Επιδείνωση ασθένειας λόγω παραμονής στο πλοίο μετά την εκδήλωση της νόσου χωρίς προσήκουσα ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αποζημίωση κν 551/15 λόγω πλήρους διαρκούς ανικανότητας. Εφοπλισμός. Ευθύνη εφοπλιστή. Μεταβίβαση πλοίου κατ΄ άρθρο 479 ΑΚ. Ευθύνη αποκτώντος.
Ναυτεργατικό ατύχημα. Έννοια. Αποτελεί και η ασθένεια η οποία επήλθε κατά την εκτέλεση της εργασίας ή εξ αφορμής αυτής και είχε ως συνέπεια την ανικανότητα του ναυτικού προς εργασία, εφόσον προκλήθηκε από γεγονός αιφνίδιο και απρόβλεπτο και είναι άσχετη με την ιδιοσυστασία του οργανισμού του παθόντος και με τη βαθμιαία εξασθένιση και φθορά του λόγω της φύσης και του είδους της εργασίας και των συνδεόμενων με αυτή δυσμενών όρων. Απαιτείται η εργασία να παρέχεται υπό εξαιρετικές, έκτακτες, ασυνήθεις και δυσμενείς συνθήκες ή κατά παράβαση των ισχυόντων νόμων, διαταγμάτων ή κανονισμών που ρυθμίζουν τους όρους ασφαλείας των εργαζομένων.
Συνιστά εργατικό ατύχημα και εκείνο που δεν αποτελεί άμεση συνέπεια της εκτέλεσης της εργασίας, συνδέεται όμως με αυτή με σχέση αιτίου και αποτελέσματος. Όπως η επιδείνωση ασθένειας οφειλόμενη στην εξακολούθηση της παραμονής του ναυτικού στο πλοίο μετά την εκδήλωση της νόσου, έστω και υπό κανονικές συνθήκες, χωρίς όμως να παρέχεται σε αυτόν η προσήκουσα ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε από αμέλεια του πλοιάρχου ή τρίτου είτε και χωρίς αυτήν από οποιαδήποτε αιτία. Διαφορετική περίπτωση εργατικού ατυχήματος αποτελεί η επιδείνωση προϋπάρχουσας ασθένειας οφειλόμενης στην εξακολούθηση της ίδιας εργασία υπό κανονικές όπως και πριν συνθήκες απασχόλησης που προσλαμβάνουν μετά τον κλονισμό της υγείας του ναυτικού χαρακτήρα ασυνήθιστων και εξαιρετικών υπό την προϋπόθεση της γνώσης της ασθένειας από τον εργοδότη ή τον προστηθέντα πλοίαρχο.
Αποζημίωση. Δυνατή η επιλογή της πλήρους αποζημίωσης του κοινού (αστικού) δικαίου ή της περιορισμένης αποζημίωσης του κν 551/15. Δεν είναι επιτρεπτή η σωρευτική άσκηση και των δύο αλλά και δεν αποκλείεται η επικουρική άσκηση της μίας από τις δύο σε σχέση με την άλλη που ασκείται κυρίως. Αποζημίωση κοινού δικαίου. Εφόσον το ατύχημα μπορεί να αποδοθεί σε δόλο του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτόν ή έχει επέλθει σε εργασία στην οποία δεν τηρήθηκαν οι όροι ασφαλείας που προβλέπονται από ειδική διάταξη του νόμου, όπως του άρθρου 10 ΚΕΦΠ (ΒΔ 806/1970) που προβλέπει ότι ο πλοίαρχος όταν λάβει γνώση της ασθένειας του ναυτικού μεριμνά για να του παρασχεθούν αμέσως οι πρώτες βοήθειες, παρέχει την κατά τον πρόχειρο ιατρικό οδηγό ενδεικνυόμενη βοήθεια και ζητεί εν ανάγκη με τον ασύρματο του πλοίου ιατρική συνδρομή. Σε περίπτωση βαρείας ασθένειας οφείλει επιπλέον να επιζητήσει την προσέγγιση σε άλλο πλοίο που διαθέτει ιατρό ή την αποστολή κατάλληλων μέσων μεταφοράς του πάσχοντος ή να καταπλεύσει στο πλησιέστερο λιμάνι για την εισαγωγή του πάσχοντος σε νοσοκομείο.
Χρηματική ικανοποίηση για εργατικό ατύχημα. Αυτοτελής αξίωση σε σχέση με την αποζημίωση. Παράγεται μόνο όταν το ατύχημα οφείλεται σε πταίσμα του εργοδότη ή των προστηθέντων από αυτών προσώπων.
Εφοπλισμός. Έννοια. Στηρίζεται σε έννομη σχέση εμπράγματη ή ενοχική (μίσθωση, χρησιδάνειο, επικαρπία κλπ.) μεταξύ εφοπλιστή και κυρίου είτε σε απλή πραγματική κατάσταση. Βασική προϋπόθεση αποτελεί η βούληση του εφοπλιστή να ασκεί για λογαριασμό του τη ναυτιλιακή επιχείρηση που συγκροτεί το πλοίο και εκτός από την απόλαυση των κερδών να επωμίζεται και τον οικονομικό κίνδυνο από την εκμετάλλευσή του. Δήλωση εφοπλισμού άρθρ. 105 ΚΙΝΔ. Παράλειψη. Μαχητό τεκμήριο πλοιοκτησίας κυρίου. Ανατροπή με ανταπόδειξη δηλ. με το ότι άλλος και όχι ο φερόμενος στο νηολόγιο ως πλοιοκτήτης εκμεταλλεύεται το πλοίο για δικό του λογαριασμό (εφοπλιστής). Ζήτημα πραγματικό το ποιος έχει την εκμετάλλευση του πλοίου δηλ. ο κύριος ή άλλος που για λόγους καθαρά επιχειρηματικούς μπορεί να εμφανίζεται είτε ως διαχειριστής ή πράκτορας του πλοίου είτε ως μέτοχος ή διοικητής της φερόμενης ως πλοιοκτήτριας ή διαχειρίστριας. Όταν κάποιο από τα παραπάνω πρόσωπα ασκεί την εκμετάλλευση του πλοίου τυπικά στο όνομα μιας εταιρείας και ουσιαστικά για δικό του λογαριασμό προβαίνοντας σε όλες τις συναφείς με τη για δικό του λογαριασμό εκμετάλλευση του πλοίου διαχειριστικές πράξεις (ναυλώσεις, ναυτολόγηση πληρώματος, εξόφληση υποχρεώσεων του πλοίου, παροχή προσωπικών εγγυήσεων κλπ.) είναι εφοπλιστής.
Ευθύνη. Ο εφοπλιστής ευθύνεται απεριόριστα για τις απαιτήσεις του ναυτικού από τη ναυτολόγησή του ενώ παράλληλη ευθύνη υπέχει και ο κύριος του πλοίου, που είναι πραγματοπαγής και περιορισμένη δηλ. ευθύνεται μόνο δια του συγκεκριμένου πλοίου και μέχρι της αξίας του.
Μεταβίβαση πλοίου. Η διάταξη του άρθρ. 479 ΑΚ εφαρμόζεται και επί μεταβίβασης πλοίου ως ομάδα περιουσίας – μοναδικό περιουσιακό στοιχείο. Βάσει της διάταξης αυτής δημιουργείται από το νόμο ακόμη και χωρίς τη θέληση των μερών, ευθύνη του αποκτώντος για τα χρέη της περιουσίας ή επιχείρησης μέχρι της αξίας που είχαν τα μεταβιβαζόμενα στοιχεία κατά το χρόνο της μεταβίβασης. Η εκ του νόμου απαίτηση του δανειστή κατά του αποκτώντος το πλοίο ως σύνολο περιουσίας είναι εξωσυμβατική ενοχή και συνεπώς το εφαρμοστέο σε αυτή δίκαιο δεν είναι το της σύμβασης πώλησης αλλά το αρμόζον εξ όλων των ειδικών συνθηκών και βρίσκεται με τη στάθμιση των στοιχείων που θεμελιώνουν την ενοχική σχέση και την εκτίμηση των περιστάσεων και συνθηκών. Εφαρμοστέο το ελληνικό δίκαιο ως αρμόζον εξ όλων των ειδικών συνθηκών (το πλοίο έχει πριν και μετά τη μεταβίβασή του την ελληνική σημαία, η πωλήτρια εταιρεία εδρεύει στην Ελλάδα, και η αγοράστρια έχει το κέντρο της επιχειρηματικής της δραστηριότητας στην Ελλάδα, ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. των δύο εταιρειών είναι Έλληνες, οι συνεδριάσεις των Δ.Σ. γίνονται στην Ελλάδα, η μεταβίβαση και παράδοση του πλοίου έγινε στο Πειραιά).
Εκδήλωση ασθένειας (οξείας ωτίτιδας) αντλιωρού κατόπιν πολύωρης παραμονής του στο κατάστρωμα του πλοίου υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες κατά τη διενέργεια της εργασίας του. Παροχή πρώτων βοηθειών από τον πλοίαρχο με χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Στη συνέχεια εξέταση από ιατρό, ο οποίος διέγνωσε εσφαλμένα ψύξη και χορήγησε συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή. Εισαγωγή του παθόντος σε νοσοκομείο μετά από πολυήμερη παραμονή του στο πλοίο. Διάγνωση πυώδους ωτίτιδας και σοβαρής παράλυσης προσωπικού νεύρου από την οποία επήλθε πλήρης διαρκεί ανικανότητά του να ασκεί το επάγγελμα του ναυτικού ή άλλο οικονομικά και κοινωνικά ισοδύναμο.
Επιδείνωση ασθένειας και περαιτέρω επιπλοκή της από τη μη έγκαιρη και ενδεδειγμένη αντιμετώπισή της στο πλοίο, η οποία δεν οφείλεται σε πταίσμα (δόλο ή αμέλεια) του πλοιάρχου ή των αξιωματικών του πληρώματος, ούτε σε παραβίαση των διατάξεων ειδικών όρων ασφαλείας (άρθρο 10 του ΒΔ 806/70 και άρθρο 45 του Δ/τος της 15/18-12-1836) αλλά στις αντικειμενικές και εγγενείς στο ναυτικό επάγγελμα συνθήκες οι οποίες κατέστησαν δυσχερή τη λυσιτελή αντιμετώπιση της νόσου. Δημιούργησαν έτσι συνθήκες παροχής εργασίας, οι οποίες προσέλαβαν μετά τον κλονισμό της υγείας του ναυτικού το χαρακτήρα των ασυνήθων και εξαιρετικών, δηλ. βίαιου συμβάντος. Αποζημίωση κν 551/15 λόγω πλήρους διαρκούς ανικανότητας.