους υπαίθριους χώρους συνάθροισης κοινού απαιτείται αποψίλωση των χώρων από ξηρά χόρτα και απομάκρυνση αυτών.
ζ. Επιμελής συντήρηση, τακτική επιθεώρηση και έλεγχος των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων σύμφωνα με τους σχετικούς κανονισμούς.
η. Επαρκής αερισμός (φυσικός ή τεχνητός) των χώρων αποθήκευσης.
θ. Επιθεώρηση, από υπεύθυνο υπάλληλο, όλων των χώρων μετά τη διακοπή της δραστηριότητας καθώς και κατά τις εργάσιμες ώρες για επισήμανση και εξάλειψη τυχόν υφισταμένων προϋποθέσεων εκδήλωσης πυρκαγιάς.
ι. Θέση εκτός λειτουργίας εγκαταστάσεων κατά τις μη εργάσιμες ημέρες και ώρες, εκτός από εκείνες των οποίων η λειτουργία είναι απαραίτητη.
ια. Σε δεξαμενές υγρών καυσίμων επιβάλλεται λεκάνη ασφαλείας συγκέντρωσης τυχόν διαρροών καυσίμων, επαρκούς χωρητικότητας.
ιβ. Λήψη κάθε άλλου κατά περίπτωση μέτρου που αποβλέπει στην αποφυγή αιτίων και τη μείωση του κινδύνου από πυρκαγιά.
2. Δεν επιτρέπεται:
α. Η τοποθέτηση σε διαδρόμους, κλίμακες, οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου χωρισμάτων μονίμων ή πρόσκαιρων, υλικών και γενικά κάθε αντικειμένου το οποίο μπορεί να μειώσει το πλάτος αυτών ή να εμποδίσει την ελεύθερη κυκλοφορία του κοινού σε περίπτωση κινδύνου.
β. Η διακόσμηση και επένδυση των δαπέδων, των τοίχων και των ορόφων, σε χώρους, οι οποίοι χρησιμοποιούνται από το κοινό, με υλικά που αναφλέγονται εύκολα.
γ. Το κάπνισμα και η χρήση γυμνής φλόγας, όπως σπίρτα και αναπτήρες και η εναπόθεση εύφλεκτων υλικών σε επικίνδυνους χώρους.
δ. Η τοποθέτηση επί των θυρών ή πλησίον αυτών, καθρεπτών ή άλλων αντικειμένων τα οποία δύναται να παραπλανήσουν ως προς την ορθή πορεία για την έξοδο κινδύνου. Παράθυρα, βιτρίνες, καθρέπτες και λοιπές κατασκευαστικές διατάξεις που λόγω μεγέθους ή τύπου κατασκευής, ενδέχεται να δώσουν την εντύπωση θυρών, πρέπει να επισημαίνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μην συγχέονται με τις εξόδους κινδύνου.
ε. Η σήμανση ασφαλείας καθώς και τα μέσα πυροπροστασίας, να καλύπτονται από εμπορεύματα ή άλλα υλικά.
στ. Η χρήση βεγγαλικών, αθυρμάτων και πυροτεχνημάτων σε στεγασμένους χώρους συνάθροισης κοινού. Η χρήση τους σε υπαίθριους χώρους γίνεται με την επιφύλαξη της ισχύουσας νομοθεσίας.

1. Πυροσβεστήρες
Α. Φορητοί πυροσβεστήρες
α. Επιβάλλεται η τοποθέτηση φορητών πυροσβεστήρων ξηρής σκόνης ή βάσης νερού, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 21Α−113Β−C ή/και διοξειδίου του άνθρακα, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 55B−C.
β. Επιβάλλεται η τοποθέτηση ενός (1) πυροσβεστήρα ανά 100 τ.μ. μικτής επιφάνειας.
γ. Στις περιπτώσεις που κατά τους παραπάνω υπολογισμούς, το πηλίκο που προκύπτει είναι δεκαδικός αριθμός, αυτό στρογγυλοποιείται στον πλησιέστερο ακέραιο αριθμό.
δ. Ανεξάρτητα από τους ανωτέρω υπολογισμούς, ο ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων δεν θα είναι μικρότερος από δύο (2).
Β. Πυροσβεστήρες οροφής
Επιβάλλεται η τοποθέτηση αυτοδιεγειρόμενου πυροσβεστήρα οροφής άνωθεν των καυστήρων κεντρικής θέρμανσης στερεών ή υγρών καυσίμων.
2. Χειροκίνητο σύστημα συναγερμού
Χειροκίνητο σύστημα συναγερμού, επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Σε χώρους συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό, πάνω από 250 άτομα.
β. Σε χώρους συνάθροισης κοινού, όπου η κύρια χρήση αναπτύσσεται σε τρία (3) ή περισσότερα επίπεδα.
3. Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης
Αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Στους επικίνδυνους χώρους.
β. Σε χώρους συνάθροισης κοινού, όπου η κύρια χρήση αναπτύσσεται σε τρία (3) ή περισσότερα επίπεδα.
4. Μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο− απλό υδροδοτικό δίκτυο
4.1. Μόνιμο υδροδοτικό πυροσβεστικό δίκτυο επιβάλλεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Σε χώρους συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 250 άτομα.
β. Σε μουσεία, πινακοθήκες, εκθεσιακά κέντρα και παρεμφερείς δραστηριότητες με συνολική στεγασμένη επιφάνεια πάνω από 1.500 τ.μ..
γ. Σε χώρους συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα, των οποίων το δάπεδο βρίσκεται σε ύψος μεγαλύτερο των 20 μ. από τη φυσική στάθμη του εδάφους.
4.2. Χώροι συνάθροισης κοινού που δεν υποχρεούνται στην εγκατάσταση μόνιμου υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου υποχρεούνται, στην εγκατάσταση απλού υδροδοτικού πυροσβεστικού δικτύου.
5. Αυτόματα συστήματα πυρόσβεσης
5.1. Αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης με νερό (καταιονισμού ύδατος) επιβάλλεται να καλύπτει το σύνολο της επιφάνειας των χώρων συνάθροισης κοινού στις παρακάτω περιπτώσεις:
α. Σε χώρους εκθεσιακών κέντρων με συνολική στεγασμένη επιφάνεια πάνω από 3.500 τ.μ..
β. Σε χώρους συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα, των οποίων το δάπεδο βρίσκεται σε ύψος μεγαλύτερο των 23 μ. από τη φυσική στάθμη του εδάφους.
γ. Σε υπόγειους χώρους συνάθροισης κοινού με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα. Το αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης καλύπτει επιπροσθέτως τις απροστάτευτες οδεύσεις διαφυγής, μέχρι την τελική έξοδο κινδύνου. Κατ’ εξαίρεση, δεν απαιτείται η εγκατάσταση του ανωτέρω συστήματος, εφόσον ο χώρος συνάθροισης κοινού βρίσκεται σε πρώτο (1ο) υπόγειο, έχει θεωρητικό πληθυσμό έως 150 άτομα και η μία (1) έξοδος κινδύνου εκβάλλει απευθείας, ή μέσω πυροπροστατευμένης όδευσης διαφυγής, σε υπαίθριο ασφαλή χώρο ή οδό.
5.2. Σύστημα πυρόσβεσης (μη συμπεριλαμβανομένου του συστήματος καταιονισμού ύδατος) επιβάλλεται:
α. Σε χώρους μετασχηματιστών (μέσης ή υψηλής τάσης).
β. Σε δεξαμενές καυσίμων με χωρητικότητα πάνω από 3 κ.μ.
γ. Σε χώρους όπου δεν ενδείκνυται η χρήση νερού (όπως χώροι αρχείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών).
6. Σύστημα τοπικής κατάσβεσης
Σύστημα τοπικής κατάσβεσης εγκαθίσταται στους χώρους παρασκευής φαγητών που χρησιμοποιούν εστίες μαγειρικής και καυτές επιφάνειες.

Α. Γενικά
Ως υπαίθριος χώρος συνάθροισης κοινού νοείται κάθε μη στεγασμένος χώρος συνάθροισης κοινού, του οποίου η όλη διαμόρφωση περιορίζει την ελεύθερη και άμεση διαφυγή του κοινού από το χώρο αυτό προς τα έξω σε ασφαλή χώρο, και απαραίτητα, όλες οι οδεύσεις διαφυγής μέχρι τις τελικές εξόδους δεν διέρχονται μέσα από κλειστούς χώρους.
Β. Υπολογισμός θεωρητικού πληθυσμού, οδεύσεων διαφυγής και εξόδων κινδύνου
Για τις ανάγκες της παρούσας ισχύουν οι παρακάτω προσθήκες ή διαφοροποιήσεις. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται κατά περίπτωση οι διατάξεις των Κεφαλαίων Β΄ και Γ΄.
1. Υπολογισμός θεωρητικού πληθυσμού
Ο θεωρητικός πληθυσμός του στεγασμένου χώρου, όταν αυτός διέρχεται μέσω υπαιθρίου χώρου συνάθροισης κοινού, δεν προσμετρείται για την επιβολή των μέτρων και μέσων πυροπροστασίας.
2. Παροχή οδεύσεων διαφυγής
Η παροχή της όδευσης διαφυγής ανά μονάδα πλάτους (0,60 μ.) των οριζόντιων και κατακόρυφων οδεύσεων διαφυγής καθορίζεται σε 200 άτομα.
3. Έξοδοι κινδύνου
α. Από κάθε σημείο υπαίθριου χώρου συνάθροισης κοινού πρέπει να εξασφαλίζεται η διαφυγή προς τελικές εξόδους, ο αριθμός και τα πλάτη των οποίων δίνονται στον Πίνακα 3.
β. Οι τελικές έξοδοι πρέπει να είναι απομακρυσμένες μεταξύ τους και σε τέτοια διάταξη ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα να φραχθούν συγχρόνως.

Για πληθυσμό μεγαλύτερο των 2700 ατόμων προστίθεται μία (1) έξοδος με πλάτος 1,80 μ. ανά 900 άτομα ή κλάσμα αυτών.
Γ. Ενεργητικά μέσα πυροπροστασίας
1. Φορητοί πυροσβεστήρες
α. Επιβάλλεται η τοποθέτηση φορητών πυροσβεστήρων ξηρής σκόνης ή βάσης νερού, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 21Α−113Β−C ή/και διοξειδίου του άνθρακα, κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 55B−C.
β. Η τοποθέτηση των πυροσβεστήρων να είναι κατά τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε σημείο να απέχει μέχρι 15μ. από τον πλησιέστερο πυροσβεστήρα.
γ. Ανεξάρτητα από τους ανωτέρω υπολογισμούς, ο ελάχιστος αριθμός πυροσβεστήρων δεν θα είναι μικρότερος από δύο (2).
2. Σημεία υδροληψίας
Για την κάλυψη όλων των χώρων, οι υπαίθριοι χώροι συνάθροισης κοινού υποχρεούνται να διαθέτουν επαρκή αριθμό σημείων υδροληψίας που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο ύδρευσης, μέσω εύκαμπτου ελαστικού σωλήνα μήκους 20 μ. και κατάλληλο ακροφύσιο.

Οι διατάξεις του παρόντος:
1. Εφαρμόζονται σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων, υπαίθριους ή ημιυπαίθριους χώρους κτιρίων και οικοπέδων καθώς και στους βοηθητικούς χώρους αυτών, στα οποία διεξάγονται αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες, όπως κλειστά ή ανοιχτά γήπεδα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, βόλεϊ, χάντμπολ, αντισφαίρισης, κολυμβητηρίων.
2. Δεν εφαρμόζονται σε στεγασμένες ή υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις όπου πραγματοποιούνται μουσικές εκδηλώσεις (όπως συναυλίες), εμπορικές εκθέσεις ή άλλες δραστηριότητες.

Οι προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης των φορητών, μόνιμων και λοιπών προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων και μέσων της ισχύουσας νομοθεσίας πυροπροστασίας καθορίζονται στην αριθμ. 15/2014 πυροσβεστική διάταξη , όπως κάθε φορά ισχύει.

1. Μελέτη Πυροπροστασίας− Σχέδια κάτοψης
α. Για τους χώρους συνάθροισης κοινού που εμπίπτουν στις διατάξεις της παρούσας, επιβάλλεται η σύνταξη μελέτης πυροπροστασίας−σχεδίων κάτοψης και τεχνικών περιγραφών μονίμων και λοιπών συστημάτων, σύμφωνα με το συνημμένο Υπόδειγμα, από αρμόδιο τεχνικό επιστήμονα.
β. Από την ανωτέρω υποχρέωση εξαιρούνται οι παρακάτω περιπτώσεις:
i. Χώροι συνάθροισης κοινού για τους οποίους δεν επιβάλλονται από την παρούσα μόνιμα συστήματα πυροπροστασίας εξαιρουμένου του συστήματος τοπικής κατάσβεσης.
ii. Υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις με λιγότερους από 2000 θεατές.
γ. Στις περιπτώσεις της ανωτέρω παρ. (β) ισχύουν επιπροσθέτως τα εξής:
i. Oι ιδιοκτήτες – εκμεταλλευτές των ανωτέρω χώρων συνάθροισης κοινού, υποχρεούται να υποβάλλουν στην Πυροσβεστική Αρχή για έγκριση, σχέδια κάτοψης όλων των χώρων που καταλαμβάνει η επιχείρηση, όπου μεταξύ άλλων σε αυτά ή σε ξεχωριστό υπόμνημα, θα αναγράφονται ή απεικονίζονται ο θεωρητικός πληθυσμός, τα πλάτη εξόδων, το μήκος απροστάτευτης όδευσης διαφυγής, ο δείκτης πυραντίστασης, οι επικίνδυνοι
χώροι, οι χώροι αποθήκευσης και κατανάλωσης υγρών ή αερίων καυσίμων καθώς και τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας.
ii. Όπου από την παρούσα επιβάλλεται η εγκατάσταση συστήματος τοπικής κατάσβεσης, τα σχέδια κάτοψης συνοδεύονται από τεχνική περιγραφή του παραπάνω συστήματος.
iii. Εφόσον ο ενδιαφερόμενος αιτείται την εξέταση αποκλίσεων της παρ. 2 του παρόντος άρθρου, χωρίς να απαιτείται η σύνταξη μελέτης, αυτές αναγράφονται
στα σχέδια κάτοψης ή σε ξεχωριστό υπόμνημα.
δ. Σε περίπτωση που συστεγάζονται χώροι συνάθροισης κοινού, ανεξαρτήτως ιδιοκτησίας−εκμετάλλευσης, δύναται να συντάσσεται ενιαία μελέτη πυροπροστασίας, χωρίς να επιβάλλεται ο πυράντοχος διαχωρισμός τους.
ε. Η μελέτη πυροπροστασίας ή/και τα σχέδια κάτοψης υποβάλλονται προς έγκριση στην αρμόδια κατά τόπο Πυροσβεστική Αρχή. Οι τεχνικές περιγραφές των μονίμων συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας, καθώς
και οι περιγραφές των φορητών και λοιπών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας, αποτελούν Παραρτήματα αυτής σε ξεχωριστά τεύχη, και θεωρούνται σύμφωνα με την αριθμ. 15/2014 πυροσβεστική διάταξη .
2. Αποκλίσεις
α. Χώροι συνάθροισης κοινού που λειτουργούν σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων με ημερομηνία αίτησης για έκδοση οικοδομικής άδειας πριν τις 17−02−1989, και μετά από αιτιολογημένη έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα είναι αδύνατη η πλήρης συμμόρφωση με τους όρους των άρθρων 3, 4, παρ. Β του άρθρου 8, παρ. Γ του άρθρου 11, καθώς και παρ. Β του άρθρου 12, η Πυροσβεστική Αρχή δύναται να εγκρίνει αποκλίσεις από την εφαρμογή των όρων αυτών, ύστερα από απόφαση τριμελούς Επιτροπής αποτελούμενης από βαθμοφόρους παραγωγικής Σχολής του Πυροσβεστικού Σώματος, στην οποία συμμετέχει ένας (1) τουλάχιστον Αξιωματικός, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα παραβλάπτεται ο βασικός σκοπός της πυροπροστασίας του κοινού, με ανάλογη αύξηση των προληπτικών ή/και κατασταλτικών μέτρων και μέσων πυροπροστασίας.
β. Την απόφαση της Πυροσβεστικής Αρχής, δύναται να προσβάλει ο ενδιαφερόμενος, με ένστασή του που υποβάλλεται εντός μηνός στην κατά τόπο αρμόδια Πυροσβεστική Αρχή, μετά από αιτιολογημένη έκθεση του αρμόδιου τεχνικού επιστήμονα. Η εν λόγω ένσταση εξετάζεται από Δευτεροβάθμια Επιτροπή, συγκροτούμενη με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, ύστερα από πρόταση της αρμόδιας Πυροσβεστικής Αρχής και αποτελείται από το Διοικητή αυτής ως Πρόεδρο και δύο (2) Διπλωματούχους Μηχανικούς που έχουν την ιδιότητα του Δημοσίου Υπαλλήλου. Σε περίπτωση αδυναμίας συγκρότησης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής σε κάποια πόλη, ο κατά τόπο αρμόδιος Διοικητής διαβιβάζει την υποβληθείσα ένσταση με το σχετικό φάκελο στη έχουσα αυτή τη δυνατότητα πλησιέστερη Υπηρεσία του Πυροσβεστικού Σώματος. Στην περίπτωση αυτή η Δευτεροβάθμια Επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του οικείου Αντιπεριφερειάρχη, μετά από πρόταση του Διοικητή της Υπηρεσίας αυτής και απαρτίζεται από το Διοικητή της αρμόδιας πλέον Πυροσβεστικής Αρχής και δύο (2) Διπλωματούχους Μηχανικούς που έχουν την ιδιότητα του Δημοσίου Υπαλλήλου, οι οποίοι υπηρετούν
σε Υπηρεσία που εδρεύει στην περιοχή δικαιοδοσίας του Αντιπεριφερειάρχη αυτού. Στην αυτοψία που διενεργείται από τις παραπάνω Επιτροπές δικαιούται να παρίσταται ο ενδιαφερόμενος ή/και ο μελετητής.