Αρ. Πρωτ. 131289/1988 (ΦΕΚ /-- 28.6.1988)

Άρθρο 1

Με τη διατύπωση του άρθρου 1 του διατάγματος επεκτείνεται ρητά η υποχρέωση απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας σε επιχειρήσεις που θα απασχολήσουν μετά την 21-6-88 έστω και για μία φορά 150 ή περισσότερους εργαζόμενους με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 1568/85 δηλαδή ότι απασχολούν κατά ετήσιο μέσο όρο 50 ή περισσότερους εργαζόμενους.
Με το ίδιο άρθρο επεκτείνεται, επίσης, το δικαίωμα των εργαζομένων να συνιστούν Επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, ή να ορίζουν εκλεγμένο αντιπρόσωπο για την υγιεινή και την ασφάλεια, (με την προϋπόθεση φυσικά του άρθρου 3 του Ν. 1568/85 δηλαδή ότι στην επιχείρηση δεν υπάρχουν αντιπρόσωποι ή συμβούλια εργαζομένων που προβλέπονται από Νόμο), σε επιχειρήσεις που θα απασχολήσουν μετά την 21-6-88 έστω και για μία φορά 150 ή περισσότερους εργαζομένους και με δεύτερη προϋπόθεση ότι εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 1568/85 δηλαδή ότι απασχολούν 20 άτομα και πάνω. 
Με τις παραπάνω ρυθμίσεις επιλύονται τα οποία προβλήματα είχαν τεθεί και παύουν να ισχύουν οι διάφορες ερμηνείες που είχαν δοθεί από την υπηρεσία μας γραπτά ή προφορικά.
Έτσι λοιπόν σαν παράδειγμα μπορούμε να πούμε ότι αν μια επιχείρηση την 1-6-85 είχε 165 άτομα και σήμερα έχει κατά ετήσιο μέσο όρο 80, συνεχίζει να εμπίπτει στις διατάξεις του Νόμου. Ο υπολογισμός βέβαια για την απασχόληση του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας θα γίνει με βάση τον σημερινό αριθμό των εργαζομένων. Η ίδια επιχείρηση εκφεύγει απ’ την υποχρέωση παροχής των υπηρεσιών τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας αν το προσωπικό της μειωθεί κάτω των 50 ατόμων κατά ετήσιο μέσο όρο.
Ευνόητο είναι ότι για επιχειρήσεις που την 1/6/85 δεν είχαν το ελάχιστο απαιτούμενο προσωπικό των 150 ατόμων ή ιδρύθηκαν αργότερα και μετά την 21-6-88 απέκτησαν σε κάποια στιγμή 150 άτομα εμπίπτουν πλέον στις διατάξεις του Νόμου για απασχόληση τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας έστω και αν μεταγενέστερα μειωθεί το προσωπικό μέχρι τα 50 άτομα κατά ετήσιο μέσο όρο όχι όμως και κάτω απ’ τον αριθμό αυτό.

Άρθρο 2

Με το άρθρο αυτό κατατάσσονται όλοι οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας σε τρεις (3) κατηγορίες, για να δοθεί η δυνατότητα να συσχετισθεί το επίπεδο γνώσεων του τεχνικού ασφάλειας και ο χρόνος απασχόλησης με το είδος της δραστηριότητας της επιχείρησης, επιταγή που απορρέει απ’ τα άρθρα 5 και 12 του Ν. 1568/85.
Στους πίνακες των κατηγοριών των κλάδων και δίπλα σε κάθε κλάδο σημειώνεται ο κωδικός αριθμός του, σύμφωνα με την “Στατιστική ταξινόμηση των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας” της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (έκδοση 1980), για να διευκολύνεται η ένταξη ενός κλάδου στην αντίστοιχη κατηγορία του.
Η κατηγορία Β δεν περιέχει αναλυτικά τους κλάδους που ανήκουν σ’ αυτήν. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται κάθε κλάδος που δεν μπορεί να ενταχθεί σε καμμιά απ’ τις κατηγορίες Α και Γ.
Διευκρινίζεται ότι μια επιχείρηση δεν είναι υποχρεωτικό να ενταχθεί σε μία και μόνο κατηγορία. Ανάλογα με τις δραστηριότητες της επιχείρησης κάθε δραστηριότητα μπορεί να ενταχθεί και σε διαφορετική κατηγορία.

Άρθρο 3

Με το άρθρο 3 καθορίζεται ο ελάχιστος πραγματικός χρόνος απασχόλησης του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων και το είδος της επιχείρησης, την κατηγορία δηλ. του κλάδου που εντάσσεται η επιχείρηση σύμφωνα με το άρθρο 2.
Ο ελάχιστος χρόνος απασχόλησης υπολογίζεται σε ετήσια βάση με τους συντελεστές που αντιπροσωπεύουν τις ετήσιες ώρες απασχόλησης του γιατρού και του τεχνικού ανά εργαζόμενο.
Για παράδειγμα εάν σε μία επιχείρηση που ανήκει στη κατηγορία Α απασχολούνται 1500 άτομα, ο χρόνος απασχόλησης του τεχνικού για τα 500 πρώτα άτομα θα υπολογισθεί με συντελεστή 3,5, για τα επόμενα 500 με συντελεστή 3,0, και για τα υπόλοιπα με συντελεστή 2,5, ο δε χρόνος απασχόλησης του γιατρού και για τα 1500 άτομα θα υπολογισθεί με συντελεστή 0,8. Μια άλλη δέσμευση για τον ελάχιστο χρόνο απασχόλησης του τεχνικού και του γιατρού είναι ότι εάν απ’ τον υπολογισμό προκόψει χρόνος μικρότερος των 75 ωρών τότε ο ελάχιστος ετήσιος χρόνος ορίζεται στις 75 ώρες.
Σε καμμιά δηλαδή περίπτωση ο ετήσιος χρόνος απασχόλησης του τεχνικού και του γιατρού δεν πρέπει να είναι μικρότερος των 75 ωρών
Επιπρόσθετα στο ίδιο άρθρο ορίζεται ότι για την κατανομή κατά μήνα του χρόνου απασχόλησης του τεχνικού και του γιατρού πρέπει να υπάρχει σύμφωνος γνώμη της Ε.Υ.Α.Ε.

Άρθρο 4

Στο άρθρο 4 καθορίζεται το απαιτούμενο επίπεδο γνώσεων του τεχνικού ασφάλειας το οποίο συναρτάται με το είδος της επιχείρησης, συνδυάζεται δηλαδή με τις κατηγορίες του άρθρου 2 και με τον αριθμό των εργαζομένων.

Άρθρο 5

Στο άρθρο αυτό καθορίζονται ποιες είναι οι επιτρεπόμενες ειδικότητες των τεχνικών ασφάλειας κατά κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Όπου στις επιτρεπόμενες ειδικότητες αναφέρεται π.χ. Μηχανολόγος ή Ηλεκτρολόγος ή χημικός μηχανικός κ.λ.π. μπορεί να απασχολείται ως τεχνικός ασφάλειας και κάτοχος πτυχίου ή διπλώματος εκπαιδευτικού ιδρύματος του εσωτερικού ή του εξωτερικού εφ’ όσον το πτυχίο ή δίπλωμα αυτό αναγνωρίζεται ως ισότιμο του διπλώματος αντιστοίχου ειδικότητας.
Υπενθυμίζουμε ακόμη ότι σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 3 του άρθρου 5 του Ν. 1568/85 οι κάτοχοι τίτλων ή πιστοποιητικών τεχνικών ασφάλειας εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του εξωτερικού μπορούν να εργάζονται ως τεχνικοί ασφάλειας σε όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις εφ’ όσον το πτυχίο τους αντιστοιχεί τουλάχιστον στο επίπεδο σπουδών που αναφέρεται στο άρθρο 4 του διατάγματος.
 

Το παρόν διάταγμα έχει εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του Ν. 1568/85. Άρα οι παραβάτες αντιμετωπίζουν τις προβλεπόμενες Διοικητικές και Ποινικές κυρώσεις των άρθρων 33, 34 όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 19 παρ.9 του Ν. 1767/88, και 35 του Ν. 1568/85.
Η εκ νέου αναγραφή των παραπάνω κυρώσεων στο διάταγμα αυτό, κρίθηκε και με την αριθ. 456/1987 γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικράτειας ως μη σκόπιμη δεδομένου ότι οι προαναφερθείσες διατάξεις ρητά αναφέρουν ότι οι κυρώσεις επιβάλλονται σε περιπτώσεις παραβάσεων του Ν. 1568/85 ή των διοικητικών και κανονιστικών πράξεων που θα εκδοθούν σε εφαρμογή του.
 

Κάθε Επιθεώρηση Εργασίας θα πρέπει με κάθε μέσο και τρόπο να ενημερώνει συνεχώς τους εργαζόμενους και εργοδότες για τις ρυθμίσεις που γίνονται με το διάταγμα και τα δικαιώματα και υποχρεώσεις τους αντιστοίχως, που απορρέουν απ’ αυτό.
Επίσης οι Επιθεωρήσεις Εργασίας πρέπει να παρακολουθούν την εφαρμογή του διατάγματος για να μπορούν να δίνουν ανά πάσα στιγμή στοιχεία για την πορεία εφαρμογής του. Για το λόγο αυτό οι κατάλογοι που υπάρχουν στις επιθεωρήσεις με τις επιχειρήσεις που είχαν υποχρέωση εφαρμογής του Κεφ.Α του Ν. 1568/85 πρέπει να συμπληρωθούν με τις καινούργιες υπόχρεες επιχειρήσεις.
Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του θέματος αναγνωρίζεται ότι κατά την πρώτη εφαρμογή του θα προκόψουν ερωτηματικά και αμφισβητήσεις για την ακριβή έννοια ή ερμηνία διατάξεων όρων κ.λ.π. Για το λόγο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε ότι, όταν επισημαίνετε σημεία που έχουν ανάγκη αποσαφήνισης ή που δημιουργούν προβλήματα στη πράξη θα πρέπει να μας τα θέτετε υπόψη για την κατά το δυνατό ομοιόμορφη αντιμετώπισή τους, με ταυτόχρονη επιδίωξή μας την ενημέρωση όλων των υπηρεσιών μας με συμπληρωματικές εγκυκλίους που θα ακολουθήσουν.
Στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I που ακολουθεί αναλύεται παράδειγμα υπολογισμού του χρόνου απασχόλησης του ΤΑ και ΓΕ, και στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II αναγράφονται τα Νομοθετήματα με τα οποία ρυθμίζεται μέχρι τώρα η υποχρέωση απασχόλησης Τ.Α - Γ.Ε στις επιχειρήσεις καθώς επίσης και το δικαίωμα των εργαζομένων να έχουν Επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ
 

Σε μία Υφαντική βιομηχανία απασχολούνται 10.000 άτομα. Εξ αυτών στα βαφεία της επιχείρησης απασχολούνται 2.500 άτομα και στις διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες 2.000 άτομα.

Ο ελάχιστος χρόνος απασχόλησης (Χ.Α) του Τ.Α και του Γ.Ε υπολογίζεται ως εξής:

α) Βαφεία (Ανήκουν στην κατηγορία Α)
Χ.Α.Τ.Α1 = 3,5 χ 500+3, 0x500+2, 5x1500 = 7.000 ώρες
Χ.Α.Γ.Ε1 = 0,8x2500 = 2.000 ώρες.

β) Διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες (Ανήκουν στην κατηγορία Γ)
Χ.Α.Τ.Α3 = 2000x0,4=800 ώρες
Χ.Α.Γ.Ε3 = 2000x0,4=800 ώρες

γ) Υπόλοιπη Επιχείρηση (Ανήκει στη κατηγορία Β)
Χ.Α.Τ.Α2 = 1000x2,5+4000x1,5+500x1,0 = 9000 ώρες
Χ.Α.Γ.Ε2 = 5500x0,6=3300 ώρες

Συνολικός ετήσιος χρόνος απασχόλησης Τ.Α :
Χ.Α.Τ.Α = ΧΑΤΑ1 = ΧΑΤΑ 2 + ΧΑΤΑ 3 = 16.800 ώρες

Συνολικός ετήσιος χρόνος απασχόλησης Γ.Ε :
Χ.Α.Γ.Ε = ΧΑΓΕ1 + ΧΑΓΕ2 + ΧΑΓΈ3 = 6100 ώρες

Εάν δεχθούμε ότι ο τεχνικός ασφάλειας θα απασχολείται 40 ώρες την εβδομάδα τότε ο ετήσιος χρόνος απασχόλησης που είναι

47 εβδομ. X 40 ώρες = 1880 ώρες

Για την παραπάνω επιχείρηση απαιτούνται :
(16.800 : 1880 = 8,9)

8 Τ.Α. πλήρους απασχόλησης που θα καλύπτουν τις
8 χ 1880 = 15.040 ώρες και 1 Τ.Α.
μερικής απασχόλησης που θα καλύπτει τις υπόλοιπες ώρες ήτοι τις
16.800 - 15.040 = 1760 ώρες.

Απ’ τους 8 Τ.Α ένας πρέπει να έχει τα προσόντα των εδαφίων α ή β της τταρ.1 του άρθ. 5 του Ν. 1568/85 και ένας ακόμη τα προσόντα των εδαφίων α ή β ή γ της παρ.1 του άρθρου 5 του ιδίου Νόμου.
Οι υπόλοιποι (6+1) Τ.Α. μπορούν να έχουν τα προσόντα των εδαφίων α ή β ή γ ή δ της παρ.1 του αρθρ. 5 του Ν. 1568/85.
Οι ειδικότητες των παραπάνω τεχνικών ασφάλειας θα επιλεγούν απ’ τις προβλεπόμενες ειδικότητες του εδαφίου 8 του άρθρου 5 του παρόντος Π.Δ. 294/88.

Εάν επίσης δεχθούμε ότι ο Γιατρός εργασίας θα απασχολείται 40 ώρες την εβδομάδα τότε ο ετήσιος χρόνος απασχόλησής του θα είναι 47 εβδομ.χ 40 ώρες = 1880 ώρες.

Για την παραπάνω επιχείρηση απαιτούνται:
(6100: 1880 = 3,25)

3 Γ.Ε πλήρους απασχόλησης που θα καλύπτουν τις 3x1880 = 5640 ώρες και ένας ακόμη μερικής απασχόλησης που θα καλύπτει τις υπόλοιπες ώρες ήτοι τις 6100 - 5640 = 460 ώρες. 
 

Νομοθετήματα με τα οποία ρυθμίζεται η υποχρέωση απασχόλησης Τεχνικού ασφάλειας και Γιατρού Εργασίας στις επιχειρήσεις καθώς επίσης και το δικαίωμα των εργαζομένων να συστήνουν Επιτροπή υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
α) Ν. 1568/85 “Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων”.
β) Π.Δ. 289/86 Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων σε χώρους εργασίας που εποπτεύονται από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας”.
γ) Π.Δ. 94/87 “Προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται στο μεταλλικό μόλυβδο και τις ενώσεις ιόντων του κατά την εργασία”.
δ) Π.Δ. 315/87 “Σύσταση επιτροπής υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας (Σ Υ A Ε) σε εργοτάξια οικοδομών και εν γένει τεχνικών έργων”.
ε) Π.Δ. 70α/88 “Προστασία των εργαζομένων που εκτίθενται σε αμίαντο κατά την εργασία”.
στ) Ν. 1767/88 “Συμβούλια εργαζομένων και άλλες εργατικές διατάξεις -
κύρωση της 135 Δ.Σ.Ε.”
ζ) Π.Δ. 294/88 "Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφάλειας για τις επιχειρήσεις εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 παρ.1 του Ν. 1568/85”.

Σύμφωνα με τα παραπάνω Νομοθετήματα :
1)  Υποχρέωση παροχής υπηρεσιών τεχνικού ασφάλειας έχουν οι επιχειρήσεις που απασχολούν κατά ετήσιο μέσο όρο πάνω από 50 εργαζόμενους και απασχολούσαν την 1-6-85 ή θα απασχολήσουν έστω και για μία φορά μετά την 21-6-88 150 ή περισσότερους εργαζόμενους.
[άρθρο 4 Ν. 1568/85 και άρθρο 1 Π.Δ. 294/88]

2)  Υποχρέωση παροχής υπηρεσιών γιατρού εργασίας έχουν οι επιχειρήσεις που έχουν την υποχρέωση παροχής υπηρεσιών τεχνικού ασφάλειας και επί πλέον :
α) Οι επιχειρήσεις του άρθρου 1 του Π.Δ. 94/87 σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 2 του ιδίου διατάγματος ανεξαρτήτως αριθμού εργαζομένων.
β) Οι επιχειρήσεις του άρθρου 1 του Π.Δ. 70α/88, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 του ιδίου διατάγματος, ανεξαρτήτως αριθμού εργαζομένων.

3)    Επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας συστήνονται:
α) Στις επιχειρήσεις που εκλέγονται και συγκροτούνται Συμβούλια των εργαζομένων προβλεπόμενα από Νόμο (π.χ. Ν. 1767/88).
β) Στις επιχείρησες που δεν έχουν συγκροτηθεί Συμβούλια εργαζόμενων προβλεπόμενα από Νόμο, απασχολούν 20 τουλάχιστον εργαζόμενους και απασχολούσαν την 1-6-85 ή απασχολήσουν μετά την 21-6-88 έστω και για μία φορά 150 ή περισσότερους εργαζόμενους, γ) Στα εργοτάξια οικοδομών και τεχνικών έργων στα οποία απασχολούνται πάνω από 100 άτομα.