1. Τις διατάξεις των άρθρων 1−16 του ν. 3982/2011 «Απλοποίηση της αδειοδότησης τεχνικών επαγγελματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών πάρκων και άλλες διατάξεις» (Α΄ 143), όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με το άρθρο 228 παρ. 1−6 του ν. 4072/2012 «Βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος− Νέα εταιρική μορφή− Σήματα− Μεσίτες Ακινήτων− Ρύθμιση θεμάτων ναυτιλίας, λιμένων, αλιείας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 86), ιδίως δε το άρθρο 4 παρ. 2 του νόμου αυτού.
2. Το ν.3369/2005 «Συστηματοποίηση της διά βίου μάθησης και άλλες διατάξεις» (Α΄ 171), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 
3. Το ν. 3879/2010 «Ανάπτυξη της Δια Βίου Μάθησης και λοιπές διατάξεις» (Α΄ 163), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
4. Τις διατάξεις του άρθρου πρώτου, παράγραφος Θ’ του ν. 4093/2012 «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016 – Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016» (Α΄222), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. 
5. Το ν. 4115/2013 «Οργάνωση και λειτουργία Ιδρύματος Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης και Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού και άλλες διατάξεις» (Α΄ 24), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
6. Το ν. 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (Α΄193), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
7. Το άρθρο 90 του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98).
8. Το π.δ. 112/2012 «Καθορισμός ειδικοτήτων και βαθμίδων επαγγελματικών προσόντων για την επαγγελματική δραστηριότητα της κατασκευής, συντήρησης και επισκευής υδραυλικών εγκαταστάσεων και προϋποθέσεις για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής από φυσικά πρόσωπα» (Α΄ 197).
9. Το π.δ. 113/2012 «Καθορισμός ειδικοτήτων για την επαγγελματική δραστηριότητα του χειρισμού μηχανημάτων τεχνικών έργων, καθορισμός κριτηρίων για την κατάταξη των μηχανημάτων σε ειδικότητες και ομάδες, καθορισμός επαγγελματικών προσόντων και προϋποθέσεων για την άσκηση της επαγγελματικής αυτής δραστηριότητας από φυσικά πρόσωπα και άλλες ρυθμίσεις» (Α΄ 198).
10. Το π.δ. 114/2012 «Καθορισμός ειδικοτήτων και βαθμίδων επαγγελματικών προσόντων για την επαγγελματική δραστηριότητα της κατασκευής, συντήρησης, επισκευής και επιτήρησης της λειτουργίας των εγκαταστάσεων καύσης υγρών και αερίων καυσίμων για την παραγωγή ζεστού νερού, καθορισμός επαγγελματικών προσόντων και προϋποθέσεων για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής από φυσικά πρόσωπα και άλλες ρυθμίσεις» (Α΄ 199).
11. Το π.δ. 115/2012 «Καθορισμός ειδικοτήτων και βαθμίδων για τις επαγγελματικές δραστηριότητες: (α) της εκτέλεσης, συντήρησης, επισκευής και επιτήρησης της λειτουργίας μηχανολογικών εγκαταστάσεων σε βιομηχανίες και άλλες μονάδες, (β) του χειρισμού και της επιτήρησης ατμολεβήτων και (γ) της εκτέλεσης τεχνικού έργου και της παροχής τεχνικής υπηρεσίας για εργασίες ηλεκτροσυγκόλλησης και οξυγονοκόλλησης, καθορισμός επαγγελματικών προσόντων και προϋποθέσεων για την άσκηση των δραστηριοτήτων αυτών από φυσικά πρόσωπα και άλλες ρυθμίσεις» (Α΄ 200).
12. Το π.δ. 1/2013 «Καθορισμός βαθμίδων επαγγελματικών προσόντων για την επαγγελματική δραστηριότητα της εκτέλεσης συντήρησης, επισκευής και επιτήρησης της λειτουργίας ψυκτικών εγκαταστάσεων και προϋποθέσεις για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής από φυσικά πρόσωπα» (Α΄ 3).
13. Το π.δ. 108/2013 «Καθορισμός ειδικοτήτων και βαθμίδων επαγγελματικών προσόντων για την επαγγελματική δραστηριότητα της εκτέλεσης, συντήρησης, επισκευής και λειτουργίας ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και προϋποθέσεις για την άσκηση της δραστηριότητας αυτής από φυσικά πρόσωπα» (Α΄ 141).
14. Το π.δ. 229/1986 «Σύσταση και οργάνωση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας» (Α΄ 96) και το π.δ. 396/1989 «Οργανισμός της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας» (Α΄ 172), όπως συμπληρώθηκε και τροποποιήθηκε με το π.δ. 342/1990 (Α΄ 135) και το π.δ. 189/1995 (Α΄ 99), το άρθρο 21 του ν. 2367/1995 (Α΄ 261) και το π.δ. 182/2005 (Α΄ 230).
15. Το π.δ. 85/2012 (Α΄ 141) «Ίδρυση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά και κατάργηση υπηρεσιών» όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 118/2013 (Α΄ 152) «Τροποποίηση του π.δ. 85/2012 (Α΄ 141) − Ίδρυση Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και μετονομασία των Υπουργείων Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων και Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού σε Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και σε Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων αντιστοίχως».
16. Το π.δ. 89/2014 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 134). 
17. Την 34658/4.7.2014 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας» (Β’ 1825).
18. Την 10136/ΙΑ/18.11.2012 απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού «Καθορισμός απαιτούμενων δικαιολογητικών για τη χορήγηση, την τροποποίηση και την επικαιροποίηση άδειας Ιδιωτικού Σχολείου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Κολλεγίου, Φροντιστηρίου και Κέντρου Ξένων Γλωσσών, ιδιωτικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ι.Ε.Κ.), Κέντρου Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου Ένα και Κέντρου Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου Δύο σε φυσικά, νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων και ΝΠΔΔ» (Β΄3057).
19. Την 10131/ΙΑ/18.11.2012 απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού «Καθορισμός διαδικασίας της υποβολής των προγραμμάτων σπουδών ιδιωτικού σχολείου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Κολλεγίου, ιδιωτικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ι.Ε.Κ.), Κέντρου Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου Ένα και Κέντρου Διά Βίου Μάθησης Επιπέδου Δύο» (Β΄3057).
20. Την 10135/18.11.2012 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού «Καθορισμός ποσού παραβόλων και χρηματικών ποσών για παρόχους ιδιωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης κατά την παράγραφο Θ του ΠΡΩΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ του ν. 4093/2012» (Β΄3057).
21. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.
22. Την 203/2014 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας κατόπιν πρότασης του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, αποφασίζουμε:

Αντικείμενο του παρόντος προεδρικού διατάγματος αποτελεί ο καθορισμός προϋποθέσεων αντικατάστασης της επαγγελματικής εμπειρίας με παρακολούθηση ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που παρέχονται από εγκεκριμένους φορείς επαγγελματικής κατάρτισης, για τη λήψη άδειας για την άσκηση αντίστοιχης επαγγελματικής δραστηριότητας σε:
(α) Υδραυλικές εγκαταστάσεις, όπως καθορίζονται στο π.δ. 112/2012.
(α) Χειρισμό μηχανημάτων τεχνικών έργων, όπως καθορίζονται στο π.δ. 113/2012.
(γ) Εγκαταστάσεις καύσης υγρών και αερίων καυσίμων, όπως καθορίζονται στο π.δ. 114/2012.
(δ) Μηχανολογικές εγκαταστάσεις σε βιομηχανίες και άλλες μονάδες, ατμολέβητες, καθώς και εργασίες ηλεκτροσυγκόλλησης και οξυγονοκόλλησης, όπως καθορίζονται στο π.δ. 115/2012.
(ε) Ψυκτικές εγκαταστάσεις, όπως καθορίζονται στο π.δ. 1/2013 .
(στ) Ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, όπως καθορίζονται στο π.δ. 108/2013.
Ειδικότερα καθορίζονται θέματα που αφορούν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις έγκρισης των φορέων επαγγελματικής κατάρτισης και έγκρισης των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, τη δομή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση της προϋπηρεσίας, τα δικαιολογητικά και τη διαδικασία για την έγκριση των φορέων, τη διαδικασία και τον τρόπο διενέργειας του ελέγχου των εγκεκριμένων φορέων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

Για τους σκοπούς του παρόντος διατάγματος ισχύουν οι κάτωθι ορισμοί:
1. «Φορέας επαγγελματικής κατάρτισης»: το Κέντρο Δια Βίου Μάθησης του άρθρου 17 παρ. 1 περίπτ. γ) του ν.4186/2013.
2. «Πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης»: η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 7 του ν. 3879/2010.
3. «Βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης»: η βεβαίωση του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως αντικαταστάθηκε από την περ.8 της παρ.1 του άρθρου 11 του ν.4229/2014 (Α΄ 8), που λαμβάνουν οι απόφοιτοι προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης.
4. «Ειδικό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης»: το πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης το οποίο δύναται να αντικαταστήσει προϋπηρεσία που απαιτείται για τη λήψη άδειας άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας του ν. 3982/2011 .
5. «Πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης»: η βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης και η βεβαίωση συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης.

1. Η προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας:
Ι. Αρχιτεχνίτη υδραυλικού κατά τις διακρίσεις: (ι) των περιπτώσεων (α), (β),(γ) και (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α του π.δ. 112/2012, (ιι) του άρθρου 5 παρ.2.Β του π.δ. 112/2012 και (ιιι) του άρθρου 9 παρ.5 περίπτ.(β) του π.δ. 112/2012
ΙΙ. Εργοδηγού υδραυλικού κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 5, παρ.3 του π.δ. 112/2012 δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 10 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος. 
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 112/2012 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 4 του π.δ. 112/2012 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος του άρθρου 2 παρ.4 του π.δ. 112/2012 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 112/2012, για την αμέσως κατώτερη βαθμίδα την οποία αφορά η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού.
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

1. Η εξειδικευμένη ανά περίπτωση προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας:
Ι. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 1ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 1ης ειδικότητας.
II. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 1ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 1ης ειδικότητας.
ΙII. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 2ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 2ης ειδικότητας.
IV. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 2ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 2ης ειδικότητας.
V. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 3ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 3ης ειδικότητας.
VI. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 3ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 3ης ειδικότητας.
VIΙ. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 4ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 4ης ειδικότητας.
VIII. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 4ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012  σε μηχανήματα έργων 4ης ειδικότητας.
ΙX. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 5ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 5ης ειδικότητας.
X. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 5ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 5ης ειδικότητας.
XΙ. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 6ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 6ης ειδικότητας.
XII. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 6ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 6ης ειδικότητας.
XΙII. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 7ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 7ης ειδικότητας.
XIV. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 7ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 7ης ειδικότητας.
XV. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Β, 8ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αα), (βα), (γα) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) του άρθρου 9 παρ. 11, (v) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vi) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 8ης ειδικότητας.
XVI. Χειριστή μηχανημάτων έργου ομάδας Α, 8ης ειδικότητας του π.δ. 113/2012, κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (αβ), (ββ), (γβ) και της περίπτωσης (δ) του άρθρου 5 της παρ. 2.Α., (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β., (iii) του άρθρου 5 παρ. 3, (iv) των περιπτώσεων α), β), γ) και δ) του άρθρου 9 παρ. 10, (v) του άρθρου 9 παρ. 11, (vi) του άρθρου 9 παρ. 12 και (vii) του άρθρου 9 παρ. 13 του π.δ. 113/2012 σε μηχανήματα έργων 8ης ειδικότητας, δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 11 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος. 
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 113/2012 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 4 του π.δ. 113/2012 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη ειδικότητα και βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος του άρθρου 2 παρ.1 περίπτ. (γ) και του άρθρου 2 παρ.5 αντίστοιχα του π.δ. 113/2012 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 113/2012.
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

1. Η προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας του π.δ. 114/2012:
Ι. Αρχιτεχνίτη εγκαταστάσεων καύσης κατά τις διακρίσεις: (i) των περιπτώσεων (α), (β) και (γ) του άρθρου 5 παρ. 2. και (ii) του άρθρου 9 παρ. 7 περίπτ. (β). 
ΙΙ. Εγκαταστάτη εγκαταστάσεων καύσης κατά τις διακρίσεις: (i) του άρθρου 5, παρ.3 και (ii) των περιπτώσεων (δ), (στ) και (ζ) του άρθρου 9 παρ. 7 του π.δ. 114/2012.
δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 12 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος. 
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 114/2012 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατάτα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 4 του π.δ. 114/2012 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος του άρθρου 2 παρ.4 του π.δ. 114/2012 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 114/2012, για την αμέσως κατώτερη βαθμίδα την οποία αφορά η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού.
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

1. Η εξειδικευμένη προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας:
Ι. Αρχιτεχνίτη μηχανικού εγκαταστάσεων 1ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις: (i) των παρ. 2 και παρ. 6 του άρθρου 12 του v και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περιπτ. (θ) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 1ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
ΙΙ. Αρχιτεχνίτη μηχανικού εγκαταστάσεων 2ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις: (i) των παρ. 2 και παρ. 6 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012 και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περιπτ. (θ) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 2ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
ΙΙΙ. Αρχιτεχνίτη μηχανικού εγκαταστάσεων 3ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις: (i) των παρ. 2 και παρ. 6 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012 και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περιπτ. (θ) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 3ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
ΙV. Αρχιτεχνίτη μηχανικού εγκαταστάσεων 4ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις: (i) των παρ. 2 και παρ. 6 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012 και (ii) των περιπτώσεων (θ) και (λ) του άρθρου 13 παρ. 2 του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 4ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
V. Εργοδηγού μηχανικού εγκαταστάσεων 1ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις: (i) των παρ. 3, παρ. 5 περίπτ. (δ) και παρ. 8 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012, και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περίπτ. (η) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 1ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
VΙ. Εργοδηγού μηχανικού εγκαταστάσεων 2ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις : (i) των παρ. 3, παρ. 5 περίπτ. (δ) και παρ. 8 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012, και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περίπτ. (ζ) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 2ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
VΙΙ. Εργοδηγού μηχανικού εγκαταστάσεων 3ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις : (i) των παρ. 3, παρ. 5 περίπτ. (δ) και παρ. 8 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012, και (ii) του των περιπτώσεων (β) και (δ) του άρθρου 13 παρ. 2 του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 3ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
VIII. Εργοδηγού μηχανικού εγκαταστάσεων 4ης ειδικότητας κατά τις διακρίσεις : (i) των παρ. 3, παρ. 5 περίπτ. (δ) και παρ. 8 του άρθρου 12 του π.δ. 115/2012, και (ii) του άρθρου 13 παρ. 2 περίπτ. (κ) του π.δ. 115/2012, σε εγκαταστάσεις 4ης ειδικότητας του άρθρου 9 παρ. 2. του π.δ. 115/2012 αντίστοιχα.
Χ. Αρχιτεχνίτη οξυγονοκολλητή B΄ τάξης κατά τις διακρίσεις: (i) των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) της παρ. 2.Α. του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (ii) του άρθρου 18 παρ. 2.Β. του π.δ. 115/20122, (iii) των παρ. 4 και παρ. 5 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012 και (iv) του άρθρου 20 παρ. 1 του π.δ. 115/2012 σε οξυγονοκολλήσεις. 
ΧΙ. Αρχιτεχνίτη ηλεκτροσυγκολλητή B΄ κατά τις διακρίσεις: (i) των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) της παρ. 2.Α. του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (ii) του άρθρου 18 παρ. 2.Β. του π.δ. 115/2012 και (iv) του άρθρου 20 παρ. 1 του π.δ. 115/2012 σε ηλεκτροσυγκολλήσεις. 
ΧΙΙ. Αρχιτεχνίτη οξυγονοκολλητή Α΄ τάξης κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (α), (β), (γ), (δ) και (ε) της περίπτωσης Α. της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (ii) των υποπεριπτώσεων (α) και (β) της περίπτωσης Β. της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (iii) των περιπτώσεων Γ. και Δ. της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (iv) των παρ. 4 και παρ. 5 του π.δ. 115/2012, (v) του άρθρου 20 παρ. 2 του π.δ. 115/2012 σε οξυγονοκολλήσεις και (vi) του άρθρου 21 παρ. 3 του π.δ. 115/2012.
XIII. Αρχιτεχνίτη ηλεκτροσυγκολλητή Α΄ τάξης κατά τις διακρίσεις: (i) των υποπεριπτώσεων (α), (β), (γ), (δ) και (ε) της περίπτωσης Α της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (ii) των υποπεριπτώσεων (α) και (β) της περίπτωσης Β. της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (iii) των περιπτώσεων Γ. και Δ. της παρ. 3 του άρθρου 18 του π.δ. 115/2012, (iv) των παρ. 4 και παρ. 5 του π.δ. 115/2012, (v) του άρθρου 20 παρ. 2 του π.δ. 115/2012 σε ηλεκτροσυγκολλήσεις και (vi) του άρθρου 21 παρ. 3 του π.δ. 115/2012, δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 13 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος.
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 115/2012 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 2 του π.δ. 115/2012 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος ανά ειδικότητα των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 9 παρ.4 του π.δ. 115/2012 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 115/2012. 
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

1. Η προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας του π.δ. 1/2013:
Ι. Αρχιτεχνίτη ψυκτικού κατά τις διακρίσεις: (i) των περιπτώσεων (α), (β) και (γ) του άρθρου 5 παρ. 2.Α , (ii) του άρθρου 5 παρ. 2.Β. και (iii) του άρθρου 9 παρ.5 περίπτ.(α).
ΙΙ. Εργοδηγού ψυκτικού κατά τα οριζόμενα: (i) στο άρθρο 5 παρ. 3 και (ii) στο άρθρο 9 παρ.5 περίπτ.(β), δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 14 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος. 
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 1/2013 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 4 του π.δ. 1/2013 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος του άρθρου 2 παρ.3 του π.δ. 1/2013 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 1/2013, για την αμέσως κατώτερη βαθμίδα την οποία αφορά η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού.
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

1. Η εξειδικευμένη ανά περίπτωση προϋπηρεσία που απαιτείται για την απόκτηση της άδειας του π.δ. 108/2013:
Ι. Αρχιτεχνίτη ηλεκτρολόγου εγκαταστάσεων Α΄ Ειδικότητας κατά τις διακρίσεις των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 5 παρ. 2 και των ασκούντων τις δραστηριότητες των άρθρων 14 παρ. 4.1 και 15 του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
ΙΙ. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου φωτοβολταϊκών συστημάτων μικρής κλίμακας κατά τα οριζόμενα στο άρθρου 5 παρ. 3.Α. και των ασκούντων τις δραστηριότητες των άρθρων 14 παρ. 4.2 και 15 του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
ΙΙΙ. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 1ης Ομάδας Α΄ Ειδικότητας κατά τις διακρίσεις των περιπτώσεων (α) και (β) του άρθρου 5 παρ. 4 και των ασκούντων τις δραστηριότητες των άρθρων 14 παρ. 4.2 και 15 του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
ΙV. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 2ης Ομάδας Α΄ Ειδικότητας τ κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 5 και των ασκούντων τις δραστηριότητες των άρθρων 14 παρ. 4.3 και 15 του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
V. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 3ης Ομάδας Α΄ Ειδικότητας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 παρ.1 περίπτ.(Ε).
VI. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 4ης Ομάδας Α΄ Ειδικότητας κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10 παρ.1 περίπτ.(Γ) .
VII. Αρχιτεχνίτη χειριστή μηχανημάτων προβολής κινηματογραφικών ταινιών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 παρ.1.2.2
VIII. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου εγκαταστάσεων Γ΄ Ειδικότητας κατά τις διακρίσεις των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 7 παρ. 2 .
IX. Αρχιτεχνίτη ηλεκτρολόγου εγκαταστάσεων Δ’ Ειδικότητας κατά τις διακρίσεις των περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) του άρθρου 9 παρ. 2.Α και των ασκούντων τις δραστηριότητες του άρθρου 14 παρ. 5 περίπτ α) του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
X. Συντηρητή ηλεκτρολόγου Δ’ Ειδικότητας κατά τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 3 και των ασκούντων τις δραστηριότητες του άρθρου 14 παρ. 5 περίπτ. α) του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013.
ΧI. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 1ης Ομάδας Δ΄ Ειδικότητας κατά τις διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 9 και των ασκούντων τις δραστηριότητες του άρθρου 14 παρ. 5 περίπτ. γ) του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013. 
ΧΙI. Εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 2ης Ομάδας Δ΄ Ειδικότητας κατά τις διατάξεις των παρ. 6, 7 και 8 του άρθρου 9 και των ασκούντων τις δραστηριότητες του των περίπτ. β) και γ) του άρθρου 14 παρ. 5 του π.δ. 108/2013 σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 6 του π.δ. 108/2013, δύναται να αντικατασταθεί σε ποσοστό έως και εικοσιπέντε τοις εκατό (25%), μέσω παρακολούθησης ενός η περισσοτέρων ειδικών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που πληρούν τις γενικές και ειδικές προϋποθέσεις των άρθρων 9 και 15 του παρόντος διατάγματος αντιστοίχως, τα οποία διενεργούνται από φορείς επαγγελματικής κατάρτισης που εγκρίνονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος. 
2. Οι ασκούντες τις δραστηριότητες του π.δ. 108/2013 που εμπίπτουν στην ανωτέρω παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου, κατά την αίτησή τους στην αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας για τη λήψη άδειας, προσκομίζουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης που χορηγείται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 25 παρ. 5 του ν. 4186/2013, όπως ισχύει, με επισυναπτόμενο αντίγραφο της βεβαίωσης συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 22 του παρόντος, τα οποία συνιστούν το αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό του πιστοποιητικού παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά την έννοια των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 4 του π.δ. 108/2013 με την επιφύλαξη της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου.
3. Το πιστοποιητικό παρακολούθησης ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης της ανωτέρω παραγράφου 2 συνιστά αντικειμενικώς διαπιστούμενο δικαιολογητικό, εφόσον η αρμόδια υπηρεσία της οικείας Περιφέρειας διαπιστώσει ότι συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
α) Η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού προορίζεται για τη συγκεκριμένη βαθμίδα επαγγελματικού προσόντος ανά ειδικότητα του άρθρου 2 παρ.4 του π.δ. 108/2013 για την οποία αιτείται τη χορήγηση άδειας ο ενδιαφερόμενος.
β) Από το πιστοποιητικό τεκμαίρεται ότι η διενέργεια του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης: 
(βα) πραγματοποιείται σε χρονική περίοδο κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος κατέχει την προβλεπόμενη αναγγελία ή άδεια σε ισχύ για την άσκηση των δραστηριοτήτων κατά τις διατάξεις του π.δ. 108/2013, για την αμέσως κατά περίπτωση κατώτερη βαθμίδα την οποία αφορά η βεβαίωση συνάφειας του πιστοποιητικού, (ββ) αφορά εφόσον εφαρμόζεται την άσκηση συγκεκριμένης δραστηριότητας υλοποίησης της εγκατάστασης ή/και σε συγκεκριμένες ειδικότητες και ομάδες του άρθρου 2 παρ.2 του π.δ. 108/2013.
γ) Το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται άπαξ στο σύνολό ή σε τμήμα του. 
δ) Η χρήση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται εντός του καθοριζόμενου ορίου της ανωτέρω παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

Κάθε ειδικό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, το οποίο δύναται να αποτελεί υποσύνολο προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά το άρθρο 2 παρ.2 του παρόντος, πληροί τις εξής προϋποθέσεις ανάλογα με τις βαθμίδες επαγγελματικών προσόντων των επαγγελματικών δραστηριοτήτων που προσδιορίζονται από τα προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ.2 του άρθρου 3 του ν.3982/2011: 
α) Αποτελείται από πρακτικό και θεωρητικό μέρος και σχεδιάζεται με γνώμονα τις απαιτήσεις άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας στις εγκαταστάσεις ή εργασίες του πρώτου εδαφίου του άρθρου 1 του παρόντος, που σχετίζονται με αντίστοιχα πιστοποιημένα επαγγελματικά περιγράμματα, όπως εκάστοτε ισχύουν, από τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού [Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.].
β) Η ελάχιστη διάρκεια του είναι τριάντα (30) ώρες και περιλαμβάνει εικοσιτέσσερις (24) ώρες πρακτικής και έξι (6) ώρες θεωρίας. Ως ώρα για τις ανάγκες του παρόντος λογίζεται διδακτική ώρα σαράντα πέντε (45) λεπτών πλέον διαλείμματος δεκαπέντε (15) λεπτών.
γ) Η διάρκεια του θεωρητικού μέρους δεν δύναται να υπερβαίνει τη διάρκεια του πρακτικού μέρους. Το θεωρητικό μέρος δύναται να περιλαμβάνει ειδικά θέματα, εφόσον δεν υπερβαίνουν το είκοσι τοις εκατό (20%) της συνολικής διάρκειας του προγράμματος, τα οποία αφορούν την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, τη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικών υπολογιστών, τεχνική ορολογία συναφή με την ασκούμενη δραστηριότητα σε ξένες γλώσσες και οικονομικές γνώσεις.
δ) Το πρακτικό μέρος διεξάγεται σε ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον εγκεκριμένου φορέα επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του παρόντος ή σε κατάλληλες εγκαταστάσεις επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων φορέων του δημόσιου ή ευρύτερου δημόσιου τομέα, υπό μορφή πρακτικής άσκησης. Η διενέργεια του πρακτικού μέρους προϋποθέτει τη φυσική παρουσία του καταρτιζόμενου και ως εκ τούτου εξ αποστάσεως κατάρτιση ή τηλε−κατάρτιση κατά την έννοια του άρθρου 2 της κ.υ.α. υπ’ αριθμ. 15188/οικ.3.968/15.4.2011 «Τροποποίηση της με αριθμό οικ. 55582/1933/2008 (ΦΕΚ 1491/Β) Κοινής Απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, όπως τροποποιήθηκε με τη με αριθμό 0.15968/3.2570/2010 (ΦΕΚ 1503/Β) Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με θέμα «Ενιαίο Σύστημα Διαχείρισης, Αξιολόγησης, Παρακολούθησης και Ελέγχου των Ενεργειών Επαγγελματικής Κατάρτισης συγχρηματοδοτούμενων από το ΕΚΤ ή το ΕΤΠΑ βάσει του άρθρου 34, παράγραφος 2 του Γενικού Κανονισμού 1083/2006, όπως ισχύει, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ (2007−2013) για όλα τα Επιχειρησιακά Προγράμματα που εμπεριέχουν δράσεις κατάρτισης» (Β΄ 915) δεν είναι αποδεκτή.
ε) Ο αριθμός των καταρτιζομένων δεν υπερβαίνει την εγκεκριμένη δυναμικότητα κατά τη διαδικασία του άρθρου 17 του παρόντος και σε κάθε περίπτωση τα είκοσι πέντε (25) άτομα.
στ) Το θεωρητικό μέρος καθώς και το πρακτικό μέρος που διεξάγεται σε εργαστηριακό περιβάλλον κατά την ανωτέρω παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, πραγματοποιείται μέσω εκπαιδευτών οι οποίοι προέρχονται από το «Μητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π». 
Κάθε εκπαιδευτής διδάσκει μόνο επιμέρους ειδικότητες/ ενότητες του προγράμματος για τις οποίες είναι πιστοποιημένος κατά τη Στατιστική Ταξινόμηση Επαγγελμάτων (ΣΤΕΠ − 92). Οι παρεκκλίσεις επιτρέπονται με τη σύμφωνη γνώμη του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. κατ’ αντιστοιχία με τα οριζόμενα στο Ενιαίο Σύστημα Διαχείρισης της Επαγγελματικής Κατάρτισης – ΕΣΔΕΚ (ΦΕΚ 915/Β 20.5.2011) στις κάτωθι περιπτώσεις:
στα) όταν δεν υπάρχει δυνατότητα άντλησης πιστοποιημένων εκπαιδευτών από το «Μητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων με πιστοποιημένη εκπαιδευτική επάρκεια» του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π,,
στβ) όταν οι απαιτούμενες ειδικότητες δεν περιλαμβάνονται στο «Μητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων με πιστοποιημένη εκπαιδευτική επάρκεια» του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π,
στγ) όταν οι εκπαιδευτές ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και έχουν τουλάχιστον τριετή επαγγελματική εμπειρία σχετική με το αντικείμενο κατάρτισης.
ζ) Το πρακτικό μέρος που διεξάγεται υπό μορφή πρακτικής άσκησης σε εγκαταστάσεις επιχείρησης κατά τα οριζόμενα στην ανωτέρω παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου, πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
ζα) Η πρακτική άσκηση σχεδιάζεται μετά από έγκριση του νομίμου εκπροσώπου της επιχείρησης και του επιβλέποντος. Ο σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει και τον καθορισμό των εκπαιδευτών.
ζβ) Κατά τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης είναι υποχρεωτική η παρουσία εκπαιδευτή κατόχου αναγγελίας ή άδειας σε ισχύ, κατάλληλης ειδικότητας ή ομάδας ή βαθμίδας για την άσκηση των δραστηριοτήτων, κατά τα οριζόμενα στα προεδρικά διατάγματα του άρθρου 1 του παρόντος.
ζγ) Παρέχεται η δυνατότητα διενέργειας της πρακτικής άσκησης σε περισσότερα του ενός τμήματα καταρτιζομένων. Σε κάθε τμήμα απαιτείται η ύπαρξη ενός εκπαιδευτή ανά δέκα (10) καταρτιζόμενους, με την επιφύλαξη αυστηρότερων προϋποθέσεων που διέπουν την άσκηση δραστηριοτήτων ή εκτέλεση εργασιών των ανωτέρω προεδρικών διαταγμάτων.
η) Η συνολική διάρκεια της κατάρτισης για κάθε ημέρα δεν μπορεί να ξεπερνά τις οκτώ (8) ώρες, συμπεριλαμβανομένων των διαλειμμάτων. Η ημερήσια εκπαίδευση ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι την 22η ώρα. 
θ) Επιτρέπεται η απουσία των καταρτιζομένων σε ποσοστό 10% επί της συνολικής διάρκειας των ωρών του προγράμματος. Ειδικά για τα προγράμματα κατάρτισης στα οποία συμμετέχουν καταρτιζόμενοι οι οποίοι είναι άτομα με αναπηρίες, το ποσοστό απουσιών αυξάνεται στο 20% μετά από αιτιολογία και σε συνεννόηση με τον καταρτιζόμενο. Το ίδιο ποσοστό 20% ισχύει για τους καταρτιζόμενους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του προγράμματος έχουν αποδεδειγμένη νοσηλεία σε δημόσιο νοσοκομείο, όπως επίσης για τις εγκυμονούσες γυναίκες και τις γυναίκες που διανύουν περίοδο λοχίας. Σε καταρτιζόμενους που έχουν πραγματοποιήσει απουσίες άνω των αναφερομένων επιτρεπτών ορίων απουσιών δεν χορηγείται βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης.
ι) Οι καταρτιζόμενοι υποβάλλονται σε αξιολόγηση κατά την διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος και σε αξιολόγηση μετά την ολοκλήρωση αυτού μέσω γραπτών εξετάσεων. Η παρουσία και η συμμετοχή των καταρτιζομένων στην αξιολόγηση είναι υποχρεωτική. 
Μετά την επιτυχή αξιολόγηση χορηγείται στον καταρτιζόμενο βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης, κατ’ αντιστοιχία με τα οριζόμενα στο άρθρο 4, παρ.6 του Ενιαίου Συστήματος Διαχείρισης της Επαγγελματικής Κατάρτισης – ΕΣΔΕΚ (ΦΕΚ 915/Β 20.5.2011).

Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 3 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων και καθηκόντων του άρθρου 2 παρ. 2 και του άρθρου 3 του π.δ. 112/2012 που ασκούνται τουλάχιστον σε μια από τις εγκαταστάσεις ή εργασίες του άρθρου 2 παρ. 3 περίπτ. Α. και Β. του π.δ. 112/2012 χωρίς να περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις ή εργασίες του άρθρου 2 παρ. 3 περίπτ. Γ. του π.δ. 112/2012. Ειδικότερα όταν η κατάρτιση αποβλέπει στην αντικατάσταση προϋπηρεσίας για την απόκτηση της άδειας της δεύτερης (2ης) και τρίτης (3ης) βαθμίδας του άρθρου 2 παρ.4 του π.δ. 112/2012:
α) Του αρχιτεχνίτη υδραυλικού, η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά μια τουλάχιστον εκ των υδραυλικών εγκαταστάσεων της 1ης ειδικότητας του άρθρου 2 παρ. 3.Α. του π.δ. 112/2012, εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων και εργασιών του άρθρου 2 παρ. 3.Γ του π.δ. 112/2012.
β) Του εργοδηγού υδραυλικού, η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά μια τουλάχιστον εκ των υδραυλικών εγκαταστάσεων της 2ης ειδικότητας του άρθρου 2 παρ. 3.Β του π.δ. 112/2012, εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων και εργασιών του άρθρου 2 παρ. 3.Γ. του π.δ. 112/2012.

1. Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 4 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων και καθηκόντων του άρθρου 3 του π.δ. 113/2012 που ασκούνται σε ένα τουλάχιστον μηχάνημα έργου που κατατάσσεται με την υπουργική απόφαση του άρθρου 4 παρ.5 του ν.3982/2011, σε μια από τις ειδικότητες του άρθρου 2 παρ. 1 περίπτ. (γ) του π.δ. 113/2012. 
2. Κατά τη διενέργεια της πρακτικής άσκησης απαιτείται η ύπαρξη ενός εκπαιδευτή ανά δύο καταρτιζόμενους με τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 3 παρ.2 περίπτ. θ) του π.δ. 113/2012.

Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 5 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων και καθηκόντων του άρθρου 2 παρ.1 και του άρθρου 3 του π.δ. 114/2012, που ασκούνται τουλάχιστον σε μια από τις εγκαταστάσεις ή εργασίες του άρθρου 2 παρ.2 του π.δ. 114/2012, εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων και τμημάτων αυτών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παρ. 3 του π.δ. 114/2012.

1. Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 6 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων και καθηκόντων: α) του άρθρου 1 παρ. 2.1 του π.δ. 115/2012  και του άρθρου 10 του π.δ. 115/2012  που ασκούνται κατά περίπτωση σε μια τουλάχιστον από τις εγκαταστάσεις των ειδικοτήτων του άρθρου 9 παρ. 2 του π.δ. 115/2012  και β) του άρθρου 1 παρ. 2.2. του π.δ. 115/2012  και του άρθρου 16 του π.δ. 115/2012  που ασκούνται κατά περίπτωση σε μια τουλάχιστον από τις εργασίες οξυγονοκόλλησης ή ηλεκτροσυγκόλλησης των παρ.2 και παρ.3 του άρθρου 16 του π.δ. 115/2012 .
Ειδικότερα όταν η κατάρτιση αποβλέπει στην αντικατάσταση προϋπηρεσίας για την απόκτηση της άδειας της δεύτερης (2ης) και τρίτης (3ης) βαθμίδας του άρθρου 15 παρ.2 του π.δ. 115/2012 :
α) Του αρχιτεχνίτη οξυγονοκολλητή ή ηλεκτροσυγκολλητή Β΄ τάξης, η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά εργασίες οξυγονοκόλλησης ή ηλεκτροσυγκόλλησης εξαρτημάτων μη υποκειμένων σε σοβαρές καταπονήσεις ενός τουλάχιστον υλικού εκ των σιδήρου, χαλκού ή πλαστικού.
β) Του εργοδηγού οξυγονοκολλητή ή ηλεκτροσυγκολλητή Α΄ τάξης, η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά εργασίες οξυγονοκόλλησης ή ηλεκτροσυγκόλλησης είτε εξαρτημάτων ενός τουλάχιστον υλικού εκτός των σιδήρου, χαλκού ή πλαστικού είτε σε μια εκ των εγκαταστάσεων του άρθρου 19 του π.δ. 115/2012.
2. Κατά τη διενέργεια της πρακτικής άσκησης σε εγκαταστάσεις ατμολεβήτων που ανήκουν στην κατηγορία Α ή Β κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 14 του π.δ. 115/2012, απαιτείται η συνεχής επιτήρηση της λειτουργίας του ατμολέβητα, καθώς και ο χειρισμός του από αδειούχο αρχιτεχνίτη ή εργοδηγό μηχανικό 4ης ειδικότητας του π.δ. 115/2012. Ο ανωτέρω αδειούχοι έχουν το δικαίωμα να επιτηρούν πέραν του ενός ατμολεβήτων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 14 παρ. 9 του π.δ. 115/2012.

Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 7 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων και καθηκόντων του άρθρου 2 παρ.1 και του άρθρου 3 του π.δ. 1/2013, που ασκούνται τουλάχιστον σε μια από τις εγκαταστάσεις ή εργασίες του άρθρου 2 παρ.2.Α. του π.δ. 1/2013, εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων και τμημάτων αυτών κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παρ. 2.Β. του π.δ. 1/2013.

1. Οι ασκήσεις του πρακτικού μέρους και η διδακτέα ύλη του θεωρητικού μέρους του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας κατά τα αναγραφόμενα στο άρθρο 8 του παρόντος απαιτείται να καλύπτουν το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του άρθρου 2 παρ. 2 του π.δ. 108/2013 και των καθηκόντων των άρθρων 4, 6, 8 και 17 παρ.1 περίπτ.1.1. του π.δ. 108/2013, που ασκούνται κατά περίπτωση τουλάχιστον σε μια από τις εγκαταστάσεις του άρθρου 2 παρ. 3, εξαιρουμένων των δραστηριοτήτων του τρίτου εδαφίου του άρθρου 2 παρ.3 περίπτ. (3.1.) υποπερίπτ.(3.1.3).
2. Ειδικότερα όταν η κατάρτιση αποβλέπει στην αντικατάσταση προϋπηρεσίας για την απόκτηση της άδειας του π.δ. 108/2013:
(α) του αρχιτεχνίτη ηλεκτρολόγου της δεύτερης (2ης) βαθμίδας της Α΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.1.2.) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.1), του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 1ης Ομάδας της τρίτης (3ης) βαθμίδας της Α΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.1.3.), του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 2ης Ομάδας της τέταρτης (4ης) βαθμίδας της Α΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.1.4.), του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 3ης Ομάδας της πέμπτης (5ης) βαθμίδας της Α΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.1.5.) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.1), του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 4ης Ομάδας της έκτης (6ης) βαθμίδας της Α΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.1.6.), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων των περιπτώσεων (3.1) και (3.2.) του άρθρου 2 παρ. 3.
(β) Του εγκαταστάτη φωτοβολταϊκών συστημάτων μικρής κλίμακας της Α΄ ειδικότητας της περίπτ. (4.1) του άρθρου 2 παρ. 4, η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε εγκαταστάσεις της υποπερίπτωσης (3.2.1) του άρθρου 2 παρ. 3 περίπτ. (3.2). 
(γ) Του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου της δεύτερης (2ης) βαθμίδας της Γ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.2.2) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.2), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων της περίπτ. (3.3) του άρθρου 2 παρ. 3.
(δ) Του αρχιτεχνίτη χειριστή μηχανημάτων προβολής κινηματογραφικών ταινιών της Γ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (β) του άρθρου 17 παρ. 1 περίπτ. (1.1), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων της του άρθρου 17 παρ. 1.
(ε) Του αρχιτεχνίτη ηλεκτρολόγου της δεύτερης (2ης) βαθμίδας της Δ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.3.2) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.3), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων των υποπερίπτ. (3.4.1) και (3.4.2.) του άρθρου 2 παρ. 3. περίπτ. (3.4).
(στ) Του συντηρητή ηλεκτρολόγου της τρίτης (3ης) βαθμίδας της Δ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.3.3) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.3), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων των υποπερίπτ. (3.4.1) και (3.4.2.) του άρθρου 2 παρ. 3. περίπτ. (3.4).
(ζ) Του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 1ης Ομάδας της τέταρτης (4ης) βαθμίδας της Δ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.3.4) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.3), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων της υποπερίπτ. (3.4.1) του άρθρου 2 παρ. 3. περίπτ. (3.4).
(η) Του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου 2ης Ομάδας της πέμπτης (5ης) βαθμίδας της Δ΄ ειδικότητας της υποπερίπτ. (4.3.5) του άρθρου 2 παρ. 4 περίπτ. (4.3), η πρακτική άσκηση και η διδακτέα ύλη αφορά την άσκηση δραστηριότητας σε μια τουλάχιστον εκ των εγκαταστάσεων της υποπερίπτ. (3.4.2) του άρθρου 2 παρ. 3. περίπτ. (3.4).

1. Οι φορείς επαγγελματικής κατάρτισης μπορεί να είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί.
2. Για την έγκριση των δημόσιων και των ιδιωτικών φορέων απαιτείται η βεβαίωση της συνάφειας του προγράμματος με το γνωστικό αντικείμενο των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 σύμφωνα με το άρθρο 22 του παρόντος. 
3. Ο υπό έγκριση φορέας οφείλει να διαθέτει ανεξαρτησία, αμεροληψία, τεχνικά ικανό προσωπικό, τα κατά περίπτωση απαιτούμενα μέσα, καθώς και σύστημα εσωτερικού ελέγχου. 
4. Ο φορέας επαγγελματικής κατάρτισης δεν επιτρέπεται να παρέχει υπηρεσίες διενέργειας εξετάσεων για τα τεχνικά επαγγέλματα του ν. 3982/2011, ως αδειοδοτημένος φορέας του άρθρου 7 του ν. 3982/2011, στο προσωπικό που απασχολεί με οποιαδήποτε σχέση εργασίας και σε ενδιαφερόμενους στους οποίους έχει παράσχει υπηρεσίες εκπαίδευσης ή κατάρτισης.

1. Φυσικά πρόσωπα, νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) εγκρίνονται ως φορείς επαγγελματικής κατάρτισης με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012. 
2. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με την αίτηση για τη χορήγηση της έγκρισης φορέα επαγγελματικής κατάρτισης καθορίζονται στην υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της περ. 15 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012.
3. Κατά την υποβολή της αίτησης για την χορήγηση έγκρισης φορέα επαγγελματικής κατάρτισης συνυποβάλλονται και τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης σύμφωνα με τη διαδικασία που καθορίζεται στην υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της περ. 16 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012. Στην απόφαση έγκρισης του φορέα επαγγελματικής κατάρτισης προσαρτάται υποχρεωτικά κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της ως άνω περ. 16 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 Παράρτημα με τα εγκεκριμένα Προγράμματα.
4. Στην ανωτέρω έγκριση για τους σκοπούς του παρόντος προσαρτάται υποχρεωτικά με την ίδια ή νεώτερη απόφαση για κάθε ειδικό πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης, η προσδιοριζόμενη συνάφεια καθώς και η ακριβής αντικατάσταση της προϋπηρεσίας που η παρακολούθηση του συνεπάγεται, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 22 για κάθε ειδικότητα, ομάδα και βαθμίδα επαγγελματικής δραστηριότητας του άρθρου 3 παρ.2 του ν. 3982/2011.
5. Για τη χορήγηση έγκρισης σε φυσικά, νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων και Ν.Π.Δ.Δ., την τροποποίηση και την επικαιροποίηση αυτής κατατίθεται χρηματικό ποσό υπέρ του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. όπως αυτό ορίζεται στην υπουργική απόφαση που εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της περ. 18 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012. 
6. Οι δημόσιοι φορείς επαγγελματικής κατάρτισης ιδρύονται και λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 και τις διατάξεις του άρθρου 17 του ν. 4186/2013. Αναπόσπαστο στοιχείο της σχετικής υπουργικής απόφασης είναι η βεβαίωση της συνάφειας του ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα αναλόγως εφαρμοζόμενα με τις ανωτέρω παραγράφους 4 και 5 του παρόντος άρθρου.
7. Οι εγκεκριμένοι ως προς τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης φορείς επαγγελματικής κατάρτισης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος καταχωρούνται στο Μητρώο Αδειοδοτημένων – Πιστοποιημένων Φορέων Παροχής Διά Βίου Μάθησης και Σ.Υ.Ε.Π. του άρθρου 21 παρ. 1 του ν. 4155/2013.

1. Η έγκριση των Φορέων Επαγγελματικής Κατάρτισης του ιδιωτικού τομέα επικαιροποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης 14 της υποπαραγράφου Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012.
2. Σε περίπτωση μεταβολής των επιμέρους στοιχείων της έγκρισης Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης, η οποία συνίσταται κυρίως σε μεταβολή εγκεκριμένου προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης ή σε προσθήκη νέου, η έγκριση τροποποιείται κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της περ. 11 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 μετά από αίτηση, σύμφωνα με τη διαδικασία που απαιτείται για τη χορήγηση αυτής στο βαθμό που επέρχονται μεταβολές.
3. Οι Φορείς Επαγγελματικής Κατάρτισης υποχρεούνται, επί ποινή ανακλήσεως της έγκρισης, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. 12 της υποπαρ. Θ3 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012, να ενημερώνουν εγγράφως την αρχή που χορηγεί την έγκριση για κάθε μεταβολή των προϋποθέσεων χορήγησης της ή συνδρομής ασυμβίβαστων ιδιοτήτων.

Σε περίπτωση παράβασης των όρων της χορηγηθείσας έγκρισης και σε όλες τις περιπτώσεις της υποπαραγράφου Θ4 της παρ. Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 η έγκριση Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης ανακαλείται αυτοδικαίως ή με απόφαση της αρχής που εξέδωσε την έγκριση σύμφωνα με τις ως άνω αναφερόμενες διατάξεις. 

Οι Βεβαιώσεις επαγγελματικής κατάρτισης ή οι Βεβαιώσεις συνάφειας που υποβάλλονται από καταρτιζόμενους για την αντικατάσταση προϋπηρεσίας βάσει των άρθρων 3, 4, 5, 6, 7 και 8 του παρόντος, επέχουν θέση υπεύθυνης δήλωσης ενώπιον δημόσιας αρχής και στην περίπτωση αναγραφής ανακριβών ή ψευδών στοιχείων, οι παραβάτες τιμωρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα.

1. Οι εγκεκριμένοι Φορείς Επαγγελματικής Κατάρτισης ελέγχονται για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Οι έλεγχοι διακρίνονται σε τακτικούς και έκτακτους και διενεργούνται από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 4115/2013 ή άλλο αρμόδιο φορέα.
2. Οι έλεγχοι αποσκοπούν στην επαλήθευση της συμμόρφωσης Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης με την χορηγηθείσα έγκριση και διενεργούνται ετησίως κατ’ ελάχιστον σε ποσοστό 10% του συνόλου των εγκεκριμένων Φορέων ανά γεωγραφική Περιφέρεια. Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά ο έλεγχος καταλαμβάνει: 
α) Την επιθεώρηση των εγκαταστάσεων και των εργαστηριακών υποδομών για την τήρηση των προδιαγραφών βάσει των οποίων εγκρίθηκε ο Φορέας. 
β) Την επιθεώρηση της διεξαγωγής των προγραμμάτων σύμφωνα με το εγκριθέν πρόγραμμα σπουδών και την επιθεώρηση του προσωπικού διεξαγωγής των προγραμμάτων, το οποίο πρέπει να διαθέτει τα απαιτούμενα προσόντα.
γ) Την επιθεώρηση των αρχείων του Φορέα που σχετίζονται με τη διαδικασία διεξαγωγής των προγραμμάτων, όπως οι βεβαιώσεις επαγγελματικής κατάρτισης, η τήρηση παρουσιών των εκπαιδευόμενων, κ.τ.λ.
δ) Κάθε σχετικό έλεγχο που αφορά στη συμμόρφωση του Φορέα με τις απαιτήσεις που αναφέρονται στα άρθρα 16 έως 18 του παρόντος.
3. Έκτακτος έλεγχος Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης: είναι ο έλεγχος που πραγματοποιείται χωρίς προειδοποίηση κατόπιν έγγραφης καταγγελίας ή όποτε άλλοτε κρίνεται σκόπιμο.
4. Τα μέλη που διενεργούν τον έλεγχο δεν πρέπει να έχουν κανένα προσωπικό συμφέρον από τη διαδικασία ελέγχου ή να συνδέονται με συγγενική (εξ αίματος ή αγχιστείας μέχρι και τρίτου βαθμού) ή εργασιακή σχέση οποιασδήποτε μορφής (ισχύουσα ή κατά το παρελθόν) με οιονδήποτε ελεγχόμενο Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης.
5. Διαδικασίες ελέγχου που διενεργούνται στο πλαίσιο του άρθρου 7 της 15188/οικ.3.968/15.4.2011 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’915), όπως εκάστοτε ισχύει, θεωρούνται ισοδύναμες των απαιτήσεων της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου. 

1. Η συνάφεια προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης, εφόσον ικανοποιεί τις γενικές προϋποθέσεις κατάρτισης του άρθρου 9, καθώς και τις κατά περίπτωση ειδικές προϋποθέσεις κατάρτισης των άρθρων 10 έως 15 του παρόντος, με την άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 του παρόντος προεδρικού διατάγματος και η ακριβής αντικατάσταση της προϋπηρεσίας βεβαιώνεται κατά τα οριζόμενα στις παρ.3, παρ.4 και παρ.6 του άρθρου 17 του παρόντος και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της έγκρισης του Φορέα Επαγγελματικής Κατάρτισης. 
2. Η ακριβής αντικατάσταση της προϋπηρεσίας για κάθε ειδικότητα, ομάδα και βαθμίδα επαγγελματικής δραστηριότητας του άρθρου 3 παρ.2 του ν. 3982/2011 κάθε ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τις διατάξεις του παρόντος προεδρικού διατάγματος, ανάγεται σε προϋπηρεσία υπολογιζόμενη σε ημερομίσθια ή μήνες ως εξής:
α) Έξι (6) ώρες ειδικού προγράμματος επαγγελματικής κατάρτισης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 9 περ.β) του παρόντος διατάγματος ισοδυναμούν με ένα ημερομίσθιο ή οκτώ (8) ώρες εργασίας.
β) Εικοσιπέντε (25) ημερομίσθια αντιστοιχούν σε έναν (1) μήνα εργασίας  

Προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης που διενεργούνται από φορέα επαγγελματικής κατάρτισης εγκεκριμένο σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου Θ’ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 εφόσον βεβαιωθεί από τον ΕΟΠΠΕΠ η συνάφεια τους με την άσκηση των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του άρθρου 1 και τηρούνται όλες οι ειδικότερες προβλέψεις του παρόντος προεδρικού διατάγματος και των οποίων η παρακολούθηση πραγματοποιείται μετά την έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 5 παρ. 7 του ν. 3982/2011, νοούνται ως ειδικά προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και δύνανται να αντικαταστήσουν προϋπηρεσία που απαιτείται για τη λήψη άδειας άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας του ν. 3982/2011.

Στο τέλος της παρ. 7 του άρθρου 9 του π.δ. 114/2012 προστίθεται περίπτωση (η) ως εξής:
«(η) Η επιτυχής παρακολούθηση προγραμμάτων εξειδίκευσης στα αέρια καύσιμα διάρκειας τουλάχιστον 150 ωρών από πιστοποιημένο φορέα κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 5 παρ.2 περ.γ’ του π.δ. 362/2001 (Α 245), τα οποία έχουν ολοκληρωθεί έως τη δημοσίευση του παρόντος, ισοδυναμεί με προϋπηρεσία ενός έτους για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου, εφόσον το οικείο πιστοποιητικό δεν έχει ήδη αξιοποιηθεί για τη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος».

Η ισχύς του παρόντος διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Στον Υπουργό Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος διατάγματος.

Αθήνα, 19 Σεπτεμβρίου 2014
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ