Μελέτη Ασφάλειας
Σύμφωνα με το άρθρο 9 της ΚΥΑ 172058/2016, ο φορέας εκμετάλλευσης εγκατάστασης ανώτερης βαθμίδας, υποχρεούται να υποβάλει στην αδειοδοτούσα αρχή, μαζί με την αίτηση για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης, ανανέωσης ή τροποποίησης της άδειας αυτής, άδειας λειτουργίας ή εκμετάλλευσης ή άλλης σχετικής έγκρισης ή βεβαίωσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, Μελέτη Ασφάλειας με την οποία πρέπει να καταδεικνύεται ότι:
α) εφαρμόζεται, σύμφωνα με τα στοιχεία του παραρτήματος III της ΚΥΑ, Πολιτική Πρόληψης Μεγάλων Ατυχημάτων (ΠΠΜΑ) και Σύστημα Διαχείρισης της Ασφάλειας (ΣΔΑ) για την υλοποίησή της,
β) έχουν προσδιορισθεί οι κίνδυνοι μεγάλου ατυχήματος και τα σενάρια πιθανών μεγάλων ατυχημάτων και έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό των συνεπειών τους στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον,
γ) ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία και η συντήρηση κάθε μονάδας, χώρου αποθήκευσης, εξοπλισμού και υποδομής που συνδέονται με τη λειτουργία της και έχουν σχέση με τους κινδύνους μεγάλου ατυχήματος εντός της εγκατάστασης, παρέχουν επαρκή αξιοπιστία και ασφάλεια,
δ) έχουν καταρτιστεί εσωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης και παρέχουν τις πληροφορίες που καθιστούν δυνατή την κατάρτιση του εξωτερικού σχεδίου έκτακτης ανάγκης,
ε) εξασφαλίζεται επαρκής πληροφόρηση των αρμόδιων αρχών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ώστε να αποφασίζουν σχετικά με τη χωροθέτηση νέων δραστηριοτήτων ή έργων κοντά σε υφιστάμενες εγκαταστάσεις,
στ) σε περίπτωση εγγύτητας της εγκατάστασης με άλλες εγκαταστάσεις που υπάγονται στις διατάξεις της ΚΥΑ 172058/2016, έχει συνεκτιμηθεί δεόντως η φύση και η έκταση κινδύνου ενός συνολικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης (φαινόμενο domino).
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις της ΚΥΑ, η Μελέτη Aσφαλείας θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον:
α) τα στοιχεία και τις πληροφορίες που περιγράφονται στα Παραρτήματα II και ΙΙΙ της ΚΥΑ, αναφέροντας ονομαστικά και τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα καθώς και τους φορείς που συμμετέχουν στην εκπόνησή της,
β) τα σενάρια ατυχημάτων που προκύπτουν από την ανάλυση κινδύνου της εγκατάστασης και αναφέρονται στο παράρτημα ΙΧ της ΚΥΑ,
γ) το αρχικό εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης, το οποίο οριστικοποιείται μεταγενέστερα σύμφωνα με τη διαδικασία της παραγράφου Α3 του άρθρου 11 της ΚΥΑ,
δ) την απαραίτητη τεκμηρίωση συμπεριλαμβανομένων των επιστημονικών παραδοχών που έχουν χρησιμοποιηθεί για την εκπόνηση της Μελέτης Ασφάλειας.
Χρήσιμες διασυνδέσεις
- Guidance on the preparation of a safety report to meet the requirements of Directive 96/82/EC as amended by Directive 2003/105/EC (Seveso II)
- Παπαδάκης Γ., Amendola A., Κατευθυντήριες οδηγίες για τη σύνταξη της έκθεσης ασφάλειας σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Κοινοτικής Οδηγίας 96/82/ΕΚ (ΣΕΒΕΖΟ ΙΙ), Report EUR 17690 GR, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg, 1998
- Γεωργιάδου Ε., Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης - Μεθοδολογικός και Πληροφοριακός Οδηγός, εκδ. ΕΛΙΝΥΑΕ, Αθήνα 2001
- Gyenes Z., Wood M-H., Struckl M., Handbook of Scenarios for Assessing Major Chemical Accident Risks, EUR 28518 EN, doi:10.2760/884152
- Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, 20/1/2020, Ιδιαίτερες επισημάνσεις αναφορικά με την εφαρμογή της ΚΥΑ 172058/2016 με στόχο την πλέον ασφαλή λειτουργία των εγκαταστάσεων SEVESO
Σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ 172058/2016 τα δεδομένα και οι πληροφορίες που θα πρέπει να περιλαμβάνει η Μελέτη Ασφάλειας είναι τα ακόλουθα:
1. Πληροφορίες σχετικά με το σύστημα διαχείρισης και την οργάνωση της εγκατάστασης με σκοπό την πρόληψη μεγάλων ατυχημάτων.
Οι πληροφορίες αυτές πρέπει να καλύπτουν τα στοιχεία που περιέχονται στο παράρτημα III της ΚΥΑ 172058/2016.
2. Παρουσίαση του περιβάλλοντος της εγκατάστασης
α) περιγραφή της εγκατάστασης και του περιβάλλοντός της, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η γεωγραφική θέση, τα μετεωρολογικά, γεωλογικά και υδρογραφικά στοιχεία και ενδεχομένως το ιστορικό της
β) προσδιορισμός των μονάδων και άλλων δραστηριοτήτων της εγκατάστασης που ενδέχεται να ενέχουν κίνδυνο μεγάλου ατυχήματος
γ) με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, προσδιορισμός των γειτονικών εγκαταστάσεων, καθώς και χώρων που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, περιοχών και έργων που ενδέχεται να εγκυμονούν κινδύνους ή να αυξάνουν την επικινδυνότητα ή τις συνέπειες μεγάλου ατυχήματος και πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων
δ) περιγραφή των περιοχών στις οποίες ενδέχεται να συμβεί μεγάλο ατύχημα.
3. Περιγραφή της εγκατάστασης:
α) περιγραφή των κυριότερων δραστηριοτήτων και παραγομένων προϊόντων στα μέρη της εγκατάστασης που είναι σημαντικά από την άποψη της ασφαλείας, των πηγών επικινδυνότητας μεγάλου ατυχήματος και των συνθηκών υπό τις οποίες ενδέχεται να επισυμβεί το εν λόγω μεγάλο ατύχημα, συνοδευόμενη από περιγραφή των ληφθέντων προληπτικών μέτρων
β) περιγραφή των διεργασιών, ιδίως δε των μεθόδων λειτουργίας· όπου είναι σκόπιμο, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με βέλτιστες πρακτικές
γ) περιγραφή των επικίνδυνων ουσιών:
i) κατάλογος των επικίνδυνων ουσιών, όπου συμπεριλαμβάνονται:
- η ταυτότητα των επικίνδυνων ουσιών: χημική ονομασία, αριθμός CAS, όνομα σύμφωνα με την ονοματολογία IUPAC,
- η μέγιστη ποσότητα των επικίνδυνων ουσιών που υπάρχουν ή είναι πιθανό να υπάρχουν
ii) φυσικά, χημικά, τοξικολογικά χαρακτηριστικά και μνεία των κινδύνων, τόσο άμεσων όσο και απώτερων, για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον
iii) φυσική και χημική συμπεριφορά υπό κανονικές συνθήκες χρήσεως ή υπό προβλέψιμες συνθήκες ατυχήματος.
4. Προσδιορισμός και ανάλυση επικινδυνότητας ατυχήματος και μέθοδοι πρόληψης:
α) λεπτομερής περιγραφή των σεναρίων δυνητικών μεγάλων ατυχημάτων και των πιθανοτήτων τους ή των συνθηκών υπό τις οποίες ενδέχεται να συμβούν, μαζί με περιληπτική έκθεση των συμβάντων που είναι δυνατόν να προκαλέσουν καθένα από αυτά τα σενάρια, είτε πρόκειται για ενδογενή είτε για εξωγενή ως προς την εγκατάσταση αίτια, όπου συμπεριλαμβάνονται:
i) τα λειτουργικά αίτια
ii) τα εξωτερικά αίτια, όπως εκείνα που σχετίζονται με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, οι χώροι που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, οι περιοχές και τα έργα που θα μπορούσαν να εγκυμονούν κινδύνους ή να αυξήσουν την επικινδυνότητα ή τις συνέπειες μεγάλου ατυχήματος
iii) φυσικά αίτια, για παράδειγμα σεισμοί ή πλημμύρες
β) εκτίμηση της έκτασης και της σοβαρότητας των συνεπειών των προσδιοριζόμενων μεγάλων ατυχημάτων, συμπεριλαμβανομένων χαρτών, εικόνων ή, κατά περίπτωση, ισοδύναμων περιγραφών, που αποτυπώνουν περιοχές οι οποίες ενδέχεται να πληγούν από τα εν λόγω ατυχήματα στη συγκεκριμένη εγκατάσταση
γ) ανασκόπηση ατυχημάτων και περιστατικών του παρελθόντος με τις ίδιες ουσίες και διεργασίες, εξέταση των διδαγμάτων που αποκομίστηκαν από αυτά, καθώς και ρητή αναφορά των συγκεκριμένων μέτρων που λήφθηκαν για την πρόληψη των εν λόγω ατυχημάτων
δ) περιγραφή των τεχνικών παραμέτρων και του εξοπλισμού που χρησιμοποιούνται για την ασφάλεια των μονάδων.
5. Μέτρα προστασίας και παρέμβασης για τον περιορισμό των συνεπειών μεγάλου ατυχήματος:
α) περιγραφή του εγκαταστημένου επιτόπου εξοπλισμού για τον περιορισμό των συνεπειών μεγάλων ατυχημάτων στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων για παράδειγμα των συστημάτων ανίχνευσης/προστασίας, τεχνικών διατάξεων για τον περιορισμό του μεγέθους ατυχηματικών εκλύσεων, συμπεριλαμβανομένων των συσκευών ψεκασμού ύδατος, των ασπίδων ατμού, των δοχείων συγκράτησης και λεκανών συλλογής έκτακτης ανάγκης, των βαλβίδων ασφαλείας, των συστημάτων αδρανοποίησης, της συγκράτησης ύδατος πυρόσβεσης
β) οργάνωση του συναγερμού και της επέμβασης
γ) περιγραφή των κινητοποιήσιμων εσωτερικών και εξωτερικών μέσων
δ) περιγραφή τεχνικών ή μη τεχνικών μέτρων για τη μείωση των συνεπειών μεγάλου ατυχήματος.
