Εκτίμηση του βιολογικού κινδύνου

Προκειμένου να αποτιμήσουμε τον κίνδυνο και να αξιολογήσουμε την έκθεση των εργαζομένων ανατρέχουμε στο πρόσφατο Π.Δ. 102/2020 (ΦΕΚ 244/Α` 7.12.2020) σε συμμόρφωση με την οδηγία 2000/54/ΕΚ (όπως έχει τροποποιηθεί) για τα απαραίτητα βήματα εκτίμησης καθώς και για τον περιορισμό της έκθεσης και την κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση των εργαζομένων που εμπλέκονται σε δραστηριότητες έκθεσης στους βιολογικούς παράγοντες.

Για κάθε δραστηριότητα που ενδέχεται να συνεπάγεται κίνδυνο έκθεσης σε βιολογικούς παράγοντες, ο εργοδότης οφείλει να έχει στη διάθεσή του μια γραπτή εκτίμηση των υφισταμένων κατά την εργασία κινδύνων, σύμφωνα με το άρθρο 43 του Κ.Ν.Υ.Α.Ε. («Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων», ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3850/2010 «Κύρωση του Κώδικα νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων»).

Ειδικότερα, για τις δραστηριότητες που συνεπάγονται έκθεση σε βιολογικούς παράγοντες διαφόρων ομάδων, ο κίνδυνος εκτιμάται με βάση τον κίνδυνο που παρουσιάζουν όλοι οι επικίνδυνοι βιολογικοί παράγοντες που είναι παρόντες. Η εκτίμηση πρέπει να επαναλαμβάνεται τακτικά και, οπωσδήποτε, όταν μεταβάλλονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο οι συνθήκες που επηρεάζουν την έκθεση των εργαζομένων στους βιολογικούς παράγοντες. Κατά, δε, τη διενέργεια της εκτίμησης κινδύνου λαμβάνονται υπόψη όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των συστάσεων της αρμόδιας επιθεώρησης εργασίας, των πληροφοριών και ειδικότερα των αλλεργικών ή/και τοξικών συνεπειών που ενδέχεται να προσβάλλουν τους εργαζόμενους λόγω της εργασίας τους, καθώς και της γνώσης μιας ασθένειας που έχει διαγνωσθεί σε κάποιον εργαζόμενο και η οποία συνδέεται άμεσα με την εργασία του.

Όταν στην εργασιακή δραστηριότητα κατά την οποία μελετώνται γνωστά είδη βιολογικών παραγόντων, όπως σ΄ ένα μικροβιολογικό εργαστήριο, υπάρχει εσκεμμένη χρήση βιολογικών παραγόντων, τότε είναι δυνατόν, σε περίπτωση που απαιτηθεί, να τεθεί το εκάστοτε είδος του βιολογικού παράγοντα υπό παρακολούθηση και τα μέτρα πρόληψης να προσαρμοστούν ανάλογα με τους κινδύνους που εγκυμονεί ο εκάστοτε οργανισμός. Αν όμως η εμφάνιση των βιολογικών παραγόντων συνιστά μη εσκεμμένη χρήση ή έκθεση ομάδας εργαζομένων σε αυτούς, όπως στον κλάδο των γεωργών ή των εργαζομένων στη διαλογή/επεξεργασία των αποβλήτων, τότε το έργο της εκτίμησης  των κινδύνων που συνεπάγεται της έκθεσης, είναι διαδικασία περισσότερο κοπιαστική και χρονοβόρα [1]. Απαιτείται συλλογή όλων εκείνων των πληροφοριών σχετικά με τον βιολογικό παράγοντα έκθεσης και των μέσων ατομικής προστασίας από αυτόν όπως οι διαδικτυακές βάσεις δεδομένων. 

Επιπλέον αξίζει να τονιστεί ότι για τους εργαζομένους που είναι πιθανό να εκτεθούν σε ορισμένους βιολογικούς παράγοντες και ανήκουν σε κατηγορίες υψηλότερου κινδύνου, οι εργοδότες πρέπει να τηρούν αρχεία τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την έκθεση και την ιατρική τους παρακολούθηση.